Τι είναι τα εικονικά νομίσματα;
Το εικονικό νόμισμα είναι ένα είδος μη ρυθμιζόμενου ψηφιακού χρήματος, το οποίο δεν εκδίδεται από κεντρική τράπεζα ούτε τελεί υπό την εγγύησή της και μπορεί να χρησιμοποιείται ως μέσο πληρωμής. Τα εικονικά νομίσματα έχουν προσλάβει διάφορες μορφές, ξεκινώντας ως νομίσματα που ο καταναλωτής χρησιμοποιεί – ενόσω είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο (online) – σε ηλεκτρονικά παιχνίδια και σε κοινωνικά δίκτυα, εξελίσσονται δε σε μέσα πληρωμής, τα οποία γίνονται αποδεκτά σε περιβάλλοντα εκτός διαδικτύου (offline) ή στην «πραγματική ζωή». Σήμερα αυξάνονται διαρκώς οι δυνατότητες χρήσης εικονικών νομισμάτων ως μέσων πληρωμής για την απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών από εμπόρους λιανικής, εστιατόρια ή χώρους ψυχαγωγίας. Συχνά οι συναλλαγές αυτές δεν συνεπάγονται καμία αμοιβή ή επιβάρυνση και διενεργούνται χωρίς την ανάμειξη τράπεζας.
Πρόσφατα, το εικονικό νόμισμα Bitcoin δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μια νέα γενιά αποκεντρωμένων, peer-to-peer εικονικών νομισμάτων – τα οποία αποκαλούνται και κρυπτονομίσματα. Κατόπιν της πρόσφατης ανάπτυξης αυτού του νομίσματος Bitcoin, ακολούθησαν δεκάδες άλλα εικονικά νομίσματα.
Τι είναι ακριβώς το εικονικό νόμισμα bitcoin και ποια η σημασία του για τα πραγματικά νομίσματα;
Στην ουσία είναι μια ψηφιακή μονάδα αξίας η οποία μπορεί να ανταλλάσσεται ηλεκτρονικά. Δεν διατίθεται σε φυσική μορφή. Τα bitcoin δημιουργούνται και παρακολουθούνται από ένα δίκτυο υπολογιστών με χρήση πολύπλοκων μαθηματικών τύπων και όχι από μία ενιαία αρχή ή οργανισμό.
Είναι μεν ψηφιακό αλλά δεν είναι νόμισμα. Γιατί όχι;
Δεν υποστηρίζεται από κανέναν. Το bitcoin δεν εκδίδεται από κεντρική δημόσια αρχή. Δεν μπορείτε να το εμπιστεύεστε όσο ένα επίσημο νόμισμα όπως το ευρώ, το οποίο υποστηρίζεται από τις κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ. Ως θεματοφύλακες του ευρώ, εργαζόμαστε με σκοπό να διασφαλίζουμε το δικαίωμά σας να πληρώνετε με αυτό και να διατηρούμε την αξία του.
Δεν είναι μια γενικά αποδεκτή μορφή πληρωμής
Εάν το bitcoin ήταν νόμισμα, θα μπορούσατε λογικά να το χρησιμοποιείτε ευρέως. Στην πράξη, όμως, μπορείτε να πληρώσετε με bitcoin σε πολύ λίγα μέρη. Και σε αυτή την περίπτωση οι συναλλαγές γίνονται αργά και με μεγάλο κόστος.
Οι χρήστες δεν προστατεύονται
Τα bitcoin μπορούν να κλαπούν από χάκερς. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν έχετε καμία νομική προστασία.
Είναι υπερβολικά ασταθές
Ένα νόμισμα αποτελεί αξιόπιστο μέσο αποθήκευσης της αξίας, ούτως ώστε να είστε σίγουροι πως θα μπορείτε να αγοράσετε σήμερα, αύριο, αλλά και του χρόνου, περίπου την ίδια ποσότητα αγαθών. Το bitcoin δεν είναι σταθερό. Η αξία του έχει ανέβει στα ύψη αλλά και έχει μειωθεί κατακόρυφα σε διάστημα λίγων μόνο ημερών.
Εάν δεν είναι νόμισμα, τότε τι είναι;
Το bitcoin είναι ένα περιουσιακό στοιχείο κερδοσκοπικής φύσης. Με άλλα λόγια, μπορείτε να ποντάρετε σε αυτό για να βγάλετε κέρδος, με κίνδυνο όμως να χάσετε τα χρήματα που θα επενδύσετε. Το bitcoin είναι μια δραστηριότητα κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Με άλλα λόγια, μπορείτε να επενδύσετε σε αυτό με σκοπό το κέρδος, κινδυνεύοντας όμως να χάσετε την επένδυσή σας.
Είναι τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoin) το ίδιο με τα κρυπτονομίσματα;
Τα stablecoin επιδιώκουν να αποτελέσουν μια πιο σταθερή μορφή κρυπτοστοιχείων ενεργητικού από ότι τα bitcoin. Οι εκδότες τα συνδέουν με ένα αξιόπιστο είδος αξίας, π.χ. με εταιρικά στοιχεία ενεργητικού ή με χρυσό. Ωστόσο, η αξία ενός stablecoin δεν είναι τίποτα άλλο παρά η υπόσχεση μιας ιδιωτικής εταιρείας. Σε αντίθεση με τα επίσημα νομίσματα, δεν στηρίζεται από κάποιον δημόσιο οργανισμό.
Ποιος εποπτεύει τα κρυπτοστοιχεία;
Δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί αν οι διεθνείς εκδότες stablecoin είναι πραγματικά σε θέση να τηρήσουν την υπόσχεσή τους για «σταθερή αξία» ή αν εκδίδουν περισσότερα stablecoin από όσα μπορούν να αποπληρώσουν. Για να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέα νομοθεσία που θα προστατεύει τους χρήστες stablecoin στην ΕΕ.
Θα απαγορεύσει η ΕΚΤ τo bitcoin;
Η ΕΚΤ δεν είναι αρμόδια να απαγορεύσει ή να ρυθμίσει το bitcoin ή άλλα κρυπτοστοιχεία, καθώς αυτά δεν αποτελούν νόμιμο χρήμα. Όμως, επειδή δεν εξασφαλίζεται η προστασία του καταναλωτή, καλό θα ήταν να είστε προσεκτικοί.
Πηγή: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Παρουσίαση για εκπαιδευτικούς σκοπούς
