Αριθμ. 39686 – ΦΕΚ Τεύχος Β 4099/12.07.2024
Ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας για όλες τις μισθωτές του e-ΕΦΚΑ ή άλλου φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών.
OI ΥΠΟΥΡΓΟI
ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ – ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
αποφασίζουμε:
Τον καθορισμό της διαδικασίας, του τρόπου, των προϋποθέσεων, καθώς και κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222), όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 150 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) και της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 5089/2024 (Α’ 27), ως προς την επέκταση της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας μητρότητας σε όλες τις μισθωτές του e-ΕΦΚΑ, ή άλλου φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών, στις έμμισθες δικηγόρους και στους ομόφυλους συζύγους στην περίπτωση απόκτησης κοινού τέκνου ως εξής:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
Ειδική Άδεια Προστασίας της Μητρότητας
Άρθρο 1
Πεδίο εφαρμογής
1. Η παρούσα εφαρμόζεται σε εργαζόμενες και εργα-ζόμενους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας και σε δικηγόρους με σύμβαση έμμισθης εντολής της παρ. 11 του άρθρου 32 του ν. 4387/2016 (Α’ 85). Για τις ανάγκες εφαρμογής της παρούσας ως «μισθωτές» ή «μισθωτοί» νοούνται οι εργαζόμενες/οι με σχέση εξαρτημένης εργασίας και οι δικηγόροι με σύμβαση έμμισθης εντολής, χωρίς να αποδίδονται στους τελευταίους ιδιότητες ή χαρακτηριστικά που αφορούν στην εξαρτημένη εργασία. Επίσης, για την εφαρμογή της παρούσας ως «μη μισθωτές» και «μη μισθωτοί» νοούνται οι ελεύθερες/οι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενες/οι και αγρότισσες/ τες του άρθρου 151 του ν. 5078/2023 (Α’ 211).
2. Η φυσική, θετή και τεκμαιρόμενη μητέρα του άρ-θρου 1464 του Αστικού Κώδικα που εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις ή με έμμισθη εντολή, δικαιούται την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222). Σε περίπτωση υιοθεσίας τέκνου, δικαιούχος καθίσταται η εργαζόμενη εφόσον το τέκνο έχει ενταχθεί στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών και εφαρμόζονται οι ορισμοί των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222), ως ισχύει κάθε φορά.
3. Για την άσκηση του δικαιώματος της παρ. 1 του παρόντος, σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, ο δικαιούχος της ειδικής άδειας γονέας που εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις ή με έμμισθη εντολή καθορίζεται με κοινή δήλωση των συζύγων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες τους. Δεν μπορεί να καταστεί αρχικός δικαιούχος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας ο γονέας που έχει ασκήσει δικαίωμα στην άδεια πατρότητας, παρά μόνο κατόπιν μεταβίβασης σε αυτόν, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 3 της παρούσας. Σε περίπτωση υιοθεσίας τέκνου δικαιούχος καθίσταται η εργαζόμενη ή ο εργαζόμενος, εφόσον το τέκνο έχει ενταχθεί στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών, και εφαρμόζονται, αναλόγως, οι ορισμοί των περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222), ως ισχύει κάθε φορά.
4. Σε περίπτωση που το δικαίωμα στην ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας έχει αρχικώς ασκηθεί σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 36 του ν. 4808/2021 (Α’ 101), τόσο η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας του παρόντος Κεφαλαίου όσο και η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας του Κεφαλαίου Β’ της παρούσας δύνανται να συνεχισθούν και να ολοκληρωθούν με αίτησή της/του, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας, σε περίπτωση που η/ο δικαιούχος αναλάβει μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα, συνεχόμενα και σε κάθε περίπτωση πριν την παρέλευση 10 ημερών από την με οποιοδήποτε τρόπο λήξη της σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με την οποία έκανε αρχικώς χρήση του δικαιώματος. Ομοίως με τις ρυθμίσεις του προηγούμενου εδαφίου, το δικαίωμα στην ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας συνεχίζεται και σε οποιαδήποτε περίπτωση αλλαγής εργοδότη στον ιδιωτικό τομέα πριν την παρέλευση 10 ημερών.
