Νομός Καρδίτσας. Στα ανατολικά της ορεινής Αργιθέας

Έχει μέρη αυτή η χώρα που «δεν τα βάζει ο νους του ανθρώπου». Το μέρος όπου ταξίδεψα και θα προσπαθήσω να σας περιγράψω είναι ένα από αυτά.

Λέγοντας Ορεινή Αργιθέα, εννοούμε το δυτικό κομμάτι του νομού Καρδίτσας και συγκεκριμένα το κομμάτι που βρίσκεται πέρα από τον νοητό άξονα (και το δρόμο) που συνδέει το Μουζάκι και τα χωριά της Λίμνης Πλαστήρα. Ξεκινήσαμε μια ηλιόλουστη χειμωνιάτικη μέρα με το αγαπημένο μου όχημα, το γνωστό SUZUKI Grand Vitara, και τον Νίκο Εξαρχόπουλο, για να γνωρίσουμε και να φωτογραφίσουμε την περιοχή. Η διαδρομή που ακολουθήσαμε ήταν από την εθνική οδό μέχρι τη Λαμία και από εκεί για Δομοκό – Καρδίτσα, για να καταλήξουμε στο Μουζάκι. Επειδή με το ένα και με το άλλο καθυστερήσαμε και φύγαμε στις τρεις το μεσημέρι, αποφασίσαμε να μείνουμε στο Μουζάκι, το κεφαλοχώρι της περιοχής, για το πρώτο βράδυ, όπου φτάσαμε μετά από τρεισήμισι ώρες άνετης οδήγησης.

Το Μουζάκι βρίσκεται στα βορειοδυτικά του νομού Καρδίτσας στους πρόποδες του Ιταμου, σε υψόμετρο 500, και είναι η έδρα του ομώνυμου δήμου. Πιο κάτω, περνάει ο Πάμισος, ένας παραπόταμος του Πηνειού. Περπατώντας σ’ αυτή την κωμόπολη των περίπου 5.000 κατοίκων, βρήκαμε ελάχιστα παραδοσιακά κτίσματα και ο λόγος, απ’ ό,τι μάθαμε, ήταν ότι το Μουζάκι κάηκε από τους Ιταλούς το 1943.

Ετσι, μετά από ένα συμπαθέστατο δείπνο, από ψητά κρέατα, κι ένα ποτό στο όμορφο μπαρ του ξενοδοχείου, πήγαμε για ύπνο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο ύπνος στον καθαρό αέρα κάνει θαύματα. Σηκωθήκαμε πολύ ευδιάθετοι και μετά από ένα πολύ καλό πρωινό, στις 8.30 ήμασταν στο δρόμο. Οδηγώντας προς το Νότο, είχαμε για περίπου 2 χλμ. τον Πάμισο και τα πολλά πλατάνια του στο αριστερό μας χέρι. Στη δεύτερη διασταύρωση που βρήκαμε -είχε και πινακίδες- στρίψαμε δεξιά προς Ορεινή Αργιθέα. Στην αμέσως επόμενη διασταύρωση, κι αφού περάσαμε το εκτροφείο θηραμάτων, στρίψαμε αριστερά προς Πευκόφυτο. Φτάσαμε μετά από 7 χλμ. γραφικότατης και ασφάλτινης διαδρομής, αλλά με αρκετές στροφές.

Το Πευκόφυτο είναι ένα ωραιότατο χωριό, «σκαρφαλωμένο» σε μια κορφούλα στα 730 μ., με πολύ πράσινο γύρω-γύρω και περίπου 150 μόνιμους κατοίκους. Βρήκαμε έναν πολύ καλό ξενώνα με ενοικιαζόμενα studios πάνω από μια καλή ταβέρνα κι ένα ωραιότατο παραδοσιακό καφενείο όπου μας φίλεψαν ψητό κάστανο και τσιπουράκι – τσιπράκι στην ντοπιολαλιά! Το χωριό λέγεται ότι δημιουργήθηκε τον 15ο αιώνα και λεγόταν Νεβροβούνιστα. Ισως η ονομασία αυτή να έχει κάποια σχέση με το οροπέδιο της Νεβρόπολης, που βρίσκεται εκεί όπου είναι σήμερα η Λίμνη Πλαστήρα.

