Νέστος. Δράση και Φύση στα Στενά

Δράση θέλαμε; Δράση βρήκαμε. Στο Νέστο, βέβαια. Είναι εξάλλου ένα από τα πιο μεγάλα και εντυπωσιακά ελληνικά ποτάμια. Ξεκινάει από τη Βουλγαρία και χύνεται στο Βόρειο Αιγαίο, διασχίζοντας περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Μερικά από τα ομορφότερα τοπία του απλώνονται στην κοιλάδα που δημιουργείται από το Παρανέστι ώς τους Τοξότες. Τα χωριά της κοιλάδας -τα Νεστοχώρια- διατηρούν ώς σήμερα τη μνήμη των χρυσών εποχών του καπνού. Hταν τα χρόνια μετά την έλευση των προσφύγων. Η ποικιλία «πασμάς» επικρατεί και προσαρμόζεται άριστα στο μικροκλίμα της κοιλάδας του Νέστου. Oλη η περιοχή ευημερεί, τα καπνά είναι διάσημα ως «πασμάς Σου Γιαλεσί», δηλαδή πασμάς από την περιοχή της κοιλάδας του Νέστου. Η ακμή κρατάει έως το 1958-59, όταν αρχίζει η εισαγωγή και επικράτηση των καπνών Βιρτζίνια, οπότε η καλλιέργεια του πασμά καταρρέει.

Τριάντα λένε ότι είναι, μετρούν όμως μαζί και τα τεχνικά έργα για τις κατολισθήσεις (αμυντικές στοές τις λένε οι σιδηροδρομικοί). Ο σταθμός των Λιβερών και η στάση Κρωμνικού, πολιορκημένοι από τη βλάστηση, βλέπουν τα τρένα να περνούν, χωρίς δικούς τους επιβάτες πλέον (τα ομώνυμα χωριά, ψηλά πάνω από το ποτάμι, εγκαταλείφθηκαν και οι σταθμοί έκλεισαν). Η ωραία διαδρομή κρατάει μόλις 18 λεπτά. Το κίτρινο σπιτάκι του σταθμού στους Τοξότες εμφανίζεται μπροστά μας. Κατεβαίνουμε εδώ.

Ράφτινγκ και τρέκινγκ είναι ο πιο αγαπημένες δράσεις σε αυτή την περιοχή. Ενα από τα ωραιότερα μονοπάτια είναι το περίφημο μονοπάτι των Στενών του Νέστου. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και εξυπηρετούσε την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής. Περπατάμε μαζί με αρκετούς συνοδοιπόρους, αφού είναι κάπως δημοφιλές το μονοπάτι. Πολύ φυσικό. Τα τοπία στους μαιανδρισμούς του ποταμού, στις αμμουδιές και τα ρηχά χρυσοπράσινα νερά είναι αληθινά απολαυστικά. Ολόγυρα απλώνεται πυκνή βλάστηση: σκλήθρα, ιτιές, αγριοκουμαριές, κέδροι, πασχαλιές, αγριελιές. Κάτω μας το τρένο μπαινοβγαίνει από τις σκοτεινές στοές και τα πουλιά ξετρυπούν τρομαγμένα τις μοσκοϊτιές, τα σκλήθρα και τα πλατάνια. Να και οι βάρκες του ράφτινγκ που κατεβαίνουν το ποτάμι. Είχαμε δει νωρίτερα στη γέφυρα της Σταυρούπολης χτυπητά κόκκινα και κίτρινα κανό να στεγνώνουν στον ήλιο. Το ποτάμι είναι πολύ ασφαλές, ρηχό και ήσυχο, από τα πιο ήρεμα, ιδανικό για εναλλακτικές δραστηριότητες. Ζηλεύω τις παρέες με τα πολύχρωμα σωσίβια και τα κράνη που αργοπλέουν στα ήσυχα ρηχά νερά, βγαίνουν στις αμμουδιές και χαζεύουν τα πουλιά. Αύριο θα κατέβουμε κι εμείς το ποτάμι…

• Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρανέστι: Να το δείτε οπωσδήποτε πριν ξεκινήσετε τις βόλτες σας στην κοιλάδα του Νέστου. Είναι μοντέρνο και με άψογη παρουσίαση της χλωρίδας και της πανίδας στην ευρύτερη περιοχή του ποταμού (ανοιχτό κάθε μέρα εκτός Δευτέρας, T/25240-21.010).

• Κάστρο Καλύβας: Εκπληκτική θέα, εντυπωσιακά λείψανα (πύλες, πυργίσκοι, κλίμακες, προμαχώνες), αλλά το κορυφαίο είναι η πελώρια κινστέρνα σε σχήμα πιθαριού με βάθος 12,5 και διάμετρο 8 μέτρα. Συνήθως είναι κλειδωμένη και σκεπασμένη με στέγαστρο (τηλεφωνήστε στο φύλακα μήπως σας ανοίξει).

• Κατάβαση με κανό: Μοναδικός τρόπος για να δείτε από κοντά τα μεγαλειώδη τοπία των Στενών. Από Σταυρούπολη ώς Γαλάνη υπολογίστε 4-5 ώρες. Μπορείτε να το κάνετε εύκολα όλο το χρόνο.

• Trekking στα στενά: Από τις καλύτερες πεζοπορίες της Θράκης! Ξεκινήστε από Γαλάνη και υπολογίστε κάνα δίωρο ώς την πηγή Κρωμνικού. Μετά ανεβαίνετε βουνό και θα ξανακατεβείτε στο ποτάμι από το Σταθμό Λιβερών και μετά. ΠΡΟΣΟΧΗ! Μη διανοηθείτε να συνεχίσετε περπάτημα μέσα σε σήραγγες με φακό. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο!

Μπορείτε να φτάσετε αεροπορικώς στην Καβάλα (Αεροδρόμιο Χρυσούπολης, T/25910-53.272-3) και να συνεχίσετε οδικώς στην Ξάνθη, από την οποία η Σταυρούπολη απέχει 25 χλμ. (ΚΤΕΛ Ξάνθης T/25410-22.684). Αν έρχεστε οδικώς από Θεσσαλονίκη θα φτάσετε στη Σταυρούπολη από τη Δράμα (62 χλμ.). Ομως ο καλύτερος τρόπος είναι να έρθετε με τρένο και ακόμη καλύτερα να περάσετε τα Στενά του Νέστου σιδηροδρομικώς (κάνοντας τη διαδρομή Σταυρούπολη – Τοξότες, η οποία διαρκεί μόλις 18 λεπτά). Πληροφορίες: ΟΣΕ T/1110, ΟΣΕ Σταυρούπολης T/25420-22.233.

• Ηνίοχος (Κομνηνά, T/: 25420-22.483): Ωραίο συγκρότημα με πλήρως εξοπλισμένα αυτόνομα σπιτάκια (με τζάκια, κουζίνες ψυγεία κ.λπ.), σε κτήμα με γρασίδι και πισίνα. Το σπιτάκι είναι για έξι άτομα.€€€

• Δασικό Χωριό Ερυμάνθου (Ροδόπη, Τ/25420-21.008, 25420-63.710, www.forestvillage.gr): Από τα παλιότερα δασικά χωριά, βρίσκεται στη Ροδόπη πάνω από το Λειβαδίτη, σε υψόμετρο 1.350. Πλήρως εξοπλισμένα ξύλινα σπίτια και η καλύτερη επιλογή για διαμονή στο βουνό. Το σπιτάκι είναι για πέντε άτομα.€€

• Ξενώνας Δρυμιάς (Τ/ 25420-31.274): Πολύ καλή επιλογή για μεγάλες παρέες, πλήρως εξοπλισμένος πέτρινος ξενώνας, σαν καταφύγιο. Όλος ο ξενώνας είναι για 10 άτομα.€€€

(Οι τρεις παραπάνω προτάσεις έχουν 30% έκπτωση τις καθημερινές και το καλοκαίρι).

• Νέμεσις (Κομνηνά,Τ/ 25420-21.005, www.hotelnemesis.gr): Καινούργια, εντυπωσιακών διαστάσεων μονάδα με αρχιτεκτονική που θυμίζει πύργους των ιπποτών. Εχει πισίνα και μεγάλη πολυτέλεια στη διακόσμηση, μεγάλα δωμάτια με κάθε άνεση. €€

• Νέσσος (Παρανέστι, Τ/ 25420-21.021, www.nessoshotel.gr): Ωραιότατο καινούργιο ξενοδοχείο, χτισμένο σε λόφο με έξοχη θέα (στην αυλή του ξενοδοχείου υπάρχει αναστηλωμένο πυροβολείο του Μεταξά). Πολυτελέστατη, κομψότατη διακόσμηση, μεγάλα δωμάτια με ονόματα αρχαίων θεών. €€

• Ξένιος Ζευς (Σταυρούπολη, Τ/ 25420-22.444, www.xenios-zeus.gr): Μικρός ξενώνας σε παλιό παραδοσιακό όμορφα αναστηλωμένο σπίτι της Σταυρούπολης. Πολύ νόστιμη η μικρή κλειστή του αυλή.€

Στη Σταυρούπολη

• Στέκι: Πολύ καλό εστιατόριο, με σπουδαίους μεζέδες (φοβερή παστουρμαδόπιτα), τεράστιες σαλάτες και καλοψημένα κρεατικά (και καλή κάβα).

