Υποχρεωτικός καθαρισμός οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων από τους ιδιοκτήτες και τους δήμους ως προληπτικό μέτρο πυροπροστασίας
Mε την υπ’ αριθ. 20/2022 Πυροσβεστική Διάταξη καθορίστηκαν τα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών, στο πλαίσιο αυξημένων επιπέδων πυρασφάλειας της χώρας.
Με εγκύκλιο του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος παρέχονται οι παρακάτω διευκρινίσεις σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της ανωτέρω διάταξης, τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών, τις ενέργειες των δήμων, τις διαδικασίες καθαρισμού και απομάκρυνσης των βλαστικών αποβλήτων ή αντικειμένων.
Α) Πεδίο Εφαρμογής
Οι υπόχρεοι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές και μισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών, καλούνται μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους, να προβαίνουν σε καθαρισμό των ιδιοκτησιών τους προς αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
Παράλληλα, οι οικείοι δήμοι ελέγχουν την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού των ιδιοκτησιών και, σε περίπτωση μη τήρησής τους, καλούν τους υπόχρεους εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών, από την κοινοποίηση σχετικής πρόσκλησης, να προβούν στις εργασίες καθαρισμού των χώρων. Στη σχετική πρόσκληση αναφέρεται κατ’ ελάχιστον ο χωρικός προσδιορισμός του οικοπέδου ή άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο εντοπισμό του, ενώ η κοινοποίηση της πρόσκλησης γίνεται στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτου του, επί αποδείξει. Για την ανεύρεση των στοιχείων του υπόχρεου, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων του προηγούμενου εδαφίου, ο δήμος δύναται να ανατρέχει ιδίως σε δεδομένα που τηρούνται στα αρχεία του, καθώς και στα δεδομένα προσωπικού μητρώου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και του Εθνικού Κτηματολογίου.
Σε περίπτωση εγκαταλελειμμένων χώρων ή σε περίπτωση υπόχρεων προσώπων άγνωστων στοιχείων ταυτότητας ή αγνώστου διαμονής, η κοινοποίηση της πρόσκλησης γίνεται με θυροκόλληση και με ταυτόχρονη ανάρτηση της πρόσκλησης στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου δήμου. Η ανάρτηση αυτή είναι η μοναδική αναγκαία πράξη, σε περίπτωση μη δυνατότητας θυροκόλλησης της πρόσκλησης.
Μετά την παρέλευση άπρακτης της ως άνω προθεσμίας, ο οικείος δήμος, προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό, ενώ σε περίπτωση περιφραγμένων ή επαρκώς περιτοιχισμένων χώρων, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας, με την οποία βεβαιώνεται η συνδρομή κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, και βάσει αυτής, μεριμνά για την έκδοση Εισαγγελικής παραγγελίας δυνάμει της οποίας προβαίνει, στον αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων των ανωτέρω παραγράφων.
Οι υπόχρεοι οφείλουν να εκπληρώνουν την υποχρέωση καθαρισμού, να συναινούν και να επιδεικνύουν ανοχή στους τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους και ενέργειες των αρμοδίων οργάνων των οικείων δήμων και των αρμόδιων πυροσβεστικών υπαλλήλων για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς. Οι οικείοι δήμοι οφείλουν να διενεργούν τους τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους, ύστερα από καταγγελία και αυτεπαγγέλτως, για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων της, προσηκόντως και με τη δέουσα επιμέλεια. Ως εκ τούτου, οι υπόχρεοι οφείλουν να διατηρούν τις οικοπεδικές εκτάσεις τους καθαρές, σύμφωνα με τις προβλέψεις της παρούσας καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού καθώς και σε περίπτωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού από τον δήμο, επιβάλλεται στους υπόχρεους το πρόστιμο της περ. 26 της υπό παρ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114). Συγκεκριμένα: α. επιβάλλεται από τον αρμόδιο δήμο πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και β. καταλογίζεται από τον οικείο δήμο η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου δήμου.
