Παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία
με αίτηση στο κατά τόπο αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου
Αριθμ. 3449 – ΦΕΚ Τεύχος B’ 1482/13.04.2021
Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία.
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ – ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ – ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΥΛΟΥ
αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
Παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής
1. Στους αιτούντες διεθνή προστασία παρέχεται δωρεάν νομική συνδρομή για την άσκηση της προβλεπόμενης προσφυγής της παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4375/2016 ενώπιον της Αρχής Προσφυγών του άρθρου 4 του ιδίου νόμου, σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις της παρούσας απόφασης.
2. Δικαίωμα παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής έχουν οι αιτούντες διεθνή προστασία, κατά τη δευτεροβάθμια διαδικασία εξέτασης, όπως αυτή ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Κεφαλαίου Ζ’ του Μέρους Τρίτου (άρθρα 92 έως 105) του ν. 4636/2019.
Η δωρεάν νομική συνδρομή παρέχεται από δικηγόρο που περιλαμβάνεται στο Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου, μόνο εφόσον ο αιτών δεν εκπροσωπείται από άλλο δικηγόρο εκτός Μητρώου. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της δευτεροβάθμιας διαδικασίας εξέτασης ο αιτών αναθέσει την εκπροσώπησή του σε άλλο δικηγόρο, η παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής παύει αυτοδικαίως.
3. Οι ενδιαφερόμενοι αιτούντες διεθνή προστασία υποβάλλουν σχετική αίτηση στο κατά τόπο αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου το αργότερο δέκα (10) ημέρες πριν από την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση της παρ. 2 (α) του άρθρου 95, πέντε (5) ημέρες πριν από την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους, στην περίπτωση της παρ. 2 (β) του άρθρου 95, και τρεις (3) ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής τους στην περίπτωση της παρ. 2 (γ) του άρθρου 95 του ν. 4636/2019. Στην περίπτωση της παρ. 3 του άρθρου 90 η σχετική αίτηση υποβάλλεται με την κατάθεση της προσφυγής.
4. Η αίτηση γίνεται δεκτή, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 2 και η παροχή νομικής συνδρομής ανατίθεται σε δικηγόρο που περιλαμβάνεται στο Μητρώο Δικηγόρων της Υπηρεσίας Ασύλου του επομένου άρθρου, ο οποίος ορίζεται από το τμήμα Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου. Ο ορισμός γίνεται με αντιστοίχιση της σειράς καταγραφής των δικηγόρων στο μητρώο με τη χρονολογική σειρά κατάθεσης των αιτήσεων παροχής νομικής συνδρομής. Κατ’ εξαίρεση εφόσον είναι εφικτή η ορθή τήρηση των κανόνων ισότητας στις αναθέσεις των υποθέσεων, δύναται να ανατίθενται στον ίδιο δικηγόρο από το τμήμα Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου, υποθέσεις που αφορούν υποβληθείσες αιτήσεις στο ίδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου. Ο αιτών ενημερώνεται το συντομότερο και σε γλώσσα που κατανοεί από το αρμόδιο Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου για τον δικηγόρο που ορίσθηκε να του παρέχει δωρεάν νομική συνδρομή.
5. Η νομική συνδρομή περιλαμβάνει: α. τη σύνταξη και κατάθεση προσφυγής, σε περίπτωση δε που η προσφυγή δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα και την κατάθεση αιτήματος παραμονής της παρ. 2 του άρθρου 104, εφόσον δεν έχει ήδη ασκηθεί, β. την πραγματοποίηση συσκέψεων με τον αιτούντα για την κατάλληλη προετοιμασία της υπόθεσης του και γ. τη σύνταξη και κατάθεση υπομνήματος και κάθε άλλου απαιτούμενου εγγράφου ή στοιχείου.
6. Κατά τις συσκέψεις της περίπτωσης (β) της προηγούμενης παραγράφου παρέχονται δωρεάν υπηρεσίες διερμηνείας, με μέριμνα της Υπηρεσίας Ασύλου, εφόσον η επικοινωνία μεταξύ του δικηγόρου και του αιτούντος δεν μπορεί να εξασφαλιστεί διαφορετικά. Η δωρεάν παρεχόμενη διερμηνεία κατά τις συναντήσεις δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά τις δύο (2) ώρες.
7. Σε κάθε Περιφερειακό Γραφείο Ασύλου είναι δυνατόν να παρέχεται νομική συνδρομή μέσω συστήματος τηλεδιάσκεψης. Με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου ορίζονται η διαδικασία και οι λεπτομέρειες διεξαγωγής της τηλεδιάσκεψης του προηγούμενου εδαφίου καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής της παρούσας παραγράφου.