• Οίνος: Ωραία ταβέρνα με ζεστή ατμόσφαιρα και νόστιμη κουζίνα (δοκιμάστε μοσχαράκι με χυλοπίτες και σουφλέ τυριών).

• Γωνία: Μικρό απλοϊκό ταβερνάκι με ωραίους κρεατομεζέδες.

Στο Λειβαδίτη

• Καππαδόκας: Μια από τις καλύτερες ταβέρνες της ευρύτερης περιοχής! Ο κυρ Ιορδάνης Πορφυλίδης σερβίρει εξαιρετικό μοσχαράκι κοκκινιστό και βραστό, ενώ διάσημη είναι η φασολάδα του. Υπάρχουν και ποντιακά πιάτα (πιροσκί κ.λπ.), λουκάνικα, σουτζουκάκι και μοναδική ατμόσφαιρα.

Στο Δαφνώνα

• Δαφνώκηπος: Βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο Σταυρούπολης – Παρανεστίου και είναι μεγάλο σύγχρονο εστιατόριο με άψογο σέρβις, ωραίους μεζέδες (κορυφαίες πιπεριές γεμιστές), κρεατικά και ψαρικά.

Στο Ανω Καρυόφυτο

• Αντίκα: Καλή ταβερνούλα με πολύ καλά ψητά της ώρας και μια ενδιαφέρουσα συλλογή λαογραφικού υλικού.

Στο Γέρακα

• Μονοπάτι: Εξαιρετικής αισθητικής εστιατόριο (διακόσμηση μεγάλου ξύλινου σαλέ) με περίφημη κουζίνα, διάφορα τούρκικα πιάτα (μοσχαράκι ισλίμ, γιαουρτλού κ.λπ.), κυνήγι άψογα σιτεμένο, μεγάλη ποικιλία μεζέδων και θαυμάσια κάβα.

Στη Γαλάνη

• Τουριστικό Καταφύγιο: Μικρό εστιατόριο πολύ κοντά στο ποτάμι με ωραία μαγειρευτά.

Στο Παρανέστι

• Μποζίδης: Μέσα είναι σαν μαγειρείο του ’60, έξω έχει μια πελώρια πέργκολα. Είναι διάσημο για τα καλοψημένα κρεατικά και τις πλούσιες μερίδες.

Καταβάσεις με κανό, καγιάκ, ράφτινγκ, τρέκινγκ, διαδρομές 4×4, αναρρίχηση, ορειβασία, ποδηλασία κλπ στην περιοχή του Νέστου και της Ροδόπης οργανώνουν όλο το χρόνο οι εταιρείες Riverland (τηλ.: 25410-62.488, www.riverland.gr) και Vistonis (τηλ.: 25420-22.441). Πεζοπορίες και εκδρομές περιπέτειας στην περιοχή οργανώνει η συνοδός βουνού Ειρήνη Κωτσάκη (Σταυρούπολη, τηλ.: 6946326721). Αξίζει επίσης να δείτε το Λαογραφικό Μουσείο Σταυρούπολης -με την ενδιαφέρουσα συλλογή του Σταύρου Καραμπατσάκη- το οποίο στεγάζεται στο ωραίο κτίριο της παλιάς Εφορίας Καπνού.

Καταπληκτικό καβουρμά και λουκάνικο πέταλο θα βρείτε στο κρεοπωλείο του Περρή στο Δαφνώνα. Ποντιακά ζυμαρικά (γιοφκάδες, εβριστέν, σιρόν, φούρνικο κ.λπ.) και γαλακτοκομικά (παρχαροτίρ κ.λπ.) θα βρείτε στο Χωριάτικο στο Παρανέστι. Ο Μάκης Σιδηρόπουλος στο Νεοχώρι φτιάχνει καταπληκτικά χειροποίητα μαχαίρια με λαβές από κέρατο, δόντια αγριογούρουνου κ.λπ. Ψάξτε το καινούργιο κρασί από το Κτήμα Δεμερτζίδη στο Λυκοδρόμιο (τηλ.: 6979986983).

Δήμος Σταυρούπολης: 25420-22.226

Αστυνομία Σταυρούπολης: 25420-22.100

Κέντρο Υγείας Σταυρούπολης: 25420-22.222, 25420-22.491.