Ποιες ατομικές επιχειρήσεις εγγράφονται υποχρεωτικά στο ΓΕΜΗ

Υποχρέωση εγγραφής ατομικών επιχειρήσεων φαρμακείων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ)

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Αθήνα, 30-09-2022
Αριθ. Πρωτ. : 94083

ΘΕΜΑ: «Εγκύκλιος – Διευκρίνιση ζητημάτων σχετικά με την υποχρέωση εγγραφής ατομικών επιχειρήσεων φαρμακείων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.)».

Σχετ.: 1. Το με αρ. πρωτ. 137275/30-12-2015 έγγραφο της Διεύθυνσης Εταιρειών και Γ.Ε.ΜΗ.
2. Τη με αρ. πρωτ. 3961/26-09-2022 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ) επιστολή του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς τα μέλη του.
3. Τη με αρ. πρωτ. 3986/27-09-2022 επιστολή του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο «Μη υποχρέωση εγγραφής φαρμακείων στο Επιμελητήριο – παράταση προθεσμίας εγγραφής των φαρμακείων στο Γ.Ε.ΜΗ.»

Κατόπιν της επεξεργασίας της με αρ. πρωτ. 3986/27-09-2022 επιστολής του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τίτλο «Μη υποχρέωση εγγραφής φαρμακείων στο Επιμελητήριο – παράταση προθεσμίας εγγραφής των φαρμακείων στο Γ.Ε.ΜΗ.» και προκειμένου να διευκρινιστούν τα ζητήματα που αφορούν στην ορθή εφαρμογή του νόμου σχετικά με την υποχρέωση εγγραφής ατομικών επιχειρήσεων φαρμακείων στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) διευκρινίζουμε τα ακόλουθα:

Από τις διατάξεις της περ. ιστ) της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 4919/2022 προβλέπεται ότι:

«1. Στο Γ.Ε.ΜΗ. εγγράφονται υποχρεωτικά:

[…] ιστ) οι ατομικές επιχειρήσεις με εγκατάσταση στην ημεδαπή και σκοπό το κέρδος που:
ιστα) διενεργούν εμπορικές πράξεις στο όνομά τους, κατά σύνηθες επάγγελμα, ή

ιστβ) διαθέτουν αγαθά ή υπηρεσίες ή διαμεσολαβούν στη διάθεση αυτών με επιχειρηματικό κίνδυνο, μέσω οργανωμένης υποδομής ή μέσω εκμετάλλευσης της εργασίας τρίτων προσώπων.»

Επιπρόσθετα, από τις διατάξεις της περ. ζ’ της παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 4919/2022 προβλέπεται ότι: «Μετά από την ολοκλήρωση των ελέγχων της παρ. 4 και της διαδικασίας της παρ. 5, η Υ.Μ.Σ. ψηφιοποιεί και αποθηκεύει τα κατατεθέντα έγγραφα και καταχωρίζει τα απαιτούμενα στοιχεία στο πληροφοριακό σύστημα Υ.Μ.Σ., το οποίο, μέσω της διασύνδεσης και της πρόσβασης σε σχετικά ηλεκτρονικά αρχεία, εκτελεί αυτόματα τις εξής ενέργειες: […] ζ) εγγράφει την εταιρεία στο μητρώο του αρμόδιου επιμελητηρίου, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 64 του ν. 4497/2017 (Α΄ 171), υπό την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων για πρόσωπα που δεν εγγράφονται στο επιμελητηριακό μητρώο, όπως τα φαρμακεία».

Παράλληλα, από τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 64 του ν. 4497/2017, προβλέπεται ότι: «με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, μέλη του Επιμελητηρίου είναι αυτοδίκαια τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που υποχρεούνται να εγγράφονται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.), σύμφωνα με τον ν. 3419/2005 (Α’ 297) (ήδη ν. 4919/2022) από τη στιγμή εγγραφής τους σε αυτό και μέχρι τη διαγραφή τους από αυτό. Τα νομικά και φυσικά πρόσωπα που δεν εγγράφονται υποχρεωτικά στο Γ.Ε.ΜΗ. αλλά ασκούν οικονομική ή επαγγελματική δραστηριότητα δικαιούνται να εγγράφονται στα Επιμελητήρια».

Τέλος, από τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 3601/1928 προβλέπεται ότι: «Μέλη του Φαρμακευτικού Συλλόγου είναι υποχρεωτικώς πάντες οι εν τη περιφερεία αυτού μονίμως εγκατεστημένοι και νομίμως την φαρμακευτικήν ασκούντες Έλληνες φαρμακευτοποιοί, ως τοιούτοι δε υπό την έννοιαν του παρόντος Νόμου είναι :

1) Οι έχοντες νομίμως συνεστημένον φαρμακείον,
2) οι προσωρινώς διευθύνοντες φαρμακείον περιελθόν εις τους συγγενείς αποβιώσαντας φαρμακοποιού,
3) φαρμακοποιοί διευθυνταί νομίμως λειτουργούντων φαρμακεμπορείων.

Από της ισχύος του παρόντος νόμου (δηλ. του ν. 3601/1928) τα μέλη του Φαρμακευτικού Συλλόγου δεν δύνανται να ώσι μέλη των Εμπορικών Επιμελητηρίων, απαλλασσόμενα πάση προς ταύτα υποχρεώσεως των, πλην εάν μέλος τι ζητήση το αντίθετον οικεία βουλήσει δι’ εαυτό.»

Από την επισκόπηση και το συνδυασμό των προβλέψεων των ανωτέρω αναφερόμενων διατάξεων προκύπτουν οι ακόλουθες έννομες συνέπειες:

α) Οι ατομικές επιχειρήσεις φαρμακείων εντάσσονται στους υπόχρεους εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. με όποια μορφή και αν λειτουργούν, αφού ασκούν εμπορική δραστηριότητα.
β) Καίτοι, καταρχήν, οι υπόχρεοι εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. θεωρούνται αυτοδίκαια μέλη του οικείου κατά τόπον ή καθ’ ύλην αρμοδίου Εμπορικού Επιμελητηρίου, σύμφωνα με όσα προβλέπονται από την παρ. 1 του άρθρου 64 του ν. 4497/2017, οι ατομικές επιχειρήσεις φαρμακείων εξαιρούνται από τον κανόνα αυτό λόγω της εφαρμογής της ειδικότερης διάταξης του άρθρου 4 του ν. 3601/1928 που απαγορεύει ρητά στα μέλη Φαρμακευτικού Συλλόγου να είναι μέλη Εμπορικού Επιμελητηρίου, εκτός αν τα μέλη αυτά εγγραφούν σε Εμπορικό Επιμελητήριο οικεία βουλήσει.
γ) Η αναδρομική αναζήτηση τελών για υπόχρεους εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. που εγγράφονται σε αυτό με καθυστέρηση δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου. Παράλληλα, τονίζεται ότι η αναδρομική αναζήτηση μη βεβαιωμένων τελών είναι προβληματική ενόψει της πρόβλεψης της παρ. 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος, περί απαγόρευσης αναδρομικής ισχύος νόμων, συνεπώς και μικρότερης τυπικής ισχύος ρυθμίσεων ή διοικητικών πράξεων, που επιβάλλουν οποιοδήποτε οικονομικό βάρος.

Κατόπιν των ανωτέρω διευκρινήσεων, με την παρούσα ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων διατάσσει τις αρμόδιες υπηρεσίες ΓΕ.Μ.Η. όπως:

α) προχωρήσουν στη διαγραφή από τα μητρώα των Εμπορικών Επιμελητηρίων των ατομικών επιχειρήσεων φαρμακείων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 3601/1928, εκτός αν οι ως άνω ατομικές επιχειρήσεις επιθυμούν να είναι εγγεγραμμένες σε αυτά,
β) επιστρέψουν τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα τέλη που βεβαιώθηκαν και εισπράχθηκαν αναδρομικώς.

Τέλος, επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την υπό στοιχεία 44070/28-04-2022 απόφαση του Υπουργού και Επενδύσεων με τίτλο «Καθορισμός των Κωδικών Αριθμών Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) που αντιστοιχούν σε εμπορική δραστηριότητα, για την εγγραφή των φυσικών προσώπων στο Γ.Ε.ΜΗ.» (Β’ 2226) η εγγραφή όλων των ατομικών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακείων, θα λάβει χώρα αυτομάτως μέσω διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων της Α.Α.Δ.Ε. με το ΓΕ.Μ.Η..

Συνεπώς, δεν τίθεται κανένα ζήτημα προθεσμιών εγγραφής ατομικών επιχειρήσεων στο Γ.Ε,ΜΗ. ή επιβολής προστίμου σε ατομική επιχείρηση σχετικά με την παράλειψη εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ, ενόψει και του γεγονότος ότι η υπουργική απόφαση σχετικά με την επιβολή προστίμων πρόστιμα τελεί υπό έκδοση.