Άρθρο 2
Μητρώο Δικηγόρων
1. Στην Υπηρεσία Ασύλου, τηρείται Μητρώο Δικηγόρων, αποτελούμενο από εν ενεργεία δικηγόρους, στο οποίο δύνανται να εγγραφούν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις των ακολούθων παραγράφων. Ειδικότερα, οι δικηγόροι θα πρέπει:
α. να έχουν πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας
και
β. να μην έχουν τιμωρηθεί πειθαρχικά.
2. Με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου ορίζεται ο χρόνος έναρξης της διαδικασίας επιλογής, προβλέπονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και ρυθμίζονται τα διαδικαστικά θέματα. Στην ίδια απόφαση περιλαμβάνεται ο αριθμός των δικηγόρων για τη συμπλήρωση του μητρώου και ο αριθμός των θέσεων δικηγόρων ανά Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου.
3. Η επιλογή διενεργείται από τριμελή επιτροπή, η οποία συστήνεται με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου και συγκροτείται από έναν υπάλληλο της Υπηρεσίας Ασύλου, κατηγορίας ΠΕ, ο οποίος ορίζεται από το Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, και ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου, έναν υπάλληλο της Αρχής Προσφυγών κατηγορίας ΠΕ, ο οποίος ορίζεται από τον Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου κατόπιν υπόδειξης του Διοικητικού Διευθυντή της Αρχής Προσφυγών και έναν εκπρόσωπο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, ως μέλη. Σε περίπτωση μη υπόδειξης εκπροσώπου από τον Δικηγορικό σύλλογο Αθηνών, είναι δυνατή η αναπλήρωσή του από υπάλληλο της Υπηρεσίας Ασύλου, κατηγορίας ΠΕ, ο οποίος θα ορίζεται από τον Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου.
4. Η Επιτροπή συνεδριάζει μέσω τηλεδιάσκεψης ή σε χώρο που διατίθεται για το σκοπό αυτό από την Υπηρεσία Ασύλου και βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίστανται όλα τα μέλη της Επιτροπής. Η συμμετοχή στην Επιτροπή είναι χωρίς πρόσθετη αμοιβή ή αποζημίωση.
5. Δικηγόρος, ο οποίος επιθυμεί την εγγραφή του στο Μητρώο οφείλει να δηλώσει κατά σειρά προτεραιότητας τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Ασύλου, στις οποίες επιθυμεί να παρέχει νομική συνδρομή, εφόσον επιλεγεί. 6. Στο Μητρώο περιλαμβάνονται οι επιλεγέντες δικηγόροι, οι οποίοι κατατάσσονται κατά τη χρονολογική σειρά υποβολής της αίτησης τους για υπαγωγή στο Μητρώο και κατανέμονται στις Περιφερειακές Υπηρεσίες Ασύλου στις οποίες θα παρέχουν νομική συνδρομή, με απόφαση του Προϊσταμένου του Τμήματος Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου, με βάση την παραπάνω κατάταξη και τη δήλωση της παρ. 6. Όταν η αίτηση αποστέλλεται ταχυδρομικά, ως ημερομηνία υποβολής θεωρείται η σφραγίδα του ταχυδρομείου. Σε περίπτωση υπεραρίθμου των αιτήσεων που υποβλήθηκαν την ίδια ημερομηνία η επιλογή των προς ένταξη στο Μητρώο δικηγόρων γίνεται με κλήρωση, η οποία διενεργείται ενώπιον της Επιτροπής της παρ. 3.
7. Το Μητρώο περιλαμβάνει και κατάλογο ισάριθμων επιλαχόντων, εφόσον αυτό είναι εφικτό, οι οποίοι κατανέμονται ανά γεωγραφική περιοχή αρμοδιότητας των Περιφερειακών Υπηρεσιών Ασύλου, σύμφωνα με την παρ. 6.
8. Με απόφαση του Προϊσταμένου του Τμήματος Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου δύναται να διαγραφεί δικηγόρος μέλος του Μητρώου στις ακόλουθες περιπτώσεις: α. μετά από αίτηση του δικηγόρου ή β. απώλεια ή αναστολή της δικηγορικής ιδιότητας για οποιαδήποτε αιτία ή γ. πειθαρχική τιμωρία του δικηγόρου.
9. Κάθε δικηγόρος εγγεγραμμένος στο Μητρώο, πρέπει να έχει ολοκληρώσει επιμορφωτικό σεμινάριο εξειδίκευσης στο δίκαιο Διεθνούς Προστασίας, το οποίο διοργανώνεται από την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σε συνεργασία με άλλους φορείς.
