Πως διαμορφώνονται τα επιδόματα και οι συντάξεις αναπηρίας μετά την αύξηση των συντάξεων από 1.1.2023
1. Επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 και Επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007
1.1. Επίδομα απολύτου αναπηρίας παλαιών ασφαλισμένων
Σύμφωνα με το άρθρο 42 του ν.1140/1981 «3. Το ποσόν της καταβαλλομένης συντάξεως λόγω αναπηρίας εις συνταξιούχους Ασφαλιστικών φορέων αρμοδιότητος Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% εφόσον ο ανάπηρος ευρίσκεται διαρκώς εις κατάστασιν απαιτούσαν συνεχή επίβλεψιν, περιποίησιν και συμπαράστασιν ετέρου προσώπου (απόλυτος αναπηρία). Υπό τας αυτάς προϋποθέσεις προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50% και το ποσόν της συντάξεως των μελών οικογενείας αποβιώσαντος ησφαλισμένου ή συνταξιούχου, άνευ μειώσεως του ποσού της συντάξεως των ετέρων συνδικαιούχων μελών της οικογενείας. Κατ’ εξαίρεσιν η κατά τα ανωτέρω προσαύξησις χορηγείται και επί συντάξεων λόγω γήρατος εφ όσον ο δικαιούχος της συντάξεως κατέστη τυφλός. Πρόσωπα λαμβάνοντα την κατά την παρούσαν παράγραφον προσαύξησιν δεν δικαιούνται και του κατά την παράγραφον 1 του παρόντος άρθρου επιδόματος. Ειδικά για τον Ο.Γ.Α. η προσαύξηση που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο από της ισχύος του νόμου αυτού ισούται με την εκάστοτε καταβαλλόμενη ανώτατη μηνιαία σύνταξη του Ο.Γ.Α.. Το κατά την παρούσαν παράγραφον ποσόν προσαυξήσεως της συντάξεως δεν δύναται να είναι ανώτερον του 20πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτου. Προϊσχύουσαι διατάξεις ρυθμίζουσαι άλλως την χορήγησιν επιδόματος λόγω απολύτου αναπηρίας δεν θίγονται υπό των διατάξεων της παρούσης παραγράφου, εκτός του ποσοστού προσαυξήσεως το οποίον δεν δύναται να είναι κατώτερον του 50% ουχί δε και ανώτερον του ως άνω αναφερομένου ανωτάτου ορίου.
Σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 9 του ν.2458/1997 (Α’ 15): «Οι παράγραφοι 1, 2 και 3 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 (ΦΕΚ 68 Α’), όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, εφαρμόζονται αναλόγως στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Κλάδου. Το ποσό της προσαύξησης της σύνταξης λόγω απολύτου αναπηρίας δεν μπορεί να είναι κατώτερο του ποσού που αντιστοιχεί σε είκοσι πέντε (25) έτη ασφάλισης στην 1η ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλεται μόνο αν ο συνταξιούχος δεν δικαιωθεί την προβλεπόμενη από το άρθρο 14 του π.δ/τος 334/1988 (ΦΕΚ 154/1988) προσαύξηση, ως συνταξιούχος αναπηρίας του Ο.Γ.Α..»
Με βάση τα ανωτέρω, το ποσό του επιδόματος απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, για τους «παλαιούς» ασφαλισμένους, ήτοι ασφαλισμένους για πρώτη φορά μέχρι και 31.12.1992, καθώς και τους τυφλούς δικαιούχους ανεξαρτήτως ημερομηνίας πρώτης ασφάλισης, αυξάνεται με βάση τον συντελεστή αύξησης συντάξεων, δεδομένου ότι ως βάση υπολογισμού λαμβάνει το ποσό της σύνταξης.
Η αύξηση του επιδόματος καταλαμβάνει τα ήδη καταβαλλόμενα επιδόματα, η αναπροσαρμογή των οποίων θα γίνει οίκοθεν. Οι νέες απονομές επιδομάτων απολύτου αναπηρίας υπολογίζονται στο ήδη αυξημένο ποσό σύνταξης.
Τονίζεται ότι κατά την αύξηση πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ανώτατο όριο του επιδόματος, το οποίο σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 6 του ν.4051/2012 (Α’ 40) ισούται με το 20πλάσιο του τεκμαρτού ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη την 31.12.2011 και ανέρχεται σε εξακόσια εβδομήντα ένα ευρώ και σαράντα λεπτά (671,40€).