Β) Διαδικασία καθαρισμού
Ο απαιτούμενος καθαρισμός των οικοπέδων περιλαμβάνει:
- υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από κτίσματα (τουλάχιστον 3μ.) δημιουργώντας κίνδυνο μετάδοσης της πυρκαγιάς. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
- κλάδεμα της κόμης των δέντρων από το έδαφος, εξασφαλίζοντας, σε κάθε περίπτωση, την απόσταση του φυλλώματος από το έδαφος στο 1,50μ. περίπου. Σε περίπτωση κλίσης στο έδαφος, το ύψος του κλαδέματος (περίπου 1,50μ.) πρέπει να υπολογίζεται στην κοντινότερη θέση του φυλλώματος ως προς το έδαφος. Ειδικότερα, πρέπει να προβλέπεται κλάδεμα του φυλλώματος, σε περίπτωση που εμπλέκονται τα κλαδιά των δένδρων και κλάδεμα κόμης όταν υπάρχει ξερή βλάστηση (ξερά κλαδιά) και περιορισμός της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, ώστε να δημιουργούνται ζώνες προσπέλασης και διάδρομοι κίνησης αν απαιτηθεί για την ανάπτυξη πυροσβεστικού εξοπλισμού για την κατάσβεση.
- απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων εντός των ως άνω χώρων και
- συλλογή και απομάκρυνση όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
- Οι υπόχρεοι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές και μισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων θα πρέπει να μεριμνούν ώστε οι εργασίες να υλοποιούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αρ. 9/2021 Πυροσβεστική Διάταξη (Β΄1923) ‘’Καθορισμός μέτρων για την πρόληψη και αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιών σε δασικές, αγροτικές εκτάσεις και οικοπεδικούς χώρους.
Γ) Διαδικασία απομάκρυνσης των βλαστικών αποβλήτων που παράγονται από τα κλαδέματα και την αποχλόαση της ποώδους βλάστησης και των λοιπών καυστών ή εκρήξιμων υλικών ή αντικειμένων
Σημειώνεται ότι οι υπόχρεοι οφείλουν να ακολουθούν τις προβλέψεις αποκομιδής των απορριμμάτων, όπως περιγράφονται στους Κανονισμούς Καθαριότητας των οικείων δήμων, σύμφωνα και με τις διατάξεις του ν. 4819/2021 (Α’ 129) περί αποβλήτων.
Ειδικότερα, πρέπει:
- Να μην αναμιγνύονται τα βλαστικά υπολείμματα με άλλα απόβλητα και γενικά η διαχείρισή τους να πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4819/2021 (Α’ 129), δεδομένου ότι υπάρχει διαφορετική διαχείριση των παραγομένων υλικών (τα βλαστικά είναι βιοαπόβλητα, ενώ τα υπόλοιπα μπορεί να είναι ογκώδη, απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, απορρίμματα κοκ).
- Το σύνολο των βλαστικών και μη υπολειμμάτων απομακρύνεται άμεσα μετά το πέρας των εργασιών από επιχειρήσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις συλλογής μεταφοράς αποβλήτων του ν. 4819/2021 (Α’ 129), οι οποίες οφείλουν να εξασφαλίζουν την νόμιμη διαχείρισή τους ή από τις υπηρεσίες του δήμου εφόσον έχει προηγηθεί σχετική συνεννόηση. Ως εκ τούτου, ο οικοπεδούχος προ του καθαρισμού του οικοπέδου οφείλει να έχει εξασφαλίσει τη νόμιμη και ασφαλή διαχείριση των βλαστικών και λοιπών υλικών.
- Απαγορεύεται η ρίψη βλαστικών ή λοιπών υλικών σε άλλους χώρους, ή σε χώρους που δεν είναι αδειοδοτημένοι. Σημειώνεται, επίσης, ότι βλαστικά υπολείμματα, όπως πευκοβελόνες, εφόσον πρέπει να μεταφερθούν μέσα σε σάκους, πρέπει να αδειάζονται με ευθύνη του μεταφορέα στο χώρο διαχείρισής τους.
Σχετικά:
Εγκύκλιος 31904/27.05.2022 (ΑΔΑ: 6ΝΗΣ46ΝΠΙΘ-ΡΟΒ) «Διευκρινίσεις για την εφαρμογή της υπ’ αριθ. 20/2022 Πυροσβεστικής Διάταξης με θέμα: Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών’’ (ΦΕΚ 1301/τ. Β’/18.03.2022)»
Η υπ΄ αρ. 20/2022 Πυροσβεστική Διάταξη (Β΄ 1301) «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων εντός
εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών»