10. Σε περίπτωση που σε Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου παρατηρηθεί σταθερή μείωση του αριθμού των υποβαλλόμενων προσφυγών ώστε να μην είναι αναγκαία η παροχή υπηρεσιών νομικής συνδρομής ή αυτή υπερκαλύπτεται από τον αριθμό των δικηγόρων που έχουν κατανεμηθεί στη συγκεκριμένη Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου, οι δικηγόροι κατανέμονται, εφόσον το επιθυμούν, σε άλλη Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου, στην οποία παρατηρείται ανάλογη αύξηση αναγκών, με βάση τη δήλωση της παρ. 6 και τις ανάγκες για παροχή υπηρεσιών νομικής συνδρομής.
11. Σε περίπτωση που, για οποιοδήποτε λόγο, οι ανάγκες παροχής νομικής συνδρομής σε συγκεκριμένη Περιφερειακή Υπηρεσία Ασύλου δεν καλύπτονται, είναι δυνατή, με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, η κάλυψή τους από δικηγόρους που είναι τοποθετημένοι σε διαφορετικές Περιφερειακές Υπηρεσίες Ασύλου, εφόσον οι δικηγόροι συναινούν. Στην περίπτωση αυτή, τα έξοδα μετάβασης, διαμονής και ημερησίας αποζημίωσης, όπως ορίζονται για τις δαπάνες μετακίνησης από την κείμενη νομοθεσία, καλύπτονται από την Υπηρεσία Ασύλου.
Άρθρο 3
Αμοιβή δικηγόρων
1. Το ύψος της αμοιβής των δικηγόρων ορίζεται σε εκατόν εξήντα (160,00€) ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. ανά υπόθεση (ατομικό φάκελο αίτησης διεθνούς προστασίας) και καταβάλλεται από την Υπηρεσία Ασύλου. Σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση διεθνούς προστασίας εξ ονόματος μελών οικογένειας αιτούντος και εφόσον σε πρώτο βαθμό έχει εκδοθεί μία απόφαση που αφορά όλα τα μέλη της οικογένειας, για τον υπολογισμό της αμοιβής του δικηγόρου η υπόθεση λογίζεται ως μία.
2. Ύστερα από αίτηση του δικηγόρου είναι δυνατό να προκαταβάλλονται οι δαπάνες που ορίζονται στο άρθρο 6 της υπ’ αρ. 134453/23.12.2015 (Β’ 2857) κοινής υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει, έως του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500,00) ευρώ.
Άρθρο 4
Διαδικασία και δικαιολογητικά πληρωμής
1. Οι δικηγόροι που περιλαμβάνονται στο Μητρώο αμείβονται χωριστά για κάθε υπόθεση που διεκπεραιώνουν και μετά την ολοκλήρωση (πρακτικό συνεδρίασης από την Ανεξάρτητη Επιτροπή της Αρχής Προσφυγών) της υπόθεσης εκδίδουν τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, στο οποίο αναγράφεται ο σχετικός αριθμός υπόθεσης. Τα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών παραδίδονται συνολικά από κάθε δικηγόρο έως τη δέκατη ημέρα κάθε μήνα στο Τμήμα Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου, μαζί με συγκεντρωτικό κατάλογο των σχετικών υποθέσεων, η ολοκλήρωση των οποίων έλαβε χώρα τον προηγούμενο μήνα.
2. Κάθε τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά πληρωμής:
α. Λίστα των δικαιολογητικών και των αποφάσεων για την ένταξη στο Μητρώο Δικηγόρων, β. απόφαση ένταξης στο Μητρώο Δικηγόρων, γ. απόφαση ανάθεσης υπόθεσης, η οποία εκδίδεται από το Τμήμα Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου (ανά υπόθεση ή συγκεντρωτικά), δ. συγκεντρωτικός κατάλογος υποθέσεων μηνός, ε. τιμολόγια παροχής υπηρεσιών για τις υποθέσεις που αναφέρονται στον κατάλογο, στ. ατομική βεβαίωση εκτέλεσης για τις υποθέσεις του καταλόγου, η οποία εκδίδεται από το Τμήμα Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Χρηματοδοτήσεων της Διεύθυνσης Υποστήριξης της Υπηρεσίας Ασύλου, ζ. κατάσταση πληρωμής, η. βεβαίωση αριθμού τραπεζικού λογαριασμού, θ. φορολογική ενημερότητα, ι. ασφαλιστική ενημερότητα, ια. κατάσταση δικαιολογητικών δαπάνης και ιβ. υπεύθυνη δήλωση περί ενεχυρίασης ή μη του ποσού.
