Τι είναι το ψηφιακό ευρώ και πως θα λειτουργεί

Το ψηφιακό ευρώ θα επιτρέπει τη διενέργεια ασφαλών άμεσων πληρωμών σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα και μεταξύ ιδιωτών, ανεξάρτητα από τη χώρα της ζώνης του ευρώ στην οποία βρίσκονται ή από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών με τον οποίο έχουν λογαριασμό. Η ΕΚΤ διερευνά επί του παρόντος πώς θα μπορούσε αυτό να λειτουργήσει στην πράξη.

Για παράδειγμα, το Ευρωσύστημα θα μπορούσε να αναπτύξει μια ειδική εφαρμογή για το ψηφιακό ευρώ στην οποία όλοι θα μπορούσαν να έχουν ισότιμη πρόσβαση. Εναλλακτικά, οι ενδιάμεσοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, θα μπορούσαν να ενσωματώσουν τις υπηρεσίες σε ψηφιακό ευρώ στις υφιστάμενες εφαρμογές τους, με τις οποίες οι πελάτες τους είναι ήδη εξοικειωμένοι. Σε κάθε περίπτωση, όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή ψηφιακές συσκευές θα μπορούν επίσης να πληρώνουν με ψηφιακό ευρώ χρησιμοποιώντας φυσική κάρτα σε δημόσιους ενδιάμεσους φορείς, όπως τα ταχυδρομεία.

Το ψηφιακό ευρώ θα προσφέρει τόσο διαδικτυακές λειτουργίες όσο και λειτουργίες εκτός σύνδεσης, προλαμβάνοντας καταστάσεις περιορισμένης συνδεσιμότητας. Όταν οι πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ πραγματοποιούνται εκτός σύνδεσης, τα στοιχεία πληρωμής θα είναι γνωστά μόνο στον πληρωτή και τον δικαιούχο πληρωμής, παρέχοντας τον υψηλότερο δυνατό βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής

 

Αναλυτικές πληροφορίες για το ψηφιακό ευρώ με την μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων

Ερώτηση 1. Γιατί η Ευρώπη θα χρειαζόταν ένα ψηφιακό ευρώ;
Ως απόρροια του ψηφιακού μετασχηματισμού, ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιούμε πληρωμές αλλάζει. Η χρήση μετρητών για τη διενέργεια πληρωμών μειώνεται και η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) έχει επιταχύνει τη στροφή προς τις ηλεκτρονικές αγορές και τις ψηφιακές πληρωμές. Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να ήταν ηλεκτρονική μορφή μετρητών για τον ψηφιοποιημένο κόσμο. Θα δώσει στους καταναλωτές τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν χρήμα κεντρικής τράπεζας σε ψηφιακή μορφή, συμπληρώνοντας τη λειτουργία των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων.

Το ψηφιακό ευρώ θα διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων παρέχοντας κάτι το οποίο δεν υπάρχει σήμερα: ένα ψηφιακό μέσο πληρωμής που είναι καθολικά αποδεκτό σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, για πληρωμές σε καταστήματα, ηλεκτρονικές πληρωμές ή πληρωμές πρόσωπο με πρόσωπο. Όπως τα μετρητά, το ψηφιακό ευρώ θα είναι μηδενικού κινδύνου, ευρέως προσβάσιμο, εύχρηστο και δωρεάν για βασική χρήση.

Επιπλέον, ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία και τη νομισματική κυριαρχία της Ευρώπης στηρίζοντας την αποδοτικότητα του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος πληρωμών στο σύνολό του, προωθώντας την καινοτομία και αυξάνοντας την ανθεκτικότητά του σε πιθανές κυβερνοεπιθέσεις ή τεχνικές διαταράξεις, όπως διακοπές ρεύματος.

Ερώτηση 2. Πώς θα μπορούσε το ψηφιακό ευρώ να συμβάλει στη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης;
Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να προσφέρει μια πανευρωπαϊκή λύση πληρωμών, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, υπό ευρωπαϊκή διακυβέρνηση. Ως εκ τούτου, ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από ιδιωτικούς, μη ευρωπαϊκούς παρόχους πληρωμών, λειτουργώντας παράλληλα ως αντίβαρο στην κυριαρχία τους στην αγορά. Με τη σειρά του, το ψηφιακό ευρώ θα καταστήσει το ευρωπαϊκό τοπίο πληρωμών πιο ανταγωνιστικό και καινοτόμο.

