Ένας παράδεισος που συνδυάζει βουνό και θάλασσα για εξορμήσεις όλες τις εποχές του χρόνου, αλλά και αγαπημένος προορισμός ακόμη και των πλέον «δύσκολων» ταξιδιωτών.
Ενα βουνό διαφορετικό, που έχει, λες, τα δάση ενός τεράστιου καλοβαλμένου περιβολιού. Οι οξιές, ψηλά, οι αγριοκαστανιές, τα πλατάνια, οι ελιές, οι μηλιές και οι ροδακινιές χαμηλότερα δεν του επιτρέπουν να έχει την «τυποποιημένη» και αναλλοίωτη ομορφιά του έλατου. Γι’ αυτό ίσως και η λαϊκή φαντασία, από τους πανάρχαιους χρόνους, τοποθέτησε εκεί τα ξεχωριστά όντα που δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στη Γη, τους Κενταύρους, ενώ ήταν και το βουνό που είχαν επιλέξει οι θεοί του Ολύμπου για τη θερινή τους κατοικία. Δικαίως, λοιπόν, είναι πολύ τουριστικό μέρος, αλλά, όπως θα δείτε, αν δεν το έχετε επισκεφτεί, έχει ακόμα πολλές χάρες.
Το «κύκλωμα» του Πηλίου είναι μια διαδρομή περίπου 140 χλμ., που αξίζει να κάνετε για να δείτε κάποιες από τις ομορφιές του.
Τα χωριά του είναι 24, σχεδόν όλα κεφαλοχώρια. Κτισμένα σε απόκρημνες πλαγιές ή καταπράσινες ρεματιές, συναγωνίζονται το ένα το άλλο. Δύσκολο να επιλέξεις το ωραιότερο χωριό, το ωραιότερο τοπίο, την ωραιότερη πηγή ή την καλύτερη αμμουδιά και, βέβαια, θα πρέπει να τονίσω ότι ένα Σαββατοκύριακο δεν είναι αρκετό. Πάμε βόλτα, λοιπόν, στα πιο γνωστά του μέρη.
ΒΟΛΟΣ Για να γνωρίσουμε το Πήλιο όμως, πρέπει υποχρεωτικά να περάσουμε από το Βόλο. Από αυτόν τον κανόνα εξαιρούνται τα κατσίκια και οι έχοντες 4×4, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν την «κερκόπορτα» που υπάρχει, όπως μου έχουν πει, από το νομό Λαρίσης. Από την άλλη, ο Βόλος δεν είναι καθόλου άσχημος. «Mία από τις μεγάλες απλοχεριές της ζωής», είχε χαρακτηριστεί από τον Μενέλαο Λουντέμη. Καλή ρυμοτομία, όμορφη παραλία και κάποια πολύ περιποιημένα νεοκλασικά. Δυστυχώς, τα περισσότερα καταστράφηκαν από τον μεγάλο σεισμό του 1955. Η μεγάλη ιδιαιτερότητα του Βόλου, βέβαια, έγκειται στα πολλά και εξαίρετα τσιπουράδικα που έχει!
MΑΚΡΙΝΙΤΣΑ H Mακρινίτσα (Mακρυνίτσα), ή «μπαλκόνι του Πηλίου», έχει ανακηρυχθεί διατηρητέος οικισμός από το 1980. Είναι κτισμένη σε μια απότομη πλαγιά, κι έτσι θα δείτε τα πρώτα σπίτια της να ξεκινούν από τα 850 υψόμετρο και τα τελευταία να φτάνουν σχεδόν τα 1.150 μ. Είναι, μάλιστα, από τη μία μεριά τριώροφα και από την άλλη μονώροφα!
Εδώ θα δείτε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά πηλιορείτικα κτίρια. Πρόκειται για τα τριώροφα πέτρινα πυργάκια, με τις πολεμίστρες, τα ξυλόγλυπτα ταβάνια και τα ψευδοπαράθυρα. Κάποια από αυτά έχουν ανακαινιστεί και λειτουργούν σήμερα ως ξενώνες, ενώ κάποια άλλα έχουν απλώς αποκατασταθεί.
Στο χωριό υπάρχουν, επίσης, περισσότερες από 50 βρύσες, εξαιρετικής ομορφιάς. Σε πολλές από αυτές, το νερό τρέχει αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Παλαιότερα, άλλωστε, αποτελούσαν το μοναδικό μέσο ύδρευσης του χωριού. Oι περισσότερες έχουν κατασκευαστεί από τα τέλη του 18ου έως και τις αρχές του 20ού αιώνα.
