Μόνο ηλεκτρονικά η έκδοση της ληξιαρχικής πράξης γέννησης

Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, έδωσε στις 29-12-2024 συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής» και τον δημοσιογράφο Δημήτρη Δελεβέγκο.

Έχει, πράγματι, συμβάλει στον περιορισμό της γραφειοκρατίας η ψηφιοποίηση του κράτους;

Προφανώς έχει μειωθεί πάρα πολύ η γραφειοκρατία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν θύλακες τους οποίους πρέπει να καταπολεμήσουμε. Κάθε φορά που δημιουργούμε μια καινούργια υπηρεσία, την άλλη μέρα κάποιος φορέας θα αντιτάξει πως η διεκπεραίωση μιας διαδικασίας παραμένει αργή. Υπάρχουν και κάποιες λιγοστές περιπτώσεις φορέων που υποστηρίζουν ότι μια διαδικασία διεκπεραιώνεται πιο δύσκολα σε σχέση με πριν. Ωστόσο, για να παρουσιάσουμε όλη την εικόνα, θα πρέπει να σημειώσουμε πως παρότι αγγίζουμε τις 2.000 ψηφιακές υπηρεσίες και το mAlgoν, ο ψηφιακός μας βοηθός με τεχνητή νοημοσύνη, έκλεισε ένα χρόνο, ο αγώνας είναι συνεχής. Πρέπει δηλαδή να μη μείνουμε σε αυτά τα οποία έγιναν ή γίνονται, αλλά να συνεχίσουμε. Και να διερευνήσουμε, την ώρα που οι βάσεις διαλειτουργούν μεταξύ τους, πώς θα μπορέσουμε να περιορίσουμε περαιτέρω την άνευ λόγου γραφειοκρατία. Η άντληση δηλαδή της πληροφορίας που γίνεται αυτόματα, απλώς με την έγκριση του πολίτη –κάτι που ξεκινήσαμε ως διαδικασία το 2024 πρέπει να γίνει κανονικότητα το 2025.

Ποιες νέες διοικητικές διαδικασίες αναμένεται να ψηφιοποιηθούν;

Ολοκληρώνουμε τις διαδικασίες για την έκδοση, μόνο ψηφιακά, της ληξιαρχικής πράξης γέννησης. Στον αντίποδα, η ψηφιοποίηση του πιστοποιητικού εγγυτέρων συγγενών έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας, ενώ βρισκόμαστε σε πολύ στενή συνεργασία με την Εκκλησία της Ελλάδος, προκειμένου να εκδίδονται από την αρχή μέχρι το τέλος ψηφιακά, πιστοποιητικά που σχετίζονται με τον γάμο, τη βάφτιση ή το διαζύγιο. Ευρύτερα, βρισκόμαστε σε καθημερινή συνεργασία με πολλά υπουργεία, όπως το Εσωτερικών ώστε αριθμός διαδικασιών να πραγματοποιείται ψηφιακά. Στην πύλη gov.gr προστίθεται περίπου μιάμιση υπηρεσία την ημέρα. Τα οφέλη από την ψηφιοποίηση του κράτους είναι απτά, εάν λάβουμε υπόψη πόσο σημαντική είναι η λειτουργία του « 112» που έχει σώσει ανθρώπινες ζωές. Προς την κατεύθυνση αυτή, δρομολογούμε τη δημιουργία κεντρικού κόμβου διαχείρισης και ανάλυσης big data, που αφορά το πώς θα μπορέσουμε τα μεγάλα δεδομένα που υπάρχουν στο Δημόσιο να τα μετατρέψουμε σε εργαλείο εφαρμογής πολιτικών. Πήραμε πολύ σημαντικές απαντήσεις από όλα τα υπουργεία για διαδικασίες που θεωρούν γραφειοκρατικές. Το 2025 λοιπόν, σε συνδυασμό και με έργο-πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη που δρομολογούμε, θα μπορέσουμε όλη αυτή την πληροφορία να την μετουσιώσουμε σε έργα.

