Νέα μέτρα για τους εργαζόμενους στη διανομή (delivery)

Αριθμ. 72555 – ΦΕΚ Τεύχος Β 4958/07.08.2023
Ασφάλεια και Υγεία κατά τη διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με μοτοποδήλατα ή μοτοσικλέτες.

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ – ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ – ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Σκοπός

Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι:

α) Ο καθορισμός, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 56 του ν. 4611/2019 (Α’ 75), των ειδικών μέτρων προστασίας της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων κατά τη διανομή και μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων με μοτοποδήλατα ή μοτοσικλέτες, κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2696/1999 όπως ισχύει (εφεξής Κ.Ο.Κ.) και ιδίως ο καθορισμός των πιστοποιητικών και των προβλεπόμενων λοιπών εγγράφων που οφείλει να διαθέτει ο εργοδότης σχετικά με την ορθή χρήση και συντήρηση των οχημάτων, του είδους και των προδιαγραφών του εξοπλισμού προστασίας των εργαζομένων, καθώς και της πρότυπης γραπτής εκτίμησης του επαγγελματικού κινδύνου για τις ανωτέρω δραστηριότητες.

β) Ο καθορισμός, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 71 του ν. 4808/2021 (Α’ 101), του τρόπου αναλογικής εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 56 του ν. 4611/2019 (Α’ 75) στους παρόχους υπηρεσιών που είναι φυσικά πρόσωπα και συνδέονται με ψηφιακές πλατφόρμες με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου για τη διανομή ή μεταφορά προϊόντων και αντικειμένων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’

Άρθρο 2
Πεδίο εφαρμογής Κεφαλαίου Α’

1. Επιχειρήσεις, εργασίες και εκμεταλλεύσεις, στις οποίες οι εργαζόμενοι κατά την εκτέλεση της εργασίας τους χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Ο.Κ., ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής του εργοδότη, για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων.

2. Επιχειρήσεις, εργασίες και εκμεταλλεύσεις, στις οποί-ες οι εργαζόμενοι κατά την εκτέλεση της εργασίας τους χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Ο.Κ., ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής των ιδίων των εργαζομένων, για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων.

Άρθρο 3
Ορισμοί

Για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας νοείται ως:

1. Μοτοσικλέτα, Μοτοποδήλατο: Τα οδικά οχήματα που ορίζονται ως μοτοσικλέτα ή μοτοποδήλατο, αντίστοιχα, στο άρθρο 2 του Κ.Ο.Κ., εφεξής καλούμενα «οχήματα».

2. Εξοπλισμός Προστασίας Εργαζομένου: Κάθε εξο-πλισμός τον οποίο ο εργαζόμενος πρέπει να φορά ή να φέρει κατά την εργασία, για να προστατεύεται από έναν ή περισσότερους κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία του κατά τη διανομή προϊόντων ή αντικειμένων με μοτοσικλέτα ή μοτοποδήλατο, καθώς και κάθε συμπλήρωμα ή εξάρτημα του εξοπλισμού που εξυπηρετεί αυτό το σκοπό.

3. Έγγραφα και πιστοποιητικά: Τα προβλεπόμενα από το άρθρο 100 του Κ.Ο.Κ. καθώς και τα απαιτούμενα από τις διατάξεις της παρούσας έγγραφα και πιστοποιητικά.

4. Εκτίμηση Επαγγελματικού κινδύνου: Γραπτή έκθεση, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 43 του Κώδικα νόμων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3850/2010 όπως ισχύει (εφεξής Κ.Ν.Υ.Α.Ε.), στο πλαίσιο της οποίας εξετάζονται συστηματικά όλες οι πλευρές κάθε διεξαγόμενης εργασίας και καταγράφονται όλες οι πηγές του επαγγελματικού κινδύνου, καθώς και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να εξαλειφθούν ή να αποφευχθούν οι κίνδυνοι.

Άρθρο 4
Προδιαγραφές χρήσης και συντήρησης μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων

1. Οι εργοδότες της παρ. 1 του άρθρου 2 υποχρεούται να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε τα οχήματα να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα και συντηρημένα προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων.

Συγκεκριμένα, τα οχήματα πρέπει να διαθέτουν:

α) Άδεια σε ισχύ και πινακίδα κυκλοφορίας στην προβλεπόμενη θέση τοποθέτησης.
β) Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο σε ισχύ.
γ) Μόνο για τις μοτοσικλέτες, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, Δελτίο Τεχνικού Ελέγχου σε ισχύ με επικολλημένο το σχετικό σήμα στο οποίο φαίνεται ο μήνας και το έτος του επόμενου περιοδικού τεχνικού ελέγχου.
δ) Μόνο για τις μοτοσικλέτες, απόδειξη πληρωμής τελών κυκλοφορίας.

Επιπλέον, ο εργαζόμενος πρέπει να διαθέτει και την κατά περίπτωση οχήματος απαιτούμενη από τις κείμενες διατάξεις άδεια οδήγησης σε ισχύ.

Στα οχήματα πρέπει να διενεργούνται όλες οι επισκευαστικές εργασίες των τυχόν βλαβών τους, καθώς και οι προβλεπόμενες τακτικές και περιοδικές συντηρήσεις (service) σύμφωνα με τις οδηγίες των κατασκευαστών τους, όπως αυτές καταγράφονται στα αντίστοιχα αποδεικτικά έγγραφα και στα βιβλία/εγχειρίδια των εν λόγω οχημάτων, που φέρουν την υπογραφή του τεχνίτη, την υπογραφή και σφραγίδα του εκμεταλλευτή του συνεργείου, τα οποία πρέπει να φυλάσσονται με ευθύνη του εργοδότη στην έδρα της επιχείρησής του. Οι επισκευαστικές ή/και εργασίες συντήρησης των οχημάτων πραγματοποιούνται σε κατάλληλο και εξουσιοδοτημένο για το σκοπό αυτό αδειοδοτημένο συνεργείο επισκευής και συντήρησης μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων του π.δ. 78/1988 (Α’ 34), ή/και συνεργείο/δραστηριότητα όμοιας ειδικότητας που έχει υποβάλλει στην αρμόδια αρχή τη γνωστοποίηση της έναρξης λειτουργίας του και έχει λάβει σχετικό αποδεικτικό υποβολής αυτής. Οι εργασίες συντήρησης των ανωτέρω οχημάτων περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον τους εξής επί μέρους ελέγχους:

• Έλεγχος του συστήματος πέδησης.
• Έλεγχος ελαστικών οχήματος.
• Έλεγχος ηχητικής προειδοποίησης, φώτων, καθρεπτών και δεικτών αλλαγής κατεύθυνσης οχήματος.
• Έλεγχος συστήματος διεύθυνσης οχήματος.
• Έλεγχος αναρτήσεων οχήματος.
• Έλεγχος της στάθμης υγρών του οχήματος.

2. Οι εργοδότες της παρ. 2 του άρθρου 2 οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα, ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής των ιδίων, συμμορφώνονται με τις ανωτέρω απαιτήσεις χρήσης και συντήρησης των οχημάτων.

3. Για οποιαδήποτε δυσλειτουργία ή βλάβη οχήματος, οι εργαζόμενοι οφείλουν να ενημερώνουν άμεσα τον εργοδότη τους, προκειμένου αυτός να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες σύμφωνα με τις διατάξεις, κατά περίπτωση, των παρ. 1 και 2.

Άρθρο 5
Εξοπλισμός Προστασίας Εργαζομένων – Είδη και προδιαγραφές

1. Οι εργοδότες των παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζομένους που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την εργασία τους, για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων, τα κατωτέρω:

α) Προστατευτικό κράνος, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 12 του Κ.Ο.Κ. και τις κατ’ εξουσιοδότηση αυτού υπ’ αρ. 16703/716/2001 υπουργική απόφαση «Καθορισμός των χαρακτηριστικών, των προδιαγραφών κ.α. των προστατευτικών κρανών, για οδηγούς και επιβάτες μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και τρίτροχων οχημάτων, καθώς και των εξαιρέσεων από την υποχρέωση χρήσης αυτών» (Β’ 538) και υπό στοιχεία Ζ3- 654/04.09.2006 κοινή υπουργική απόφαση «Απαγόρευση διάθεσης στην ελληνική αγορά κρανών και προστατευτικών όρασης για οδηγούς και επιβάτες μοτοποδηλάτων, μοτοσικλετών και τρίτροχων οχημάτων που δεν είναι σύμφωνα με τον κανονισμό R22 της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών όπως ισχύει» (Β’ 1389), καθώς και το πρότυπο ECE 22.06 (full face με αποσπώμενο προστατευτικό κάτω μέρους του προσώπου),

β) πανωφόρι και παντελόνι, κατάλληλα για την προστασία του αναβάτη του μοτοποδηλάτου ή της μοτοσικλέτας έναντι πτώσης (ανθεκτικά στην τριβή, με ειδική προστασία στους ώμους, στους αγκώνες, στα γόνατα και στην πλάτη). Εάν αυτά έχουν και τις προδιαγραφές του ανακλαστικού γιλέκου ή/και της αδιάβροχης προστασίας, τότε οι απαιτήσεις των γ) ή/και ε) ακόλουθων εδαφίων παρέλκουν,

γ) αδιάβροχο ολόσωμης προστασίας,

δ) γάντια,

ε) ανακλαστικό γιλέκο,

στ) προστατευτικά αδιάβροχα υποδήματα.

2. Όλα τα παραπάνω είδη θα πρέπει να είναι κατάλληλα για την εποχή, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία από τις ατμοσφαιρικές και καιρικές συνθήκες. Για την επιλογή ο εργοδότης υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη του την εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου του άρθρου 6 της παρούσας και να διασφαλίζει ότι ο εξοπλισμός προστασίας εργαζομένων, τον οποίο προτίθεται να χρησιμοποιήσει, ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της παρούσας υπουργικής απόφασης, και είναι σύμφωνος με τις προδιαγραφές του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/425 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (για όσα από τα είδη εξοπλισμού προσωπικής προστασίας περιλαμβάνονται σε αυτόν), ειδικότερα δε του προστατευτικού κράνους στις διατάξεις της υπ’ αρ. 16703/716/2001 (Β’ 538) υπουργικής απόφασης, καθώς και τα ισχύοντα κάθε φορά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3. Τα είδη του εξοπλισμού προστασίας εργαζομένων χορηγούνται από τον εργοδότη δωρεάν και πρέπει να προορίζονται για προσωπική χρήση, σύμφωνα και με τη σωματοδομή του χρήστη. Εφόσον οι περιστάσεις απαιτούν χρησιμοποίηση ενός εξοπλισμού προσωπικής προστασίας από περισσοτέρους του ενός εργαζομένους, πρέπει να λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα έτσι ώστε μια τέτοια χρήση να μη θέτει κανένα πρόβλημα υγείας ή υγιεινής στους διάφορους χρήστες. Ο εργοδότης μεριμνά για την ικανοποιητική κατάστασή τους από την άποψη της αποτελεσματικής προστασίας των εργαζομένων, με τις αναγκαίες συντηρήσεις, επισκευές και καθαρισμούς και με την άμεση αντικατάστασή τους στις περιπτώσεις που παρουσιάζουν προχωρημένη φθορά ή έχει λήξει ο επιτρεπόμενος χρόνος χρήσης τους. Επίσης φροντίζει για τη φύλαξή τους σε ειδικές θέσεις ή χώρους με καλές συνθήκες καθαριότητας και υγιεινής. Ο εργοδότης επιβλέπει την χρήση των ανωτέρω μέσων στο πλαίσιο των μέτρων που ελήφθησαν για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων.

Άρθρο 6
Εκτίμηση του Επαγγελματικού Κινδύνου

Στην προβλεπόμενη από τις διατάξεις του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου πρέπει να περιλαμβάνονται κατ’ ελάχιστον τα αναφερόμενα στο υπόδειγμα του Παραρτήματος.