Συνολικά, ένα επιτυχημένο ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να μετατρέψει την Ευρώπη σε παγκόσμιο πρωτοπόρο στον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα και στα ψηφιακά νομίσματα των κεντρικών τραπεζών.

Ερώτηση 3. Θα αντικαταστήσει το ψηφιακό ευρώ τα μετρητά;
Όχι, το ψηφιακό ευρώ θα συμπληρώσει τη λειτουργία των μετρητών και δεν θα τα αντικαταστήσει. Θα διατεθεί παράλληλα με τα μετρητά ως απάντηση στην ολοένα μεγαλύτερη προτίμηση των πολιτών να κάνουν τις πληρωμές τους ψηφιακά, γρήγορα και με ασφάλεια. Τα μετρητά θα εξακολουθήσουν να είναι διαθέσιμα στη ζώνη του ευρώ, όπως και τα άλλα ιδιωτικά ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος.

Ερώτηση 4. Θα αποτελέσει το ψηφιακό ευρώ ένα εναλλακτικό νόμισμα εντός του Ευρωσυστήματος;
Όχι, το ψηφιακό ευρώ θα αποτελέσει έναν ακόμη τρόπο για τη διενέργεια πληρωμών χρησιμοποιώντας το ευρώ, το ενιαίο μας νόμισμα, στην Ευρώπη. Θα είναι μετατρέψιμο σε τραπεζογραμμάτια σε βάση ένα προς ένα. Το ψηφιακό ευρώ θα ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη προτίμηση των πολιτών και των επιχειρήσεων να διενεργούν ψηφιακές πληρωμές.

Ερώτηση 5. Ποια είναι η κατάσταση του έργου σήμερα και ποια είναι η συμμετοχή των Ευρωπαίων νομοθετών;
Τον Ιούνιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σχέδιο νομοθετικής πρότασης για την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ. Σκοπός της νομοθεσίας είναι να διασφαλίσει ότι τυχόν μελλοντικό ψηφιακό ευρώ θα δώσει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μια πρόσθετη επιλογή να πληρώνουν ψηφιακά χρησιμοποιώντας μια ευρέως αποδεκτή, φθηνή, ασφαλή και ανθεκτική μορφή δημόσιου χρήματος οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ.

Η φάση έρευνας στο πλαίσιο του έργου για το ψηφιακό ευρώ θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2023. Εάν το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ εγκρίνει την επόμενη φάση του έργου για το ψηφιακό ευρώ, η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αναπτύσσει και να δοκιμάζει πιθανές τεχνικές λύσεις και επιχειρησιακές ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την παροχή του ψηφιακού ευρώ. Το Ευρωσύστημα θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες προσαρμογές στον σχεδιασμό του ψηφιακού ευρώ που θα προκύψουν από τις νομοθετικές διαβουλεύσεις.

Οι δύο διαδικασίες –νομοθεσία και σχεδιασμός– θα εξελιχθούν παράλληλα, ώστε το Ευρωσύστημα να είναι σε θέση να εκδώσει άμεσα ψηφιακό ευρώ, εάν και όποτε αυτό κριθεί αναγκαίο. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αποφασίσει αν θα εκδώσει ψηφιακό ευρώ μόνο μετά την έκδοση της νομοθετικής πράξης.

Η ΕΚΤ είναι έτοιμη να παράσχει υποστήριξη και τεχνικές πληροφορίες στη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, όπως απαιτείται.

Ερώτηση 6. Ποιος συμμετέχει στο έργο για το ψηφιακό ευρώ;
Η ΕΚΤ, σε συνεργασία με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ, πρέπει να διασφαλίζει ότι το ψηφιακό ευρώ καλύπτει τις ανάγκες των χρηστών. Για τον λόγο αυτό, το Ευρωσύστημα συνεργάζεται στενά και είναι σε τακτική επαφή με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής, τους νομοθέτες, τους συμμετέχοντες στην αγορά και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Οι ομάδες ειδικού σκοπού, που επιτρέπουν να ακουστούν οι απόψεις και οι προτιμήσεις των πολιτών, είναι επίσης ανεκτίμητες.