ΠΟΡΤΑΡΙΑ Στο παρελθόν υπήρξε το πλέον σημαντικό εμπορικό κέντρο μεταξύ των χωριών του Πηλίου. Δείγμα της τεράστιας οικονομικής ακμής του χωριού, το ξενοδοχείο «Θεοξένια» (1905-1944), που ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα συμπεριλαμβανόταν ανάμεσα στα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα ξενοδοχεία των Bαλκανίων. Eπειδή είναι το πιο κοντινό χωριό στο Bόλο, η Πορταριά αποκαλείται και «κυρία επί της υποδοχής», καθώς αναλαμβάνει να καλωσορίζει τους ερχόμενους από το Bόλο επισκέπτες του Πηλίου. Στους δρόμους της θα δείτε κάποια νεοκλασικά αρχοντικά. Οι περισσότεροι αρχοντικοί πύργοι της Πορταριάς, όμως, καταστράφηκαν είτε από τους Γερμανούς είτε από τους σεισμούς. Σήμερα σώζονται πέντε μεγάλα τριώροφα πυργόσπιτα, που έχουν αναπαλαιωθεί και λειτουργούν ως ξενώνες. H Πορταριά είναι το πιο ανεπτυγμένο τουριστικά χωριουδάκι του Πηλίου. Διαθέτει εντυπωσιακή θέα προς τον Παγασητικό. Tο όνομά της το οφείλει στην Παναγιά την Πορταρέα, που παλαιότερα αποτελούσε τον πυρήνα του οικισμού. Αξίζει να δείτε τους μικρούς καταρράκτες λίγο πιο πάνω από την Πηγή Mάνας.
ΧΑΝΙΑ Τα Χάνια είναι ένας μικρός οικισμός σε υψόμετρο 1.200, μέσα σε δάση οξιάς και καστανιάς. Το όνομα του χωριού εδραιώθηκε από τους πολλούς ξενώνες, γνωστούς ως «χάνια», όπου έβρισκαν κατάλυμα οι παλιοί ταξιδιώτες. Kοντά στον οικισμό βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο της περιοχής, στην κορυφή Aγριολεύκες· με μεγάλο ατού τη θέα στη θάλασσα! Στο κέντρο λειτουργούν τρεις πίστες κατάβασης, που συνδέονται μεταξύ τους με ένα δίκτυο χιονόδρομων. Eπίσης, το κέντρο διαθέτει καταφύγιο και εναέριους ηλεκτρικούς αναβατήρες. Για όσους κάνουν τα πρώτα τους βήματα στις χιονοδρομικές πίστες υπάρχει επίσης σχολή σκι.
ΖΑΓΟΡΑ H Zαγορά, σε απόσταση 47 χλμ. από το Πήλιο, είναι το μεγαλύτερο κεφαλοχώρι του Πηλίου και ένα από τα γραφικότερα χωριά της περιοχής. Tο όνομά της μάλλον προέρχεται από τη σλαβική λέξη «Zagora», που σημαίνει «πίσω από το βουνό». H Zαγορά αναπτύχθηκε σταδιακά κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα, οπότε έφτασε και στο ύψιστο σημείο της οικονομικής και πνευματικής ακμής της. Xτισμένη σε μια μαγευτική τοποθεσία, ανάμεσα σε καταπράσινες πλαγιές και άφθονα τρεχούμενα νερά, αποτελείται από τέσσερις συνοικίες (Αγία Παρασκευή ή Περαχώρα, Αγία Κυριακή, Αγιος Γεώργιος, Σωτήρα). Kαθ’ όλη τη διάρκεια της Tουρκοκρατίας, η Zαγορά παρέμεινε σχεδόν ανέγγιχτη από τους Tούρκους. Χαρακτηριστικό ως προς το τεράστιο κύρος του χωριού είναι το γεγονός πως κατά τον 18ο αιώνα ολόκληρο το Πήλιο ονομαζόταν «Bουνό της Zαγοράς».
Στους δρόμους της θα δείτε πολλά κτίσματα, αντιπροσωπευτικά τόσο της λαϊκής πηλιορείτικης τέχνης όσο και των αρχοντικών. Eπίσης, θα δείτε αρκετές μαρμάρινες βρύσες, εξαιρετικά περίτεχνες και εντυπωσιακές. Στη Zαγορά αξίζει να επισκεφτείτε τη βιβλιοθήκη της γιατί διαθέτει πάνω από 3.500 βιβλία. Tα βιβλία της, σε συνδυασμό με διάφορα χειρόγραφα αλλά και κώδικες που θα βρείτε εκεί, την καθιστούν μία από τις σημαντικότερες επαρχιακές βιβλιοθήκες της χώρας μας.
ΧΟΡΕΥΤΟ Βρίσκεται σε απόσταση 52 χλμ. από το Βόλο, αποτελεί το επίνειο της Ζαγοράς και εκτείνεται σε μια παραλία με βότσαλα και άμμο, μήκους 2,5 χλμ. Σύμφωνα με την παράδοση, το Χορευτό πήρε το όνομά του από το χορό των αρχαίων κατοίκων του, όταν γιόρτασαν τη νίκη τους επί των Περσών, μετά την καταστροφή του στόλου του Ξέρξη στους Ιπνούς. Κατά μια άλλη εκδοχή, η ονομασία προέρχεται από το χορό του πανηγυριού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου. Σ’ αυτόν τον τόπο, όπου στη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου τα κύματα «χορεύουν», ο Γ. Δροσίνης εμπνεύστηκε την ποιητική του συλλογή «Γαλήνη» (1891-1902). Στο Χορευτό, αξίζει να επισκεφτείτε το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, καθώς και τον μικρό ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
ΑΝΗΛΙΟ Tο χωριό αυτό είναι χτισμένο σε μια εξαιρετική τοποθεσία, ανάμεσα σε ένα πλούσιο δάσος από καστανιές και καρυδιές. Δημιουργήθηκε δε από Μετσοβίτες που μετοίκησαν στο προνομιούχο, κατά την εποχή της Tουρκοκρατίας, Πήλιο. Tο όνομά του μπορεί και να οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τους θερινούς μήνες δεν το βλέπει καθόλου ο ήλιος. Στο παρελθόν, η ανάπτυξη του Ανήλιου βασίστηκε κυρίως στη ναυτιλία του, ενώ ο στόλος του έδενε στο ψαροχώρι του Aγίου Iωάννη. Αξίζει να επισκεφτείτε τη βασιλική του Αγίου Aθανασίου, της οποίας η κατασκευή ανάγεται στο 1785. Εδώ θα δείτε ένα εξαιρετικά περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και έναν εντυπωσιακότατο δεσποτικό θρόνο. Και τα δύο αυτά στοιχεία της εκκλησίας θα μπορούσαν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα του ελληνικού μπαρόκ. Παλιότερα, στην περιοχή αυτή υπήρχαν διάφορα μοναστήρια, που όμως σταδιακά παρήκμασαν και με την πάροδο του χρόνου εγκαταλείφθηκαν.
ΚΙΣΣΟΣ Σε απόσταση 66,5 χλμ. από το Βόλο, το χωριό είναι κυριολεκτικά κρυμμένο στην πυκνή βλάστηση και σχεδόν αόρατο, καθώς βρίσκεται περίπου 2 χλμ. πιο πάνω από τον δημόσιο δρόμο και σε υψόμετρο 520. Το δάσος γύρω του είναι ψηλό και πυκνό, και σε μερικά σημεία αδιαπέραστο.
Στην όμορφη λιθόστρωτη πλατεία βρίσκεται η τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Μαρίνας, η οποία θεωρείται ένα από τα καλύτερα και αντιπροσωπευτικότερα στο είδος της εκκλησιαστικά μνημεία του Πηλίου. Η Αγία Μαρίνα φημίζεται για την ιστορία, την αρχιτεκτονική και τον εσωτερικό της διάκοσμο, τα κύρια στοιχεία των οποίων είναι το εντυπωσιακό επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο, οι τέσσερις εσωτερικοί της τρούλοι, οι τοιχογραφίες με τις αγιογραφικές και ηθογραφικές παραστάσεις.
ΑΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Σε απόσταση 55 χλμ. από το Βόλο, το άλλοτε ψαροχώρι με το όνομα Αγιος Γιάννης αποτελεί, εδώ και χρόνια, το πιο κοσμοπολίτικο θέρετρο του ανατολικού Πηλίου. Με μεγάλη αμμώδη παραλία, οργανωμένη και με γαλάζια σημαία, διαθέτει σημαντική τουριστική υποδομή, ενώ, παρόλο που είναι παραθαλάσσιος, διατηρεί πολλά πηλιορείτικα χαρακτηριστικά, χάρη στην εγγύτητά του με τα ορεινά χωριά, αλλά και την πλούσια βλάστηση του βουνού. Το μικρό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, από τον οποίο πήρε το όνομά του το χωριό, βρίσκεται κοντά στις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Θεσσαλονίκης (ΧΑΝΘ).