Για τον ίδιο σκοπό δύναται να αξιοποιούνται ψηφιακά εργαλεία εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου, όπως αυτά που διατίθενται για τη χώρα μας μέσω της διαδραστικής, διαδικτυακής πλατφόρμας OIRA (Online Interactive Risk Assessment) στην ιστοθέση http:// www.oiraproject.eu του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), για την προαγωγή εκπόνησης της μελέτης εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου από τις μικρομεσαίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.

Άρθρο 7
Λοιπές Ρυθμίσεις

Σε κάθε περίπτωση, οι εργοδότες έχουν την υποχρέωση να επιβλέπουν την ορθή εφαρμογή των μέτρων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. Επίσης ζητούν τη γνώμη των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους και διευκολύνουν τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο όλων των ζητημάτων που άπτονται της ασφάλειας και της υγείας κατά την εργασία, τηρώντας τις σχετικές με τις διαβουλεύσεις, τη συμμετοχή και την ενημέρωση των εργαζομένων διατάξεις του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. Σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών συνθηκών (καύσωνας, υπερβολικό ψύχος κ.λπ.) ο εργοδότης υποχρεούται να εφαρμόζει τα ειδικότερα μέτρα και τις εγκύκλιες οδηγίες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’

Άρθρο 8
Πεδίο εφαρμογής Κεφαλαίου Β’

1. Ψηφιακές πλατφόρμες, κατά την έννοια του άρθρου 68 του ν. 4808/2021, στις οποίες οι – συνδεόμενοι με αυτές με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου – διανομείς πάροχοι υπηρεσιών χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση της εργασίας τους μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Ο.Κ., ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής της ψηφιακής πλατφόρμας, για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων. 2. Ψηφιακές πλατφόρμες, κατά την έννοια του άρθρου 68 του ν. 4808/2021, στις οποίες οι – συνδεόμενοι με αυτές με συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή έργου – διανομείς πάροχοι υπηρεσιών χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση της εργασίας τους μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Ο.Κ., ιδιοκτησίας νομής ή κατοχής των ιδίων των παρόχων υπηρεσιών, για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων.

Άρθρο 9
Προστασία της υγείας και ασφάλειας διανομέων παρόχων υπηρεσιών σε ψηφιακές πλατφόρμες

Για τις ψηφιακές πλατφόρμες του άρθρου 8 ισχύουν τα οριζόμενα στα άρθρα 3, 4, 5, 6 και 7 της παρούσας απόφασης, με την επιφύλαξη των οριζομένων στην υπ’ αρ. 29510/2022 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Αποζημίωση διανομέων αντί παροχής προστατευτικού κράνους και χρήσης ιδιόκτητου μεταφορικού μέσου» (Β’ 1542). Για την εφαρμογή του παρόντος οι ψηφιακές πλατφόρμες των παρ. 1 και 2 του άρθρου 8 λογίζονται ως «εργοδότες» των παρ. 1 και 2 του άρθρου 2, αντιστοίχως, ενώ οι πάροχοι υπηρεσιών ως «εργαζόμενοι».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’

Άρθρο 10
Όργανα ελέγχου

Αρμόδια όργανα για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης είναι οι Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και οι Ειδικοί Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία της Επιθεώρησης Εργασίας του ν. 4808/2021 (Α’ 101), όπως ισχύει.

Άρθρο 11
Κυρώσεις

Στους εργοδότες που παραβαίνουν τις διατάξεις της παρούσας απόφασης επιβάλλονται οι κυρώσεις των άρθρων 24 και 28 του ν. 3996/2011 (Α’ 170), όπως ισχύει.

Άρθρο 12
Προσάρτηση παραρτήματος

Προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης το Παράρτημα που αναφέρεται στο άρθρο 6.

Άρθρο 13
Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Πρότυπη Εκτίμηση Επαγγελματικού Κινδύνου
(Ενδεικτικά και μη εξαντλητικά σημεία ελέγχου και οδηγίες)

 

 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu). Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης