Συνέπειες αναστολής εκτέλεσης κατάσχεσης απαιτήσεων εις χείρας τρίτου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
7 Αυγούστου 2015

ΠΟΛ 1175

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση της υπ. αριθμ. 341/2014 Γνωμοδότησης του ΝΣΚ αναφορικά με τις συνέπειες της χορήγησης αναστολής εκτέλεσης της κατάσχεσης απαιτήσεων εις χείρας τρίτου.

Σας κοινοποιούμε για ενημέρωση και εφαρμογή εφόσον συντρέχει περίπτωση την 341/2014 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Α’ Τακτική Ολομέλεια) αναφορικά με το παραπάνω θέμα, η οποία έγινε αποδεκτή από τη Γενική Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Με τη Γνωμοδότηση αυτή έγιναν δεκτά κατά πλειοψηφία τα ακόλουθα:

Με την επίδοση του κατασχετηρίου εγγράφου στον τρίτο επέρχονται οι έννομες συνέπειες της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, όπως αυτές αναφέρονται στη διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 30 του Ν.Δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ). Συγκεκριμένα, με τη συντέλεση της ανωτέρω επίδοσης απαγορεύεται η καταβολή του κατασχεμένου αντικειμένου από τον τρίτο στο δικό του δανειστή και καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη του Δημοσίου. Επιπλέον, επέρχεται αναγκαστική και αυτοδίκαιη εκχώρηση της κατασχεθείσας απαιτήσεως από τον μέχρι τότε δικαιούχο της καθ’ ου η εκτέλεση στον κατασχόντα δανειστή (Δημόσιο), υπό την αναβλητική αίρεση της καταφατικής δήλωσης του τρίτου είτε της δικαστικής παραδοχής της ανακοπής του άρθρου 34 του ΚΕΔΕ (επί αρνητικής δήλωσης που ανακόπηκε) είτε της μη εμπρόθεσμης υποβολής δήλωσης κατά το άρθρο 33 του ΚΕΔΕ. Η εκχώρηση αυτή δεν επιφέρει, πριν την είσπραξη της εκχωρηθείσας απαίτησης, την ικανοποίηση της απαίτησης του κατασχόντος Δημοσίου κατά του καθ’ ου η κατάσχεση και με την έννοια αυτή η ενοχή του τρίτου είναι πρόσθετη. Στην περίπτωση που αντικείμενο της κατάσχεσης εις χείρας τρίτου αποτελεί χρηματική απαίτηση μέλλουσα που τελεί υπό αίρεση, όρο ή προθεσμία (κατάσχεση η οποία είναι δυνατή εφόσον κατά το χρόνο επιβολής της υφίσταται η έννομη σχέση από την οποία θα προκύψει ενδεχομένως ορισμένη χρηματική απαίτηση), με την επιβολή της κατάσχεσης δεσμεύεται το δικαίωμα του καθ’ ου η κατάσχεση για τη μελλοντική του απαίτηση και το κατασχόν Δημόσιο υπεισέρχεται απλώς στη θέση του τελευταίου, την πλήρη απαίτηση όμως την αποκτά από τη γένεσή της, οπότε και ο οφειλέτης – τρίτος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στο κατασχόν Δημόσιο.

Επίσης, όπως προκύπτει από την παράγραφο 3 του άρθρου 984 του Κ.Πολ.Δ, η οποία σύμφωνα με το άρθρο 89 του ΚΕΔΕ εφαρμόζεται και στη διοικητική εκτέλεση, αφότου του κοινοποιηθεί το κατασχετήριο έγγραφο, ο τρίτος γίνεται μεσεγγυούχος του κατασχεμένου, υπέχοντας κατά το άρθρο 956 παρ.4 Κ.Πολ.Δ υποχρέωση διαφύλαξης αυτού. Δημόσια παρακατάθεση του κατασχεμένου προβλέπεται εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 984 παρ.4 Κ.Πολ.Δ. Στην περίπτωση που χορηγηθεί, είτε με δικαστική απόφαση είτε με προσωρινή διαταγή, στο πλαίσιο προσβολής της κατάσχεσης με ανακοπή, αναστολή εκτέλεσης της αναγκαστικής κατάσχεσης εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, γεγεννημένων πριν ή και μετά τη χορηγηθείσα αναστολή, η μεν επιβληθείσα κατάσχεση δεν θίγεται και δεν ανατρέπονται οι έννομες συνέπειες που επέρχονται με την κοινοποίηση του κατασχετηρίου εγγράφου στον τρίτο, πλην όμως, αφ’ ης η αναστολή γνωστοποιήθηκε στο Δημόσιο και στον τρίτο, κάθε περαιτέρω υλική ή νομική πράξη αυτών άγουσα σε ικανοποίηση της απαίτησης του Δημοσίου ή του καθ’ ού η κατάσχεση καθίσταται απαγορευμένη.

Επομένως, ανεξάρτητα από την αιτιολογία για την οποία χορηγήθηκε η αναστολή, ο τρίτος δεν επιτρέπεται να καταβάλει στον καθ’ ου η κατάσχεση, λόγω της διατηρούμενης νομικής δέσμευσης του κατασχεθέντος αλλά και της ιδιότητάς του ως εκ του νόμου μεσεγγυούχου, έως ότου η επιβληθείσα με την κατάσχεση εκτελεστική διαδικασία ακυρωθεί με δικαστική απόφαση, κατόπιν της ασκηθείσας ανακοπής είτε του τρίτου είτε του καθ’ ού η εκτέλεση, συγχρόνως όμως, λόγω της αναστολής, δεν δύναται να καταβάλει ή να εξαναγκαστεί να καταβάλει τα κατασχεθέντα στο Δημόσιο. Σε περίπτωση που, παρά την ανωτέρω απαγόρευση, ο τρίτος προβεί στην απόδοση των κατασχεθέντων προς τον καθ’ ου η κατάσχεση, η διάθεση αυτή είναι άκυρη έναντι του Δημοσίου και το Δημόσιο μετά την παύση ισχύος της αναστολής (λόγω απορρίψεως της ανακοπής ή παραιτήσεως από αυτή), δύναται να προβεί σε επίσπευση περαιτέρω πράξεων εκτέλεσης τόσο κατά του οφειλέτη του όσο και κατά του τρίτου για την είσπραξη της απαίτησής του για την οποία έχει επιβάλει την κατάσχεση.