3. Στις κάτωθι περιπτώσεις καταβάλλεται στον δικηγόρο αμοιβή ύψους ενενήντα (90) ευρώ πλέον Φ.Π.Α.:
α) Σε περίπτωση που έχει κατατεθεί προσφυγή από τον δικηγόρο ή κατά περίπτωση όπου απαιτείται αίτημα παραμονής της παρ. 2 του άρθρου 104 του ν. 4636/2019, αλλά δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση όλων των ενεργειών της παροχής νομικής συνδρομής, για λόγους που δεν ανάγονται στο πρόσωπο του δικηγόρου, ενδεικτικά λόγω παραίτησης του αιτούντα από τη δωρεάν νομική συνδρομή ή μη κατάθεσης αυτοπροσώπως σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 78 του ν. 4636/2019, β) σε περίπτωση που κατατεθεί προσφυγή από τον αιτούντα και υπόμνημα από τον δικηγόρο συμπεριλαμβανομένου του αιτήματος παραμονής της παρ. 2 του άρθρου 104 του ν. 4636/2019,όπου απαιτείται.
4. Στην περίπτωση εκπρόθεσμων ενεργειών, που όμως γίνονται παραδεκτές από την Αρχή Προσφυγών, καταβάλλεται στον δικηγόρο αμοιβή ύψους ενενήντα (90) ευρώ πλέον Φ.Π.Α.
Άρθρο 5
Υποχρεώσεις δικηγόρων
1. Οι δικηγόροι, εκτός από την υποχρέωσή τους για τήρηση του απορρήτου σύμφωνα με το άρθρο 38 του Κώδικα Δικηγόρων, δεσμεύονται από τις διατάξεις του άρθρου 76 του ν. 4636/2019, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως.
2. Οι δικηγόροι υποχρεούνται να συμμετέχουν, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, σε εκπαιδευτικά προγράμματα που διοργανώνονται από την Υπηρεσία Ασύλου σε συνεργασία με άλλους φορείς (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο κ.ά.) με σκοπό τη διαρκή τους επιμόρφωση και ενημέρωση σε ζητήματα δικαίου διεθνούς προστασίας.
3. Ο δικηγόρος, μέλος του Μητρώου, υποχρεούται να αναλαμβάνει και να ανταποκρίνεται με τη δέουσα επιμέλεια σε εκάστη ανατιθέμενη υπόθεση. Σε περίπτωση που δικηγόρος – μέλος του Μητρώου δεν ανταποκρίνεται με επιμέλεια στις ανατιθέμενες υποθέσεις ή αρνείται ή κωλύεται για λόγους που δε συνιστούν ανωτέρα βία ή δεν τηρεί τις υποχρεώσεις του παρόντος άρθρου διαγράφεται από το Μητρώο με απόφαση του Διευθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου και οι υποθέσεις ανατίθενται σε άλλους που αναλαμβάνουν να περαιώσουν την υπόθεση έναντι ποσού 90 ευρώ.
4. Οι δικηγόροι παραμένουν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο μέχρι την διαγραφή τους σύμφωνα με τους όρους του παρόντος και υπό την επιφύλαξη επάρκειας των απαραίτητων πόρων για τη συνέχιση της παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία κατά τους όρους της παρούσας.
5. Με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, κατόπιν αίτησης του δικηγόρου, δύναται να αναστέλλεται η παροχή των υπηρεσιών του για χρονικό διάστημα που δεν δύναται να υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες εφόσον συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι εξ αιτίας των οποίων ο δικηγόρος δεν δύναται να παρέχει τις υπηρεσίες του. Στην περίπτωση αυτή, για το χρονικό διάστημα της αναστολής οι υποθέσεις ανατίθενται και σε δικηγόρο από τον κατάλογο της παρ. 7 του άρθρου 2 της παρούσας.
Άρθρο 6
Μεταβατικές – Τελικές διατάξεις
1. Από τη δημοσίευση της παρούσας, τα υφιστάμενα μέλη του Μητρώου, παραμένουν μέλη του Μητρώου με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ορίζει η παρούσα.
2. Από τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης καταργείται η υπ’ αρ. 3686/19-02-2020 κοινή υπουργική απόφαση «Παροχή νομικής συνδρομής σε αιτούντες διεθνή προστασία» (Β’ 1009).
3. Η παρούσα απόφαση καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς υποθέσεις παροχής νομικής συνδρομής που έχουν εκκινήσει κατά την περίοδο ισχύος της κοινής υπουργικής απόφασης της προηγούμενης παραγράφου.
4. Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