1.2. Επίδομα απολύτου αναπηρίας νέων ασφαλισμένων
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 30 του ν.2084/1992 (Α’ 165) «2. Προκειμένου περί συνταξιούχων λόγω απολύτου αναπηρίας ή συνταξιούχων λόγω γήρατος τυφλών και από τους δύο οφθαλμούς, εφόσον αυτοί τελούν διαρκώς σε κατάσταση η οποία απαιτεί συνεχή επίβλεψη, συμπαράσταση και περιποίηση έτεροι προσώπου, το ποσό της βασικής σύνταξης προσαυξάνεται κατά 25% του κατά το έτος 1991 μέσου μηνιαίου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αναπροσαρμοσμένου κάθε φορά με το εκάστοτε ποσοστό αυξήσεως των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων. Το επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, χορηγείται στους τυφλούς οι οποίοι ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993 σε φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.»
Με βάση τα ανωτέρω, το επίδομα απολύτου αναπηρίας των «νέων» ασφαλισμένων, με την επιφύλαξη των τυφλών νέων ασφαλισμένων, ισούται με το 25% του κατά το έτος 1991 μέσου μηνιαίου κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αναπροσαρμοσμένου κάθε φορά με το εκάστοτε ποσοστό αυξήσεως των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων. Έως 31.12.2022 η ανωτέρω βάση υπολογισμού ανερχόταν σε 693,35€ και το ποσό του μηνιαίου επιδόματος σε 173,34€.
Το ανωτέρω επίδομα αυξάνεται με βάση το συντελεστή αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 και από 01.01.2023 η βάση υπολογισμού ανέρχεται σε 747,08€ και το ποσό του μηνιαίου επιδόματος σε 186,77€.
Η αύξηση του επιδόματος καταλαμβάνει τόσο τα ήδη καταβαλλόμενα επιδόματα, η αναπροσαρμογή των οποίων θα γίνει οίκοθεν, όσο και τις νέες απονομές από 01.01.2023.
1.3 Επίδομα απολύτου αναπηρίας πρώην ΟΓΑ
Ειδικώς για τους δικαιούχους επιδόματος απολύτου αναπηρίας του π. ΟΓΑ:
1. Το επίδομα απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας του Κλάδου κύριας ασφάλισης του π. ΟΓΑ, ισούται με το 50% της εκάστοτε σύνταξης, και ως εκ τούτου αυξάνεται λόγω της αύξησης συντάξεων. Το κατώτατο όριο του επιδόματος αντιστοιχεί στην σύνταξη που προέκυπτε με 25 έτη ασφάλισης στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών στην 1η ασφαλιστική κατηγορία (248,28€) και δεν επηρεάζεται από την αύξηση συντάξεων.
2. Το επίδομα απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του π. ΟΓΑ που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ, εφόσον έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100% ισούται με το ποσό του εξωιδρυματικού επιδόματος, το οποίο υπολογίζεται με βάση το μισθό του ανειδίκευτου εργάτη την 31.12.2011, και ως εκ τούτου δεν επηρεάζεται από την αύξηση συντάξεων.
3. Το επίδομα απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους λόγω γήρατος τυφλούς του π. ΟΓΑ υπολογίζεται με την βασική σύνταξη του π. ΟΓΑ και αυξάνεται από 01.01.2023 με βάση την αύξηση της βασικής σύνταξης.
1.4. Επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 συνταξιούχων του δημοσίου
Σύμφωνα με το άρθρο 54 του π.δ. 169/2007 «Επίδομα νόσου και ανικανότητας: 1. Στους πολιτικούς υπαλλήλους και στρατιωτικούς γενικά που δικαιούνται σύνταξη από πάθημα το οποίο προήλθε πρόδηλα και αναμφισβήτητα εξαιτίας της υπηρεσίας, παρέχεται μαζί με τη σύνταξη μηνιαίο προσωπικό και αμεταβίβαστο επίδομα ανάλογα με τον από το πάθημα βαθμό μείωσης της ικανότητας για εργασία, το οποίο υπολογίζεται στο μηνιαίο βασικό μισθό του λοχαγού, όπως αυτός ορίζεται από τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά, σύμφωνα με τα παρακάτω: […]»
Με βάση τα ανωτέρω, το επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 δεν αυξάνεται με βάση τον συντελεστή αύξησης συντάξεων, καθώς ως βάση υπολογισμού λαμβάνεται ο βασικός μισθός λοχαγού.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu). Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης
