Στην Έδεσσα το καλοκαίρι

Στη διάβαση μεταξύ Βόρα και Βερμίου, ψηλά σ’ έναν πέτρινο εξώστη, βρίσκονταν παλιότερα τα εργοστάσια. Στις αρχές του 21ου αιώνα, αυτά γκρεμίστηκαν και μετατράπηκαν σε χώρους εστίασης, όπως το περιβόητο Κανναβουργείο. Αντίστοιχα, οι μικρές μονοκατοικίες, με τους ανθισμένους κήπους δίπλα στα ποταμάκια, έχουν δώσει σήμερα τη θέση τους σε πενταώροφες πολυκατοικίες και μοντέρνα κτίρια. Ωστόσο, αυτή δεν είναι παρά η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς φτάνοντας στην Εδεσσα, γιατί λίγα λεπτά αργότερα δεν μπορείς παρά να παρασυρθείς από την ομορφιά που απλώνεται στις δεκάδες γωνιές πρασίνου και από τα παραδοσιακά γεφύρια στα συνοικιακά πάρκα.

Με τον ήχο των πληθωρικών νερών να ακούγεται όπου κι αν σταθείς, η Εδεσσα είναι διάσημη για τους καταρράκτες που σχηματίζει ο ποταμός Εδεσσαίος ή Βόδας, που διασχίζει την πόλη και πέφτει από ύψος 70 μ., δημιουργώντας τον ξακουστό καταρράκτη Κάρανο, ένα από τα σημαντικότερα φυσικά αξιοθέατα ολόκληρης της χώρας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο στην Ελλάδα και ίσως τον πιο εντυπωσιακό, αφού περιβάλλεται από ένα καταπράσινο και σκιερό πάρκο με αιωνόβια πλατάνια. Οπως μας εξηγούν οι ντόπιοι, οι καταρράκτες δημιουργήθηκαν τον 14ο αιώνα, έπειτα από έναν ισχυρό σεισμό. Οι πηγές τους βρίσκονται στον υδροβιότοπο Αγρα – Βρυττών – Νησίου, ένα μέρος ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας, ενώ σχεδόν από κάτω συναντάμε μια μικρή σπηλιά, γνωστή ως Σπήλαιο Καταρρακτών, η οποία έχει μεγάλη γεωλογική αξία. Το δε αντίτιμο της εισόδου δεν ξεπερνά το μισό ευρώ!

Προχωράμε προς το κέντρο της πόλης, στην τοποθεσία Κιουπρί, απ’ όπου εικάζεται ότι περνούσε η αρχαία Εγνατία Οδός. Εδώ λειτουργούν σήμερα πολλά καφέ και λίγα μέτρα μακριά βρίσκεται το πάρκο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Βυζαντινή Γέφυρα και μικρότεροι καταρράκτες, που κερδίζουν με τη σειρά τους τις εντυπώσεις των περαστικών.

Η παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι υπήρξε η πρώτη χριστιανική γειτονιά που δημιουργήθηκε στο «Φρύδι της Εδεσσας», ως εξέλιξη του βυζαντινού οικισμού που είχε αναπτυχθεί στο χώρο της αρχαίας ακρόπολης. Η συνοικία, η οποία αποτελείται στο μεγαλύτερο τμήμα της από διώροφες αρχοντικές και λαϊκές κατοικίες δομημένες από ξύλο και πέτρα, έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα, με στόχο την ανάδειξη της παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Οσον αφορά το «φρύδι της πόλης», οι ντόπιοι αναφέρονται στο βράχο της Εδεσσας, την ακρόπολη της αρχαίας πόλης, το θεοφρούρητο κάστρο των Βοδενών, τους Μύλους και το Κανναβουργείο δίπλα στους μαγευτικούς καταρράκτες.

Η συνοικία Μύλοι βρίσκεται δίπλα στο πάρκο των καταρρακτών και συνιστά την παλιά βιομηχανική ζώνη της Εδεσσας. Εδώ η αφθονία του νερού, σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις του εδάφους, έδωσαν τη δυνατότητα εκμετάλλευσης της υδροκίνησης για την παραγωγή ενέργειας. Στα τέλη του 19ου αιώνα, έξι υδροκίνητες μονάδες, στο σύνολό τους νηματουργεία και κανναβουργεία, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, ήκμασαν κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και συνέβαλαν στη βιομηχανική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Οικονομικές δυσκολίες, ωστόσο, οδήγησαν το 1962 στο οριστικό κλείσιμο των μονάδων αυτών – οι κτιριακές εγκαταστάσεις έχουν σήμερα αποκατασταθεί, ενώ έχει τεθεί σε λειτουργία και το υπαίθριο Μουσείο Νερού με νερόμυλους και υδροκίνητα εργοστάσια. Εδώ θα βρείτε και το εντυπωσιακό ενυδρείο, με ενδημικά ψάρια γλυκού νερού και το ερπετάριο.

Βρίσκεται μόλις 3 χλμ. μακριά από την πόλη, στην τοποθεσία Λόγγος. Μια βόλτα στην Αρχαία Πέλλα θα σας μείνει αξέχαστη. Εδώ θα δείτε τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο με τα ευρήματα του μακεδονικού πολιτισμού, που μαρτυρούν την αίγλη και το κύρος που είχε η πόλη από την προϊστορική ακόμη περίοδο. Αξίζει να σημειώσουμε πως η Εδεσσα, παρά τις φοβερές επιδρομές που υπέστη κατά τη διάρκεια της ιστορικής της διαδρομής, κατόρθωσε να επιζήσει και να μην ερημωθεί ποτέ. Περπατήστε στη γη του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Φιλίππου, επιλέγοντας την προτεινόμενη εικοσάλεπτη διαδρομή από παραδοσιακά καλντερίμια που περνούν μέσα από το Μουσείο Νερού (είσοδος ελεύθερη). Εδώ θα θαυμάσετε το αρχαίο τείχος που έχει ύψος 6 μ. και περιβάλλει την αρχαία πόλη και την ακρόπολη. Τμήμα του φαίνεται και από το Βαρόσι, όπου οργανώνονται συχνά οικοπεριηγήσεις.

Η παρουσία των επιβλητικών ορεινών όγκων Βόρα (2.524 μ.), Πίνοβου (2.154 μ.), Τζένας (2.182 μ.), Πάικου (1.650 μ.) και Βερμίου (2.027 μ.) δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για ορειβασία και ορεινή πεζοπορία στο νομό Πέλλης. Η δυνατότητα προσέγγισης δύσβατων περιοχών, συχνά αδιατάρακτων από την ανθρώπινη παρέμβαση, η εναλλαγή των τοπίων και ο ποικίλος βαθμός δυσκολίας των προσφερόμενων διαδρομών αποτελούν πρόκληση για πολλούς επισκέπτες, που σπεύδουν να βιώσουν την εν λόγω περιπέτεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Λόφος 606, που απέχει 6 χλμ. από το κέντρο της Εδεσσας, η πρόσβαση στον οποίο ωστόσο επιτυγχάνεται μέσα από δασικό μονοπάτι για όσους αγαπούν την πεζοπορία, ενώ παράλληλα οργανώνονται εκδρομές trekking και με ποδήλατο.

Στους πρόποδες του όρους Βόρα και σε απόσταση 28 χλμ. από την Εδεσσα, συναντάμε το Αεραθλητικό Κέντρο Μακεδονίας – Θράκης, το οποίο ιδρύθηκε το 1976 με πρωτοβουλία της Αερολέσχης Εδεσσας. Οι ιδανικές συνθήκες που επικρατούν για άσκηση σπορ αέρα, με ευνοϊκά ανοδικά ρεύματα για ανεμοπτερισμό και δυναμικό ρεύμα σε πλαγιά για παραπέντε, συνέβαλαν αποφασιστικά στη διεθνή αναγνώριση του Κέντρου και στην προσέλκυση σημαντικού αριθμού φανατικών του αεραθλητισμού στην περιοχή. Πρόσφατα δημιουργήθηκε χώρος απογείωσης από το βράχο της Εδεσσας, κι έτσι οι πιλότοι μπορούν να απολαύσουν μια πτήση πάνω από την καταπράσινη πόλη!

Από τις σημαντικότερες, μάλιστα, δραστηριότητες που αναπτύσσει η Αερολέσχη Εδεσσας είναι η λειτουργία σχολής χειριστών, ενώ ξεχωρίζουν ακόμη η διοργάνωση αγώνων του πανελλήνιου πρωταθλήματος με αλεξίπτωτο πλαγιάς και οι επιδείξεις ακροβατικής ανεμοπλοΐας. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τις μοναδικές συγκινήσεις που προσφέρουν τα σπορ του αέρα, εκμεταλλευόμενοι ακόμη και τη δυνατότητα μιας πτήσης με ανεμοπλάνο ή αλεξίπτωτο, κατευθυνόμενοι πάντοτε από έμπειρους πιλότους.

Ακριβώς δίπλα, στα 200 μ., υπάρχει πίστα Moto Cross MX με άλματα όλων των ειδών. Επίσης, προτείνεται η ιππασία με ειδικά εκπαιδευμένα άλογα στην ορεινή Πέλλα, αναρρίχηση και ορεινή πεζοπορία κλιμακωτής δυσκολίας σε 62 διαδρομές.

Ο υγροβιότοπος του Αγρα βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. από την πόλη. Ανακαλύψτε τη λίμνη με τις καλαμιές και τα χωριά Νησί και Βρυτά που βρίσκονται στις όχθες της. Μη διστάσετε να κάνετε το γύρο του υγροβιότοπου με φουσκωτά, κωπηλατώντας και θαυμάζοντας παράλληλα την ομορφιά της φύσης. Αν, πάλι, σας αρέσει το ψάρεμα, πάρτε τα σύνεργά σας και μπείτε στις βάρκες που θα σας περιμένουν λίγο πιο κάτω, στη λίμνη Βεγορίτιδα, ενώ, αν ενδιαφέρεστε για καγιάκ ή ράφτινγκ, αναζητήστε τον ποταμό Μογλενίτσα. Ακόμη, η σχετικά πρόσφατη λειτουργία του σύγχρονου Κωπηλατικού Κέντρου στον ποταμό Λουδία (απόσταση 52 χλμ. από την Εδεσσα) ήρθε να καλύψει τις ανάγκες για άθληση αλλά και αναψυχή και να δημιουργήσει έναν νέο τουριστικό πόλο.

Εναλλακτικά, σε περίπτωση που αναζητάτε τη χαλάρωση σε συνδυασμό με το υγρό στοιχείο, στα βόρεια του νομού Πέλλης και σε απόσταση 37 χλμ. από την Εδεσσα, μπορείτε να βρεθείτε στον οικισμό Λουτρακίου και 3 χλμ. πιο μακριά στα περίφημα Λουτρά Πόζαρ.

Η Εδεσσα απέχει 556 χλμ. από την Αθήνα και 89 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και μπορείτε να την προσεγγίσετε με το αυτοκίνητό σας, με ΚΤΕΛ (55 ευρώ το άτομο μετ’ επιστροφής από Αθήνα και 12 ευρώ, επίσης μετ’ επιστροφής, από Θεσσαλονίκη, www.ktelpellas.gr) ή τρένο (με αλλαγή στο Πλατύ από Αθήνα, απευθείας από Θεσσαλονίκη, www.ose.gr).

Κερασιά (T/23810-92.301, www.edessacity.gr). Βρίσκεται 13 χλμ. από την Eδεσσα, στα 800 μ., με θέα στο όρος Βόρας-Καϊμακτσαλάν. Διαθέτει άνετα και περιποιημένα δωμάτια και ένα πολύ καλό εστιατόριο με παραδοσιακές γεύσεις, σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά κουταλιού. 30 ευρώ το δίκλινο και 100 ευρώ η σουίτα με πρωινό.

Hotel Alfa (Τ/23810-22.221, 22.231, www.edessacity.gr). Πρόσφατα ανακαινισμένο, στο κέντρο της πόλης και δίπλα στους καταρράκτες, στην αγορά και στις πλατείες. 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Ξενώνας Βαρόσι (Τ/23810-21.865, www.varosi.gr). Παραδοσιακό ξενοδοχείο στην ομώνυμη συνοικία, που λειτουργεί ως οικογενειακή επιχείρηση. 8 δωμάτια και 2 κοινόχρηστοι χώροι, όπου προσφέρεται ένα θαυμάσιο πρωινό. Μη χάσετε τις νόστιμες χειροποίητες πίτες από την ιδιοκτήτρια. 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

4 Εποχές (Τ/23840-91.500, 23840-91.555, www.4-epoxes.gr). Πολυτελές και φιλόξενο ξενοδοχείο κοντά στα Λουτρά Πόζαρ. 55 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

Xenia (Τ/23810-29.706-8, www.xeniaedessa.gr). Διαμονή υψηλών προδιαγραφών με υπέροχη θέα και πολυτελείς εγκαταστάσεις σε απόσταση 200 μ. από την κεντρική πλατεία της Εδεσσας. 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.

• Καρβουνοπενιές (Τ/23810-20.111) για κρεατικά στη λαδόκολλα στο κέντρο της πόλης.

• Το Κιουπρί (Τ/23817-74.464, www.kioupri.visitedessa.gr). Και καφέ και μεζεδοπωλείο, απέναντι από το δημαρχείο.

• Πέτρινος (Φλαμουριά, Τ/23810-99.455). Τοπική γαστρονομία, ενημερωμένη κάβα, προσιτές τιμές και φιλόξενο περιβάλλον.

On The Rock (Τ/23810-26.793). Καφέ-μπαρ στον Ψηλό Βράχο, με πολύ ωραία θέα.

Κρόνος (Τ/23810-25.730). Ζαχαροπλαστείο φημισμένο για τις φλογέρες του, τις οποίες και κατάφερε να καθιερώσει ως παραδοσιακό γλυκό της Εδεσσας. Λειτουργεί δίπλα στους καταρράκτες από το 1926.