Ορισμένες από αυτές τις επαφές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο (α) της συμβουλευτικής ομάδας για ζητήματα της αγοράς, στην οποία συμμετέχουν εμπειρογνώμονες που παρέχουν στοιχεία για τον σχεδιασμό και τη διανομή του ψηφιακού ευρώ και (β) του Συμβουλίου Πληρωμών Λιανικής σε Ευρώ, ενός φόρουμ θεσμικού διαλόγου για τις πληρωμές λιανικής, το οποίο αξιολογεί τις επιλογές σχεδιασμού του ψηφιακού ευρώ από τη σκοπιά του κλάδου. Επιπλέον, η ΕΚΤ συμμετέχει τακτικά στις συνεδριάσεις της Ευρωομάδας με τους υπουργούς οικονομικών των χωρών της ζώνης του ευρώ και παρίσταται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να παρουσιάσει τις τελευταίες ενημερώσεις του έργου στους ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής. Διοργανώνει επίσης σεμινάρια με ευρωπαϊκές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για να ακούσει τις απόψεις τους.

Ερώτηση 7. Ποιος θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το ψηφιακό ευρώ;
Όπως αναφέρεται στη νομοθετική πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σύμφωνα με τη Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, ένα ψηφιακό ευρώ θα είναι διαθέσιμο σε πρόσωπα που διαμένουν ή είναι εγκατεστημένα στη ζώνη του ευρώ. Όσοι διέμεναν ή ήταν εγκατεστημένοι σε χώρα της ζώνης του ευρώ στο παρελθόν θα έχουν, κατ’ αρχήν, και αυτοί πρόσβαση σε λογαριασμό σε ψηφιακό ευρώ.

Οι έμποροι εκτός της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν επίσης να δέχονται πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ, εφόσον έχουν λογαριασμό σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών από τη ζώνη του ευρώ.

Πιο μακροπρόθεσμα, με την επιφύλαξη των νομοθετικών εξελίξεων, οι καταναλωτές και οι έμποροι στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή/και επιλεγμένες τρίτες χώρες μπορεί επίσης να έχουν πρόσβαση στο ψηφιακό ευρώ.

Ερώτηση 8. Γιατί οι πολίτες θα προτιμήσουν να χρησιμοποιούν το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να είναι μια λύση πληρωμών για κάθε περίπτωση, που θα χρησιμοποιείται οποτεδήποτε και οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ. Θα είναι ένα καθολικά αποδεκτό ψηφιακό μέσο πληρωμής το οποίο οι καταναλωτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν δωρεάν σε καταστήματα, ηλεκτρονικές πληρωμές ή πληρωμές πρόσωπο με πρόσωπο. Θα παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να πληρώνουν ψηφιακά, εξακολουθώντας να χρησιμοποιούν ένα δημόσιο μέσο πληρωμής.

Το ψηφιακό ευρώ θα διατηρεί στην ψηφιακή εποχή χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των μετρητών, όπως υψηλό βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ευκολία στη χρήση. Θα παρέχει επίσης τον υψηλότερο βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ψηφιακές πληρωμές: το Ευρωσύστημα δεν θα έχει πρόσβαση ούτε θα αποθηκεύει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των χρηστών. Επιπλέον, οι επιλογές για υψηλότερο βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής θα ισχύουν για τις πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ που δεν γίνονται σε απευθείας ηλεκτρονική σύνδεση και οι οποίες θα είναι γνωστές μόνο στον πληρωτή και τον δικαιούχο της πληρωμής.

Το ψηφιακό ευρώ θα είναι ασφαλές και εύχρηστο και θα επιδιώκει επίσης να προωθήσει την ψηφιακή χρηματοπιστωτική ενσωμάτωση διασφαλίζοντας ότι κανείς δεν θα μένει στο περιθώριο. Θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και εκείνων που δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή δεν διαθέτουν ψηφιακές ή χρηματοοικονομικές δεξιότητες.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το ψηφιακό ευρώ θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να είναι προσβάσιμο σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, το σχέδιο νομοθετικής πρότασης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει υποχρεωτική αποδοχή από τους εμπόρους και υποχρεωτική διανομή από τους εποπτευόμενους ενδιάμεσους φορείς.