Τι περιλαμβάνει το έργο-πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη;

Μέσω του έργου 25 εκατ. ευρώ, που προωθούμε, τα υπουργεία θα μας ενημερώνουν για το είδος των δεδομένων που θα επιθυμούσαν να επεξεργαστούν, ώστε να λαμβάνουν τις κατάλληλες απαντήσεις, διατυπώνοντας απλά ή σύνθετα ερωτήματα. Με τον τρόπο αυτό θα εντοπίζεται, για παράδειγμα, ενδεχόμενη απάτη στη συνταγογράφηση ή θα παρακολουθείται η πορεία μιας ασθένειας, με βάση ιατρικά δεδομένα που, βεβαίως, παραμένουν απολύτως ανώνυμα. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να μετατραπούν σε πλούσια και πολύτιμη εμπειρία για ερευνητικά κέντρα, για φαρμακευτικές εταιρείες, για τα νοσοκομεία και πρώτα απ’ όλα για το ίδιο το υπουργείο Υγείας. Επίσης, στη δικαιοσύνη, χάρη στη τεχνητή νοημοσύνη, οι δικαστές θα είναι σε θέση να βρουν γρήγορα την πληροφορία που χρειάζονται για υποθέσεις που χειρίζονται.

Γιατί είναι σημαντική η αξιοποίηση των δεδομένων;

Το 2025 θα είναι πραγματικά μια χρονιά κατά την οποία τα δεδομένα θα οδηγήσουν στη χάραξη πολιτικών. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν από το πόσα, κλειστά ή ανοιχτά, ακίνητα υπάρχουν στη χώρα έως το σύστημα παρακολούθησης επιδόσεων Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δημιουργήσαμε από κοινού με το υπουργείο Εσωτερικών, καταγράφοντας τα προβλήματα και τις ελλείψεις. Την επόμενη χρονιά θα παρουσιάσουμε στο Υπουργικό Συμβούλιο και θα ενσωματώσουμε στην ελληνική νομοθεσία τον ευρωπαϊκό κανονισμό Data Governance Act για τη διακυβέρνηση των δεδομένων. Θα πρέπει να είναι «ανοιχτά» ορισμένα δεδομένα, που αφορούν, για παράδειγμα, τον αριθμό των κλινών ΜΕΘ ή στοιχεία για το κλίμα. Ωστόσο, μιλώντας για «ανοιχτά» δεδομένα, δεν εννοούμε απλώς πληροφορίες που υπάρχουν σε ένα αρχείο ή σε μία ετήσια έκθεση, αλλά ένα δομημένο σύστημα όπου όλοι έχουν πρόσβαση. Ως εκ τούτου, η μία πτυχή του ζητήματος σχετίζεται με το είδος της πληροφορίας που διαθέτουμε ελεύθερα, ενώ η δεύτερη αφορά τα δεδομένα που χαρακτηρίζονται ως ευαίσθητα και βέβαια είναι πλήρως ανωνυμοποιημένα και στα οποία, μέσω συγκεκριμένου μηχανισμού, οι ενδιαφερόμενοι έχουν πρόσβαση. Στην ουσία θα υπάρχει μια οντότητα του Δημοσίου που θα διαχειρίζεται οριζόντια τα δεδομένα, με γνώμονα πάντοτε τη διασφάλιση της ιδιωτικότητας.

Είναι εφικτός ο στόχος της έγκαιρης παράδοσης έργων που χρηματοδοτεί το Ταμείο Ανάκαμψης;

Αποτελεί, όντως, το καθημερινό μας άγχος η επίτευξη των οροσήμων του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι σήμερα ως χώρα και ως υπουργείο δεν έχουμε χάσει ορόσημα. Βέβαια, τα δύσκολα είναι μπροστά μας και το 2025 θα πρέπει όλοι να τρέξουμε περισσότερο. Ιδίως τα ψηφιακά έργα θα πρέπει να υλοποιηθούν έγκαιρα, να είναι ποιοτικά, να δημιουργούν αποτύπωμα και να αλλάξουν την Ελλάδα. Τέτοιου είδους μεγάλες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τον ενιαίο ιατρικό φάκελο που θα περιλαμβάνει παλιές και νέες εξετάσεις. Τη σάρωση 1,2 δισ. σελίδων και εγγράφων νοσοκομείων, δικαστηρίων, πολεοδομιών και των Γενικών Αρχείων του Κράτους που θα επιτρέψουν τη χάραξη πολιτικής και την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες.

Είναι υψηλές οι τιμές στις τηλεπικοινωνίες;

Είναι μεγάλη κουβέντα ο τρόπος υπολογισμού των τιμών. Αντικειμενικά δεν είμαστε οι φθηνότεροι στην Ευρώπη, αλλά δεν είμαστε σίγουρα και οι ακριβότεροι. Κατά τη διαμόρφωση του δείκτη τιμών συμπεριλαμβάνονται οι ονομαστικές τιμές των παρόχων, αλλά και οι τιμές των κινητών τηλεφώνων. Δευτερευόντως υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες που αφορούν τις ταχύτητες ή την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Παρ’ όλα αυτά, ενώ την τελευταία τριετία ο πληθωρισμός σε όλη την Ευρώπη κινήθηκε ανοδικά σε όλους τους επιμέρους δείκτες του, οι τηλεπικοινωνίες ήταν ο μόνος υποδείκτης ο οποίος κινήθηκε αρνητικά.

Προτεραιότητα η Κυβερνοασφάλεια

Η κυβερνοασφάλεια αποτελεί μία σύνθετη υπόθεση διότι δεν αφορά μόνο τις επιθέσεις, σε τεχνικό επίπεδο, αλλά και τις υβριδικές απειλές, υπαγορεύοντας την υιοθέτηση πρωτοβουλιών σε πολλαπλές κατευθύνσεις. Από την πλευρά μας, ιδρύσαμε την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, ένα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου το οποίο είναι επιφορτισμένο με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας NIS2 (σ.σ.: προβλέπει την προστασία κρίσιμων υποδομών και συστημάτων πληροφορικής) την οποία έχουμε ενσωματώσει στην ελληνική νομοθεσία. Στόχος μας είναι να εξηγήσουμε στις επιχειρήσεις ποιες υποχρεώσεις έχουν βάσει της NIS2, πώς θα κοινοποιούν τα συμβάντα και σε δεύτερο χρόνο να πιστοποιούμε τις επιχειρήσεις ότι διαθέτουν τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφαλείας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξέρουμε ότι μία ενδεχόμενη οργανωμένη κυβερνοεπίθεση –δεν είναι σενάριο επιστημονικής φα ντασίας- για παράδειγμα σε μία φαρμακαποθήκη, θα ήταν δυνατόν να απειλήσει την εύρυθμη λειτουργία του συνόλου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί σε κρίσιμους τομείς και υποδομές, όπως η χημική βιομηχανία, οι λιμενικές εγκαταστάσεις ή τα διυλιστήρια. Πέραν ενός υποθετικού πλήγματος σε επιχειρησιακό επίπεδο, ένα οργανωμένο κυβερνοχτύπημα, που εμπεριέχει και εκστρατεία παραπληροφόρησης, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει μία ολόκληρη χώρα και μια Δημοκρατία.

Γιατί οι επενδύσεις σε data centers είναι σημαντικές;

Οι επενδύσεις σε data centers καταδεικνύουν τον κομβικό ρόλο της χώρας μας στο πεδίο των δεδομένων. Η ύπαρξη πολλών τέτοιων εγκαταστάσεων περιορίζει το latency, τον χρόνο που απαιτείται για να μεταφερθεί η πληροφορία. Η σημασία της εξοικονόμησης ακόμη και ελάχιστων χιλιοστών του δευτερολέπτου είναι φανερή, στην περίπτωση, για παράδειγμα, υπολογιστικών εργασιών που λαμβάνουν χώρα εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές. Από την άλλη πλευρά, υφίσταται και το ζήτημα του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των data centers. Για τον λόγο αυτό το υπουργείο Περιβάλλοντος, μαζί με εμάς, τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ, χαρτογραφεί το δίκτυο, ώστε να εντοπίσει πού πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω, ποια σημεία αντέχουν και πώς επηρεάζει το μείγμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας η έλλειψη ζήτησης. Με τον τρόπο αυτό θα είμαστε σε θέση να μην ξεφεύγουμε από τις «κόκκινες γραμμές» που ενδέχεται να υπάρχουν, για παράδειγμα, σε επίπεδο χωροταξίας

Ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις του 2025;

Η έγκαιρη υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Να παραμείνουμε, σε σχέση με την Ευρώπη, σε καλό επίπεδο στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, δρομολογώντας την κατασκευή του εργοστασίου ΑΙ και του υπερυπολογιστή Δαίδαλος. Και ευρύτερα να μπορούμε να λύνουμε ολοένα και περισσότερα προβλήματα των πολιτών. Την επόμενη χρονιά θα υλοποιήσουμε και την εθνική στρατηγική για τον περιορισμό από τα παιδιά της χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για ζήτημα εκπαίδευσης και αλλαγής νοοτροπίας.

Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)