Μετά από αρκετά κάστανα και μόνο ένα «τσιπράκι», πήραμε πάλι το δρόμο με νοτιοδυτική κατεύθυνση. Ο δρόμος ανηφορίζει σιγά-σιγά ενώ στο δεξί μας χέρι υπάρχει μια κοιλάδα με ένα ποταμάκι που χύνεται στον Πάμισο. Από μακριά είδαμε και αρκετούς οικισμούς με ελάχιστους κατοίκους, απ’ ό,τι μάθαμε μετά. Περίπου στα 6 χλμ. συναντήσαμε τον μικρό ξενώνα «Κουτσικουρής», τελείως μόνο του σε μια πλαγιά, και μετά από άλλα περίπου 6 χλμ. φτάσαμε σε έναν «αυχένα», περίπου στα 1.500 μ. Η τοποθεσία, γεμάτη από οξιές κι έλατα, λέγεται Αγιος Νικόλαος και είναι το «πέρασμα» από το Μουζάκι για την ανατολική Αργιθέα. Μας δημιουργήθηκε, βέβαια, η απορία τι γυρεύει στα βουνά ο προστάτης των ναυτικών, αλλά απάντηση δεν βρήκαμε.

Από εκεί ξεκινούν δύο δασικοί δρόμοι. Ο πρώτος δεξιά μας οδηγεί μετά από 10 χλμ. στον ασφαλτόδρομο της δυτικής Αργιθέας. Δεν ξέρω σε τι κατάσταση είναι τώρα, αλλά πιστεύω πως είναι για τολμηρούς και μη υψοφοβικούς οδηγούς. Τον διέσχισα πριν από 5 – 6 χρόνια και ακόμα θυμάμαι τον τρόμο μου! Ο δρόμος που φεύγει προς τα αριστερά μετά από περίπου 16 χλμ. μας οδηγεί στη Φυλακτή και τη Λίμνη Πλαστήρα. Από εδώ και πέρα αρχίζει μια φυσιολατρική και ενίοτε αρχιτεκτονική οφθαλμολαγνεία.

Το πρώτο χωριό που συναντάμε κατηφορίζοντας πια είναι το Πετρίλο, σε υψόμετρο 1.200. Το χωριό καταλαμβάνει πολύ μεγάλη έκταση επειδή είναι στην ουσία 12 οικισμοί μαζί, που για να τους περάσετε όλους θα διανύσετε περίπου 7 χλμ. Ενα πανέμορφο χωριό με αρκετά παλιά σπίτια μέσα σε ελατόδασος και πάρα πολλά νερά. Μόνιμοι κάτοικοι έχουν απομείνει μόλις 70, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Το Πετρίλο έγινε το 1944 η πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας με κυβερνήτη τον Αλέξανδρο Σβώλο.

Σύμφωνα με τον Πουκεβίλ, στις αρχές του 19ου αιώνα το Πετρίλο ήταν το μεγαλύτερο σε πληθυσμό χωριό των Αγράφων. Σήμερα γίνεται προσπάθεια να προσελκύσει τουρίστες η περιοχή κι έχουν γίνει δύο ξενώνες. Το διεθνές μονοπάτι Ε4 περνάει από το Πετρίλο, ο Πετριλιώτης ποταμός (ακριβώς από κάτω) έχει καλά ψάρια και στην πηγή «9 βρύσες» υπάρχει καταρράκτης 20 μ.

Ακριβώς απέναντι από το Πετρίλο, στην άλλη όχθη του Πετριλιώτη ή, ακόμα καλύτερα, στην απέναντι πλαγιά, βρίσκεται το Βλάσι στα 1.100 υψόμετρο. Κι αυτό με αρκετά νερά, «πνιγμένο» στη βλάστηση και με ατού τις τέσσερις πέτρινες τοξωτές γέφυρες και το μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου.

Η φύση είναι γνωστό ότι δεν είναι στα καλύτερά της το χειμώνα. Ακόμα κι έτσι, ήταν «μια όαση για κουρασμένα μάτια». Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα είναι την άνοιξη ή το φθινόπωρο.

Ο επόμενος σταθμός μας θα είναι τα Κουμπουριανά. Δεν μπόρεσα να μάθω από πού προήλθε η ονομασία και εικάζω ότι κατά την τουρκοκρατία οι κάτοικοι θα είχαν όπλα (κουμπούρια). Το 1776 οι Τούρκοι έκαψαν το χωριό. Οι περίπου 60 μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι κτηνοτρόφοι, γεωργοί, συνταξιούχοι και οικοδόμοι. Ενδεχομένως κάποιοι κάνουν και τα τέσσερα μαζί, μια και το έδαφος είναι πετρώδες και άγονο. Εδώ θα δούμε αρκετά πέτρινα σπίτια, κάποια με εξαιρετικό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

Μετά τα Κουμπουριανά συνεχίζουμε για τη λίμνη Στεφανιάδα και την Ιερά Μονή Σπηλιάς. Κάνουμε μια μικρή παράκαμψη τεσσάρων χιλιομέτρων για το Λεοντίτο, πανέμορφο χωριό με πέτρινα σπίτια, με μια πολύ όμορφη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, καθώς και ξενώνα και ταβέρνα. Το Λεοντίτο ήταν η πρωτεύουσα του αρματολικιού του Γ. Καραϊσκάκη και κατοικείται από τους βυζαντινούς χρόνους.

Η Ιερά Μονή Σπηλιάς κτίστηκε τον 17ο αιώνα στην κορυφή ενός λόφου, στα 800 μ. Σήμερα έχει 3 μοναχούς και πολλούς επισκέπτες. Εκεί κοντά υπάρχει και η Μονή Κώστη ή Μονή Γενεσίου της Θεοτόκου, που είναι Μετόχι της Μονής Σπηλιάς.

Ο ήλιος είχε αρχίσει να γέρνει όταν φτάσαμε στη λίμνη Στεφανιάδα. Είναι η πιο νέα λίμνη της Ελλάδας που «κατασκεύασε» η φύση. Το 1963 έγινε μια τεράστια κατακρήμνιση και μεγάλος όγκος πετρών και χωμάτων, αφού κατέστρεψε αρκετές αγροικίες, έφραξε τη διαδρομή ενός ρέματος που συνέχισε να κατεβάζει νερό. Ετσι δημιουργήθηκε η γραφικότατη μικρή αλλά βαθιά λίμνη που πήρε το όνομα του γειτονικού χωριού. Η έκτασή της είναι 165 στρ. και το βάθος της 150 μ. Βέβαια, πρέπει να σας πω ότι έχω κάποιες σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά την έκταση, επειδή κατεβήκαμε και περπατήσαμε τις όχθες της. Προσωπικά, αμφιβάλλω αν είναι έστω και 16,5 στρ. Σε μια προσπάθεια, δε, να φτάσουμε κοντά στην όχθη, κοντέψαμε να κολλήσουμε στη λάσπη, αλλά ευτυχώς το Grand Vitara έδειξε την αξία του και με έβγαλε ασπροπρόσωπο.

Ενόσω ο Νίκος έβγαζε φωτογραφίες, κάθισα σε ένα βράχο και χάζευα τις κορυφές που καθρεφτίζονταν μέσα στη λίμνη. Δεν ξέρω αν σας έχει τύχει να βρίσκεστε κάπου και να αισθάνεστε τόσο καλά, που δεν θέλετε να φύγετε ποτέ. Ετσι αισθανόμουν.

Ο Νίκος με έβγαλε από την ονειροπόληση και ξεκινήσαμε να δούμε και το χωριό. Η Στεφανιάδα είναι κτισμένη στα 950 μ. και περιβάλλεται από έλατα. Ηταν κάποτε έδρα του Δήμου Αργιθέας (αρχές του 20ού αιώνα) και σήμερα έχει μόνο 18 μόνιμους κατοίκους που το καλοκαίρι γίνονται 300. Είδαμε δύο όμορφα δίπατα αρχοντικά και μια σκεπαστή βρύση, αλλά δεν συναντήσαμε ούτε έναν από τους 18 μόνιμους κατοίκους. Μας φάνηκε ότι δεν υπήρχε ψυχή ζώσα! Κι επειδή μας είχε «ζώσει» και η πείνα, πήραμε το δρόμο της επιστροφής.

το δυτικό κομμάτι του νομού Καρδίτσας

Τα ψητά παϊδάκια «εποίησαν την ευτυχίαν» μαζί με λίγο κρασί, είναι η αλήθεια. Χορτάτοι κι ένεκα τούτου ευτυχείς, αρχίσαμε τα σχέδια επί χάρτου για το επόμενο ταξιδιωτικό, που θα ήταν η δυτική Αργιθέα. Εκεί ο Νίκος έκανε και μια πολύ σωστή παρατήρηση: στο χάρτη η Αργιθέα δεν χωρίζεται σε ανατολική και δυτική, αλλά σε νοτιοανατολική και βορειοδυτική.

Ετσι λοιπόν, επειδή δεν ήθελα να οδηγήσω μέχρι το Μουζάκι, μείναμε στο ξενοδοχείο Κουτσικουρή για να έχουμε δυνάμεις για την επομένη.

Κλείστε τώρα τη διαμονή σας σε ένα από τα ξενοδοχεία της περιοχής και περιπλανηθείτε στις όμορφες διαδρομές της Ορεινής Αργιθέας.

H Kαρδίτσα απέχει «σκάρτα» 300 χλμ. από την Aθήνα και 275 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Σε αυτά προσθέστε 27 χλμ. για το Μουζάκι καθώς και τα λοιπά χιλιόμετρα για να γνωρίσετε την περιοχή.

Εσπερίδες (Κρανιά Πετρίλου Τ/6973-539.369, www.anatolikiargithea.gr/esperides). Καλόγουστα διαμερίσματα, πλήρως επιπλωμένα και εξοπλισμένα. Από 50 ευρώ άνευ πρωινού.

Ξενώνας Ντελιμίδι (Λεοντίτο, Τ/24450-32.094, 6976-420.865, www.delidimi.gr). Πετρόχτιστος, με οχτώ ευρύχωρα όμορφα δωμάτια. Το δίκλινο από 50 ευρώ με πρωινό.

Κουτσικουρής (15ο χλμ. Μουζακίου – Μ. Σπηλιάς, Τ/24450-42.549, www.hotelkoutsikouris.gr). Απλά δωμάτια μέσα στα έλατα. Το δίκλινο από 60 ευρώ με πρωινό

Γ. Τσιτσώνης (Πευκόφυτο, Τ/6972-334.610). Ομορφα στούντιο με όλα τα κομφόρ, με εξυπηρέτηση και τιμές… αδελφικές. Το δίκλινο από 30 ευρώ άνευ πρωινού.

Μouzaki Hotel & Spa (Μουζάκι, Τ/24450-43.450/2 www.mouzakipalace.com). Τεσσάρων αστέρων, υπερπολυτελές και άνετο. Το δίκλινο από 95 ευρώ μετά προγεύματος.

Ελάχιστος ο τουρισμός και οι ταβέρνες ανοίγουν συνήθως Σαββατοκύριακο. Το φαγητό συνηθέστατα είναι κρεατικά σχάρας, χόρτα, λάχανο τουρσί, καμιά πίτα κι ενίοτε κανένα μαγειρευτό. Εχοντας αυτά υπόψη, σας προτείνω: Γαντζούδης (Πολύδροσο Πετρίλου Τ/24450-31.701), Ραγάζια (Κουμπουριανά Τ/24450-32.020), Απρόοπτο (Λεοντίτο, Τ/24450-32.094), Καράβα (Βλάσι Τ/24450-31.766).

Αν ψάξετε, θα βρείτε θησαυρό σε τυροκομικά, σπιτικό λάχανο τουρσί και μέλι. Λουκάνικα, πάντως, εγώ δεν βρήκα!