Ερώτηση 9. Τι αξία θα μπορούσε να αποφέρει στους εμπόρους το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι μια πραγματικά πανευρωπαϊκή λύση, αποδεκτή σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Θα μπορούσε να αποτελέσει ευκολότερη και φθηνότερη εναλλακτική σε σχέση με το τοπίο πληρωμών που είναι επί του παρόντος κατακερματισμένο και στο οποίο δραστηριοποιούνται οι έμποροι. Χάρη στο ψηφιακό ευρώ οι έμποροι θα είναι σε ισχυρότερη θέση να διαπραγματεύονται όρους με τους παρόχους λύσεων πληρωμών και, ως εκ τούτου, να μειώνουν το δικό τους κόστος. Αυτό το χαμηλότερο κόστος θα μπορούσε στη συνέχεια να μετακυλίεται στους πελάτες.

Χάρη στο ψηφιακό ευρώ, οι έμποροι θα μπορούσαν επίσης να ωφελούνται από υψηλότερες τιμές μετατροπής. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ηλεκτρονικές αγορές, καθώς οι πελάτες είναι λιγότερο πιθανό να απορρίψουν μια αγορά εάν είναι εξοικειωμένοι με το μέσο πληρωμής. Επιπλέον, το ψηφιακό ευρώ θα επιτρέπει στους εμπόρους να λαμβάνουν άμεσες πληρωμές χωρίς πρόσθετο κόστος.

Ερώτηση 10. Τι αξία θα μπορούσε να αποφέρει στους ενδιάμεσους φορείς το ψηφιακό ευρώ;
Οι εποπτευόμενοι ενδιάμεσοι φορείς, όπως οι τράπεζες, θα διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη διανομή του ψηφιακού ευρώ. Θα ενεργούν ως το βασικό σημείο επαφής για τους ιδιώτες, τους εμπόρους και τις επιχειρήσεις για όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με το ψηφιακό ευρώ και θα παρέχουν όλες τις υπηρεσίες τελικού χρήστη.

Το ψηφιακό ευρώ θα επιτρέπει στους ενδιάμεσους φορείς να έχουν άμεση εμβέλεια σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, σε αντίθεση με τις περισσότερες ιδιωτικές καινοτομίες, οι οποίες τείνουν να επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες εγχώριες αγορές. Ως εκ τούτου, το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να χρησιμεύει ως πλατφόρμα για τους ενδιάμεσους φορείς με σκοπό την περαιτέρω προώθηση της καινοτομίας και του ανταγωνισμού στις αναπτυσσόμενες αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου και ψηφιακών πληρωμών σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Θα μπορούσε επίσης να προσφέρει πρόσθετες επιχειρηματικές ευκαιρίες στους ενδιάμεσους φορείς. Για παράδειγμα, όπως προτείνει το Ευρωσύστημα, εάν οι έμποροι εκτός της ζώνης του ευρώ θέλουν να διενεργούν συναλλαγές σε ψηφιακό ευρώ, θα πρέπει να τηρούν λογαριασμό σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών από τη ζώνη του ευρώ.

Επιπλέον, το μοντέλο αποζημίωσης του ψηφιακού ευρώ, όπως προβλέπεται επί του παρόντος στο σχέδιο νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρέχει στους ενδιάμεσους φορείς οικονομικά κίνητρα συγκρίσιμα με άλλα ψηφιακά μέσα πληρωμής. Από αυτή την άποψη, το ψηφιακό ευρώ ανοίγει επίσης την πόρτα στους ενδιάμεσους φορείς να επενδύουν σε πρόσθετες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για τους πελάτες τους.

Ερώτηση 11. Θα πρέπει οι πολίτες να πληρώνουν για να χρησιμοποιούν το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι δημόσιο αγαθό. Ως εκ τούτου, θα είναι δωρεάν για βασική χρήση.

Ωστόσο, οι εποπτευόμενοι ενδιάμεσοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τις βασικές λειτουργίες του ψηφιακού ευρώ ως βάση για να αναπτύξουν περαιτέρω τις δικές τους πλατφόρμες και λύσεις. Αυτοί οι ενδιάμεσοι φορείς θα μπορούσαν ενδεχομένως να συνεχίσουν να προσφέρουν στους πελάτες τους άλλες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας με ορισμένο κόστος.

Ερώτηση 12. Πώς θα λειτουργήσει το ψηφιακό ευρώ;
Το ψηφιακό ευρώ θα επιτρέπει τη διενέργεια ασφαλών άμεσων πληρωμών σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα και μεταξύ ιδιωτών, ανεξάρτητα από τη χώρα της ζώνης του ευρώ στην οποία βρίσκονται ή από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών με τον οποίο έχουν λογαριασμό. Η ΕΚΤ διερευνά επί του παρόντος πώς θα μπορούσε αυτό να λειτουργήσει στην πράξη.

Για παράδειγμα, το Ευρωσύστημα θα μπορούσε να αναπτύξει μια ειδική εφαρμογή για το ψηφιακό ευρώ στην οποία όλοι θα μπορούσαν να έχουν ισότιμη πρόσβαση. Εναλλακτικά, οι ενδιάμεσοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, θα μπορούσαν να ενσωματώσουν τις υπηρεσίες σε ψηφιακό ευρώ στις υφιστάμενες εφαρμογές τους, με τις οποίες οι πελάτες τους είναι ήδη εξοικειωμένοι. Σε κάθε περίπτωση, όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή ψηφιακές συσκευές θα μπορούν επίσης να πληρώνουν με ψηφιακό ευρώ χρησιμοποιώντας φυσική κάρτα σε δημόσιους ενδιάμεσους φορείς, όπως τα ταχυδρομεία.

Το ψηφιακό ευρώ θα προσφέρει τόσο διαδικτυακές λειτουργίες όσο και λειτουργίες εκτός σύνδεσης, προλαμβάνοντας καταστάσεις περιορισμένης συνδεσιμότητας. Όταν οι πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ πραγματοποιούνται εκτός σύνδεσης, τα στοιχεία πληρωμής θα είναι γνωστά μόνο στον πληρωτή και τον δικαιούχο πληρωμής, παρέχοντας τον υψηλότερο δυνατό βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής.

Ερώτηση 13. Πόσο θα προστατεύει την ιδιωτική ζωή το ψηφιακό ευρώ;
Η προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά σχεδιασμού του ψηφιακού ευρώ. Το Ευρωσύστημα δεν έχει κανένα εμπορικό συμφέρον για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των πολιτών που αφορούν πληρωμές ή για την κοινοποίηση τους σε τρίτους. Έτσι, το Ευρωσύστημα δεν επιθυμεί να βλέπει ή να αποθηκεύει τα ιδιωτικά στοιχεία των χρηστών.

Το ψηφιακό ευρώ θα δώσει στους πολίτες τη δυνατότητα να κάνουν πληρωμές χωρίς να κοινοποιούν τα δεδομένα τους σε τρίτους, πέραν όσων απαιτούνται για την πρόληψη παράνομων δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Επιπλέον, η εκτός σύνδεσης λειτουργία του ψηφιακού ευρώ θα παρέχει ακόμη υψηλότερο βαθμό προστασίας της ιδιωτικής ζωής, δεδομένου ότι τα στοιχεία πληρωμής θα ήταν γνωστά μόνο στον πληρωτή και τον δικαιούχο.

Ερώτηση 14. Πώς θα μπορούσε να διασφαλίσει η ΕΚΤ ότι το ψηφιακό ευρώ θα είναι ανοιχτό σε όλους;
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι δημόσιο αγαθό, όπως είναι σήμερα τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα, αλλά σε ψηφιακή μορφή.

Θα είναι δωρεάν για βασική χρήση, μέσω μιας εφαρμογής για κινητές συσκευές ή μιας φυσικής κάρτας. Το ψηφιακό ευρώ θα ενσωματώνει επίσης μια λειτουργία εκτός σύνδεσης, προλαμβάνοντας καταστάσεις περιορισμένης συνδεσιμότητας.

Το σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει ότι τα πιστωτικά ιδρύματα που διανέμουν ψηφιακό ευρώ θα υποχρεούνται να παρέχουν βασικές υπηρεσίες πληρωμών σε ψηφιακό ευρώ όταν το ζητήσουν οι πελάτες τους.

Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι όλοι –συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, με λειτουργικούς περιορισμούς ή με περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες, καθώς και οι ηλικιωμένοι– μπορούν να πληρώνουν με ψηφιακό ευρώ, θα προσδιορίζονται δημόσιοι φορείς, όπως τα ταχυδρομεία, σε κάθε χώρα της ζώνης του ευρώ. Αυτοί οι φορείς θα παρέχουν στα άτομα που είναι ευάλωτα στον ψηφιακό χρηματοοικονομικό αποκλεισμό δωρεάν στήριξη και πρόσβαση σε υπηρεσίες σχετικά με το ψηφιακό ευρώ, όπως κατ’ ιδίαν στήριξη και ειδική συνδρομή κατά το άνοιγμα λογαριασμού σε ψηφιακό ευρώ και χρήση όλων των βασικών υπηρεσιών σε ψηφιακό ευρώ. Η δωρεάν πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες του ψηφιακού ευρώ θα παρέχονται επίσης σε άτομα χωρίς τραπεζικό λογαριασμό.

Επιπλέον, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση ευάλωτων ομάδων, όπως οι αιτούντες άσυλο ή οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, τα άτομα χωρίς σταθερή διεύθυνση ή οι υπήκοοι τρίτων χωρών στους οποίους δεν έχει χορηγηθεί άδεια διαμονής αλλά των οποίων η απέλαση είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.

Το ψηφιακό ευρώ θα σχεδιαστεί κατά τρόπο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες όλων, χωρίς να αφήνει κανέναν στο περιθώριο.

Ερώτηση 15. Θα μπορούσε το ψηφιακό ευρώ να είναι προγραμματιζόμενο χρήμα;
Το ψηφιακό ευρώ δεν θα είναι ποτέ προγραμματιζόμενο χρήμα.

Το προγραμματιζόμενο χρήμα είναι γνωστό ως ψηφιακή μορφή χρήματος που χρησιμοποιείται για προκαθορισμένο σκοπό, όπως ένα κουπόνι, με περιορισμούς ως προς τον τόπο και τον χρόνο χρήσης του ή ως προς τους χρήστες του.

Όπως προβλέπεται επίσης στη νομοθετική πρόταση για το ψηφιακό ευρώ που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ψηφιακό ευρώ δεν θα είναι προγραμματιζόμενο χρήμα, αλλά θα μπορούσε να διευκολύνει τις αυτοματοποιημένες πληρωμές. Για παράδειγμα, ένας χρήστης θα μπορούσε να δημιουργήσει μια αυτόματη μηνιαία πληρωμή για να πληρώνει το ενοίκιό του σε ψηφιακό ευρώ.

Ερώτηση 16. Θα αποζημιώνονται οι ενδιάμεσοι φορείς για τη διανομή του ψηφιακού ευρώ;
Το Ευρωσύστημα προτείνει ένα μοντέλο αποζημίωσης που θα δημιουργήσει εύλογα οικονομικά κίνητρα για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, όπως οι τράπεζες, για την αντιμετώπιση του λειτουργικού κόστους της διανομής του ψηφιακού ευρώ.

Όπως συμβαίνει σήμερα με άλλα συστήματα πληρωμών, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που θα διανέμουν το ψηφιακό ευρώ θα μπορούν να χρεώνουν τους εμπόρους για αυτές τις υπηρεσίες. Ο καθορισμός των τιμών για τους εμπόρους και τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών θα υπόκειται σε ανώτατο όριο, όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη νομοθετική πρόταση για το ψηφιακό ευρώ.

Όπως και με την παραγωγή και την έκδοση τραπεζογραμματίων, το Ευρωσύστημα θα αναλάβει το κόστος δημιουργίας ενός συστήματος και μιας υποδομής για το ψηφιακό ευρώ. Επιπλέον, το Ευρωσύστημα θα επιδιώξει να ελαχιστοποιήσει το πρόσθετο επενδυτικό κόστος για τους ενδιάμεσους φορείς με την όσο το δυνατόν πιο εκτεταμένη επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων υποδομών.

Ερώτηση 17. Μπορεί το ψηφιακό ευρώ να αποτελέσει απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα με την αποδιαμεσολάβηση των τραπεζών;
Το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα –στο κέντρο του οποίου βρίσκεται το τραπεζικό σύστημα– λειτουργεί ομαλά και το Ευρωσύστημα επιθυμεί να διατηρήσει τον βασικό ρόλο των τραπεζών στη διασφάλιση της αποτελεσματικής παροχής πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία.

Η ΕΚΤ θα ελαχιστοποιήσει τυχόν απειλές που μπορεί να δημιουργήσει το ψηφιακό ευρώ για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ως εκ τούτου, η ποσότητα ψηφιακού ευρώ που μπορούν να διακρατούν οι χρήστες στους λογαριασμούς τους θα περιορίζεται για την αποτροπή εκροών τραπεζικών καταθέσεων, ακόμη και σε περιόδους κρίσης.

Ερώτηση 18. Πώς θα διασφαλίζει η ΕΚΤ ότι οι πολίτες μπορούν να πληρώνουν με ψηφιακό ευρώ με τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ;
Οι εποπτευόμενοι ενδιάμεσοι φορείς θα είναι υπεύθυνοι για τη διανομή ψηφιακού ευρώ στη ζώνη του ευρώ. Για να διασφαλιστεί η αρμονική εφαρμογή, το Ευρωσύστημα σχεδιάζει ένα σύστημα για το ψηφιακό ευρώ το οποίο αποτελείται από ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών για την τυποποίηση των πληρωμών σε ψηφιακό ευρώ σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, εξασφαλίζοντας πανευρωπαϊκή εμβέλεια.

Αυτό το ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών καταρτίζεται επί του παρόντος από την ομάδα κατάρτισης εγχειριδίου κανόνων (Rulebook Development Group) σε στενή συνεργασία με τους εκπροσώπους της αγοράς, όπως μεταξύ άλλων χρήστες, εμπόρους λιανικής και ενδιάμεσους φορείς.

Ερώτηση 19. Πώς καταρτίζεται το ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών για το ψηφιακό ευρώ;
Για να στηρίξει την κατάρτιση του ενιαίου συνόλου κανόνων, προτύπων και διαδικασιών για το ψηφιακό ευρώ, το Ευρωσύστημα συγκρότησε την ομάδα κατάρτισης εγχειριδίου κανόνων (Rulebook Development Group) του συστήματος για το ψηφιακό ευρώ με σκοπό να συγκεντρώσει πληροφορίες από τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, τους καταναλωτές και τους εμπόρους.

Η ομάδα, η οποία απαρτίζεται από εμπειρογνώμονες του Ευρωσυστήματος και εκπροσώπους της αγοράς με σχετική εμπειρία, εργάζεται με βάση τις επιλογές σχεδιασμού του ψηφιακού ευρώ που έχουν ήδη εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ.

Εκτός από την ομάδα, έχουν δημιουργηθεί και ορισμένοι ειδικοί άξονες εργασίας για την κατάρτιση του εγχειριδίου κανόνων, οι οποίοι ασχολούνται με συγκεκριμένες ενότητες του εν λόγω εγχειριδίου που απαιτούν ιδιαίτερη εμπειρογνωμοσύνη. Πρόκειται π.χ. για (α) τον άξονα εργασίας για την ταυτοποίηση και την εξακρίβωση ταυτότητας, ο οποίος σχεδιάζει απαιτήσεις ταυτοποίησης και εξακρίβωσης ταυτότητας για το ψηφιακό ευρώ και (β) τον άξονα εργασίας για τις απαιτήσεις που σχετίζονται με τις υποδομές, ο οποίος καθορίζει απαιτήσεις που καλύπτουν τις σχέσεις μεταξύ των ενδιάμεσων φορέων και των τελικών χρηστών.

Ερώτηση 20. Ποιο θα είναι το πεδίο εφαρμογής του εγχειριδίου κανόνων για το ψηφιακό ευρώ;
Το εγχειρίδιο κανόνων για το ψηφιακό ευρώ θα καθορίσει το ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών που θα πρέπει να ακολουθούν οι εποπτευόμενοι ενδιάμεσοι φορείς κατά τη διανομή του ψηφιακού ευρώ. Οι εν λόγω κανόνες, πρότυπα και διαδικασίες θα καλύπτουν:

το λειτουργικό και επιχειρησιακό μοντέλο του ψηφιακού ευρώ (π.χ. διατερματικές ροές, βασικές απαιτήσεις για τους εποπτευόμενους ενδιάμεσους φορείς, ελάχιστα πρότυπα εμπειρίας χρηστών, κ.λπ.)·
το μοντέλο συμμόρφωσης του συστήματος για το ψηφιακό ευρώ (π.χ. κριτήρια επιλεξιμότητας του συστήματος, υποχρεώσεις των συμμετεχόντων, κ.λπ.)·
τις τεχνικές απαιτήσεις του συστήματος (π.χ. υποδομή πληροφορικής, υλοποίηση διασύνδεσης προγραμματισμού εφαρμογών, τεχνικά πρότυπα κ.λπ.)·
τις απαιτήσεις διαχείρισης κινδύνου·
τους κανόνες διαχείρισης του συστήματος για το ψηφιακό ευρώ (π.χ. διακυβέρνηση συστήματος, διαδικασίες διαχείρισης αλλαγών κ.λπ.).

Ερώτηση 21. Ποια θα είναι η σύνδεση μεταξύ των άμεσων πληρωμών και του ψηφιακού ευρώ;
Σήμερα, οι καταναλωτές σπάνια έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν άμεσες πληρωμές στα καταστήματα, γεγονός που σημαίνει επίσης ότι οι έμποροι δεν λαμβάνουν τα χρήματά τους αμέσως. Το ψηφιακό ευρώ θα το αλλάξει αυτό, καθώς όλες οι πληρωμές σε ψηφιακό ευρώ θα είναι άμεσες.

Το ενιαίο σύνολο κανόνων, προτύπων και διαδικασιών που καταρτίστηκε και, εφόσον εγκριθεί, θα εφαρμοστεί για το ψηφιακό ευρώ θα σημαίνει ότι οι λύσεις άμεσων πληρωμών θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω ώστε να είναι διαθέσιμες σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση από ιδιωτικές μη ευρωπαϊκές εταιρείες που κυριαρχούν επί του παρόντος στον τομέα των πληρωμών.

Ερώτηση 22. Θα βασίζεται το ψηφιακό ευρώ σε τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger technology), όπως είναι η τεχνολογία blockchain;
Το Ευρωσύστημα δοκιμάζει διαφορετικές προσεγγίσεις και τεχνολογίες -τόσο σε κεντρική όσο και σε αποκεντρωμένη βάση- για την ανάπτυξη του ψηφιακού ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού. Ωστόσο, δεν έχει ληφθεί ακόμη κάποια απόφαση.

Ερώτηση 23. Η εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ θα καταστήσει τις πληρωμές στην Ευρώπη πιο ευάλωτες σε κυβερνοεπιθέσεις;
Όπως και με άλλες ψηφιακές υποδομές, το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο κυβερνοεπιθέσεων. Για τον μετριασμό αυτού του κινδύνου, ο σχεδιασμός του ψηφιακού ευρώ θα βασίζεται σε πρωτοποριακές τεχνολογίες οι οποίες θα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που θα είναι ανθεκτικό σε κυβερνοεπιθέσεις και θα μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις του μέλλοντος.

Ερώτηση 24. Πώς το ψηφιακό ευρώ θα είναι διαφορετικό από τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins) και τα κρυπτοστοιχεία ενεργητικού;
Το ψηφιακό ευρώ θα είναι χρήμα κεντρικής τράπεζας. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει κάλυψη από την κεντρική τράπεζα και θα είναι σχεδιασμένο για να ικανοποιεί τις ανάγκες των χρηστών. Δεν θα παρουσιάζει κανέναν κίνδυνο και θα προστατεύει την ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά δεδομένα. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν την εντολή να διατηρούν την αξία του χρήματος, ανεξάρτητα από το αν αυτό διατίθεται σε φυσική ή ψηφιακή μορφή.

Η σταθερότητα και η αξιοπιστία των σταθερών κρυπτονομισμάτων εξαρτώνται σε τελική ανάλυση από την οντότητα που τα εκδίδει και από την αξιοπιστία και την ικανότητα εκπλήρωσης της δέσμευσής της να διατηρεί την αξία του χρήματος διαχρονικά. Οι εκδότες από τον ιδιωτικό τομέα ενδέχεται επίσης να χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για εμπορικούς σκοπούς.

Δεν υπάρχει δυνατότητα προσδιορισμού της οντότητας που είναι υπεύθυνη για τα κρυπτοστοιχεία, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν απαιτήσεις δεν μπορούν να ικανοποιηθούν

 

Πηγή: europa.eu

 

 

 

Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)