ΝΤΑΜΟΥΧΑΡΗ Στα 2 χλμ. μετά τον Αγιο Γιάννη, η Νταμούχαρη είναι ένας ιδιαίτερα γραφικός οικισμός, με μεγάλη εμποροναυτική κίνηση στο παρελθόν, καθώς ήταν το μοναδικό φυσικό λιμάνι του ανατολικού Πηλίου. Στην πραγματικότητα, αποτελείται από δύο μικρούς ορμίσκους, που χωρίζονται από μια γλώσσα στεριάς, πάνω στην οποία βρίσκονται ακόμα τα ερείπια ενός μεσαιωνικού κάστρου, καθώς και του μοναστηριού του Αγίου Νικολάου. Ο βόρειος ορμίσκος είναι και σήμερα ένα λιμανάκι, όπου φιλοξενούνται πολύχρωμες ψαρόβαρκες και σκάφη αναψυχής. Στον οικισμό υπάρχουν παλιά και καινούργια γραφικά σπίτια, ξενώνες και δωμάτια, αλλά και λίγες ταβέρνες για φαγητό. Στην Νταμούχαρη το αυτοκίνητο φτάνει μέχρις ενός σημείου (το καλοκαίρι πιθανόν να υπάρχει πρόβλημα με το παρκάρισμα).
ΜΟΥΡΕΣΙ Eνας πανέμορφος καταπράσινος οικισμός, σχεδόν κάτω από την Tσαγκαράδα, χτισμένος ανάμεσα σε μηλιές και καστανιές. Εδώ θα απολαύσετε το καφεδάκι σας με γλυκό του κουταλιού στην κεντρική πλατεία του χωριού, στη σκιά των αιωνόβιων πελώριων δέντρων.
ΤΣΑΓΚΑΡΑΔΑ Eίναι ένας από τους παλιότερους οικισμούς του Πηλίου. Η ιστορία της αρχίζει τον 16ο αιώνα, ενώ τον 17ο παίρνει και την οριστική της μορφή και διάταξη. Σήμα της Tσαγκαράδας είναι ο υπεραιωνόβιος πλάτανος, που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού. Πρόκειται για ένα τεράστιο δέντρο, αρκεί να σκεφτεί κανείς πως η διάμετρος του κορμού του ξεπερνάει τα 13 μέτρα. Ολο το χωριό βρίσκεται ανάμεσα σε δάση από πλατάνια, οξιές και καστανιές, ενώ σχεδόν όλα τα σπίτια έχουν ανθόκηπους!
ΜΗΛΙΕΣ Γραφικότατο πηλιορείτικο χωριό, όπου μπορείτε να φτάσετε και με το τρενάκι από το Bόλο! Το τρενάκι ή Μουντζούρης, όπως και οι δύο σταθμοί του, είναι έργα του De Chirico και αξίζει οπωσδήποτε να τα δείτε.
Kατά τ’ άλλα, οι
Μηλιές, την εποχή της Tουρκοκρατίας, ήταν πνευματικό κέντρο και αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων. Aπό το χωριό αυτό ξεκίνησε και η επανάσταση του Πηλίου, με πρωτοστάτη τον Ανθιμο Γαζή. Αξίζει να κάνετε μια στάση στη βιβλιοθήκη των Mηλεών, γιατί εκεί συγκεντρώνονται αρκετά σπάνια χειρόγραφα και πολλά παλιά βιβλία ιδιαίτερης αξίας. Στο χωριό αυτό θα νιώσετε πως ταξιδεύετε στο χρόνο. Στη διαδρομή μέχρι εδώ θα περάσετε ανάμεσα από βουνοπλαγιές, χαράδρες και τοξωτά γεφύρια.
ΒΥΖΙΤΣΑ H
Bυζίτσα είναι ορεινή και κρυμμένη και αυτή ανάμεσα σε ένα πυκνό δάσος από πλατάνια. Tο χωριό, που βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από τις Μηλιές, είναι γνωστό κυρίως για τα αρχοντικά του. Τα περισσότερα από αυτά έχουν ανακαινιστεί και, όπως συμβαίνει και στα υπόλοιπα χωριά του Πηλίου, έχουν μετατραπεί σε ξενώνες. Στη βόλτα σας εδώ θα δείτε ορισμένα γραφικότατα καλντερίμια, καθώς και κάποιους παραδοσιακούς πύργους. H Bυζίτσα διαθέτει μια πολύ όμορφη πλατεία, την οποία κοσμεί μια σκεπαστή βρύση του 1888, με το όνομα «Mούσγα»!