Άρθρο 2
Χορήγηση ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας
1. Η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας χορηγείται μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (άδεια τοκετού και λοχείας) ή και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας (άδεια φροντίδας), ως ισχύουν κάθε φορά, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ή τις ειδικότερες ευνοϊκότερες ρυθμίσεις που εφαρμόζονται σε κάθε κλάδο για τα θέματα αυτά. Η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας δύναται επίσης να χορηγείται και στις εργαζόμενες που αμέσως μετά τα ανωτέρω διαστήματα κάνουν χρήση του συνόλου ή τμήματος της ετήσιας κανονικής άδειας. Σε περίπτωση που το δικαίωμα στην ετήσια άδεια δεν είναι δυνατόν να χορηγηθεί εμπρόθεσμα μετά την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά ετήσιες προθεσμίες για τη χορήγησή της, τότε η ετήσια άδεια υποχρεωτικά προηγείται της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας. Τυχόν προηγούμενη της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας χορήγηση άλλης νόμιμης άδειας, όπως ενδεικτικά η γονική άδεια, γίνεται αποδεκτή, χωρίς να επηρεάζεται το δικαίωμα στην ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας.
2. Ως ημερομηνία έναρξης της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας ορίζεται η επομένη της λήξης των αδειών της προηγούμενης παραγράφου. Δικαιολογημένη παρέκκλιση για την έναρξη της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας και για την προθεσμία υποβολής αίτησης για την ειδική παροχή του Κεφαλαίου Β’ της παρούσας συνιστούν η άσκηση ένστασης προς τον οικείο ασφαλιστικό φορέα για την επιδότηση μητρότητας, ή προς τη ΔΥΠΑ για τη χορήγηση της ειδικής παροχής του Κεφαλαίου Β’, μέχρι την κοινοποίηση της απόφασης του αρμοδίου οργάνου, ή τυχόν καθυστέρηση του οικείου ασφαλιστικού φορέα να καταβάλει την επιδότηση άδειας μητρότητας, καθώς και κάθε ανυπαίτιο κώλυμα της/του δικαιούχου.
3. Η διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας ορίζεται σε εννέα (9) μήνες. Η/ο εργαζόμενη/ος δύναται να κάνει χρήση του συνόλου ή τμήματος αυτής. Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος εφαρμόζεται το άρθρο 3 της παρούσας και ιδίως το άρθρο 2 της υπ’ αρ. 47360/2023 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β’ 3104), όταν ο άλλος γονέας είναι μισθωτός κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας. Επίσης, η/ο εργαζόμενη/ος δύναται να διακόψει την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας, με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη.
4. Η ανωτέρω άδεια χορηγείται έπειτα από ενημέρωση της/του δικαιούχου στον εργοδότη η οποία γίνεται εγγράφως, ηλεκτρονικά ή με κάθε άλλο πρόσφορο τρόπο, ένα μήνα πριν την έναρξη της εν λόγω άδειας. Οι εργοδότες, σε κάθε περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, υποχρεούνται να αναρτούν τα στοιχεία χορήγησης της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.
Άρθρο 3
Μεταβίβαση του δικαιώματος
1. Η φυσική, θετή και τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, ή στην περίπτωση των ομόφυλων συζύγων ο δικαιούχος γονέας κατά την έννοια του άρθρου 1 της παρούσας, δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά (7) μήνες από την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας προς τον έτερο γονέα, ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ή με έμμισθη εντολή, ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης. Για την περίπτωση της μεταβίβασης του δικαιώματος της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας εφαρμόζεται, αναλόγως κάθε φορά, η υπ’ αρ. 47360/2023 (Β’ 3104) απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, ή η υπ’ αρ. 28843/2024 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, όταν ο άλλος γονέας είναι μη μισθωτός.
2. Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος της ειδικής παροχής από τον δικαιούχο στον άλλο γονέα, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 28843/2024 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, από τον αρχικό δικαιούχο στον άλλο γονέα που εργάζεται ως μισθωτός, κατά την έννοια της παρούσας, μεταβιβάζεται το πλήρες δικαίωμα τόσο στην ειδική άδεια όσο και στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας του άρθρου 5 της παρούσας.
Άρθρο 4
Εργασιακά δικαιώματα
1. Ο χρόνος απουσίας της εργαζόμενης ή του εργαζόμενου από την εργασία κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης, αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
2. Κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας εφαρμόζονται όλες οι γενικές και ειδικές διατάξεις που αφορούν στην προστασία και στην διατήρηση της απασχόλησης και των όρων εργασίας, την επιστροφή στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και συνθήκες και στο δικαίωμα η εργαζόμενη ή ο εργαζόμενος να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας την οποία θα εδικαιούτο κατά την απουσία της/του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο κεφάλαιο Γ’ του Μέρους ΙΙΙ του ν. 4808/2021 και τις διατάξεις του ν. 3896/2010.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
Ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας
Άρθρο 5
Φορέας καταβολής της παροχής – Καταβαλλόμενο ποσό – Προϋποθέσεις
1. Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), κατά τη διάρκεια της άδειας, υποχρεούται να καταβάλλει στην/στον δικαιούχο αυτής, μηνιαίως, ποσό ίσο με τον εκάστοτε ισχύοντα κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος ετήσιας άδειας. Σε περίπτωση απασχόλησης της/του αρχικού δικαιούχου μέχρι και τέσσερις (4) ώρες ημερησίως ή μέχρι δεκατρείς (13) ημέρες τον μήνα κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από τη ΔΥΠΑ ποσό ισούται με το μισό του καθοριζόμενου ανωτέρω. Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης της/του αρχικής/ού δικαιούχου, κατά την οποία το πλήρες ωράριο του συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση είναι μικρότερο του καθοριζομένου από το άρθρο 55 του ν. 4808/2021 (Α’ 101), τότε για την καταβολή ολόκληρης ή μισής παροχής λαμβάνεται υπόψη η σχετική κατά το ήμισυ αναλογία του προηγούμενου εδαφίου.
2. Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας από τη ΔΥΠΑ είναι η/ο δικαιούχος της άδειας του Κεφαλαίου Α’ της παρούσας:
α) να βρίσκεται σε ενεργή εργασιακή σχέση εξαρτημένης εργασίας ή σε ενεργή σύμβαση έμμισθης εντολής και
β) να έχει εκδοθεί απόφαση επιδότησης μητρότητας (κυοφορία και λοχεία, ή μόνο για το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας για τις περιπτώσεις των τεκμαιρόμενων μητέρων και υιοθεσίας) από οποιοδήποτε ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ Φορέα, Τομέα, Κλάδο ή Λογαριασμό ασφάλισης μισθωτών ή άλλο φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, υπό την ιδιότητα της μισθωτής ή μη μισθωτής κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 4097/2012 (Α’ 235).
Άρθρο 6
Αίτηση – Απαραίτητα Στοιχεία/Δικαιολογητικά
1. Η αίτηση χορήγησης της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας υποβάλλεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο, κατόπιν αυθεντικοποίησης της/του αιτούσας/ούντος την παροχή, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΔΥΠΑ στην Υπηρεσία ΚΠΑ2 του τόπου κατοικίας της/του. Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α’ 75) ως προς τα στοιχεία που περιλαμβάνονται και αναφέρονται σε αυτήν. Η ανακρίβεια των δηλωθέντων στοιχείων επισύρει την απόρριψη της αίτησης και τις προβλεπόμενες ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Η αίτηση συνιστά εξουσιοδότηση προς τη ΔΥΠΑ για τη χρήση και επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων που περιλαμβάνονται σε αυτήν, προκειμένου να διενεργηθεί ο απαιτούμενος έλεγχος ώστε να διαπιστωθεί η πλήρωση των προϋποθέσεων της παρ. 2 του άρθρου 5 της παρούσας.
2. Η αίτηση υποβάλλεται οποτεδήποτε εντός εξήντα (60) ημερών από τη χορήγηση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Α’ της παρούσας.
3. Οι αρμόδιοι υπάλληλοι της ΔΥΠΑ έχουν πρόσβαση, στα στοιχεία της ηλεκτρονικής υπηρεσίας της παρ. 1 του παρόντος άρθρου για τον έλεγχο και τη διεκπεραίωση των αιτημάτων. Από τον αρμόδιο υπάλληλο της ΔΥΠΑ εξετάζονται τα εξής:
α) Η ενεργή εργασιακή σχέση εξαρτημένης εργασίας ή ενεργή σύμβαση έμμισθης εντολής κατά την έναρξη της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια της εργασιακής σχέσης και προκειμένου για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου η ημερομηνία λήξης τους, μέσω του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, προκειμένου για την εξαρτημένη εργασία, ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση προσκομίζεται βεβαίωση του εργοδότη.
Ο υπολογισμός της ισόχρονης άδειας φροντίδας παιδιού αντί μειωμένου ωραρίου, όταν χορηγείται πριν την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας αφορά στα μέρη της σύμβασης εργασίας και ο έλεγχος αφορά μόνο σε τυχόν απώλεια δικαιώματος.
Σε περίπτωση που μετά την έκδοση απορριπτικής απόφασης διαπιστωθεί από την υπηρεσία ότι αυτή βασίστηκε σε εσφαλμένα στοιχεία ή κρίση ή με αίτηση της/ του δικαιούχου προσκομισθούν στοιχεία, από τα οποία προκύπτει η πλήρωση των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της ειδικής παροχής, η απόφαση αυτή ανακαλείται άμεσα από τη διοίκηση, ανεξάρτητα από τυχόν υποβολή ένδικου βοηθήματος, και εκδίδεται η σχετική απόφαση χορήγησης της ειδικής παροχής.
β) Αντίγραφο απόφασης επιδόματος μητρότητας από οποιονδήποτε ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ Φορέα, Τομέα, Κλάδο ή Λογαριασμό ασφάλισης μισθωτών ή από άλλο φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, υπέρ της/του δικαιούχου, σύμφωνα με την περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 5 της παρούσας. Για τις περιπτώσεις υιοθεσίας τα έγγραφα σχετικά με την ένταξη του τέκνου στην οικογένεια, σύμφωνα με τις περ. α) και β) της παρ. 1 του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222), ως ισχύει κάθε φορά.
γ) Υπεύθυνη δήλωση της/του δικαιούχου με την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην Υπηρεσία της ΔΥΠΑ οποιαδήποτε μεταβολή της εργασιακής της/του σχέσης.
δ) Αριθμός λογαριασμού (ΙΒΑΝ) της/του δικαιούχου.
Άρθρο 7
Καταβολή Ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας – Διακοπή
1. Μετά την υποβολή της αίτησης η αρμόδια Υπηρεσία ΚΠΑ2 της ΔΥΠΑ προβαίνει σε οίκοθεν έλεγχο της πλήρωσης των προϋποθέσεων χορήγησης της παροχής του άρθρου 5 του Κεφαλαίου Β’ της παρούσας με βάση τα τηρούμενα στοιχεία των αρμοδίων κατά περίπτωση φορέων. Κατά την επεξεργασία της αίτησης, σε περίπτωση που η αυτεπάγγελτη διαδικασία αναζήτησης των στοιχείων/δικαιολογητικών δεν είναι εφικτή, οι αιτούσες/ ούντες καλούνται να τα προσκομίσουν ή να τα επισυνάψουν στην ηλεκτρονική τους αίτηση.
2. Αρμόδιο όργανο για την αναγνώριση του δικαιώματος ένταξης στην παροχή είναι ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας ΚΠΑ2, στην οποία υποβάλλεται η αίτηση, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 6 της παρούσας.
3. Η παροχή καταβάλλεται σε μηνιαίες δόσεις, όπως ορίζεται από την απόφαση αναγνώρισης της αρμόδιας υπηρεσίας ΚΠΑ2 της ΔΥΠΑ, με πίστωση λογαριασμού που τηρείται από τη/τον δικαιούχο. Για κάθε πληρωμή της ΔΥΠΑ εκδίδεται Χρηματικό Ένταλμα Πληρωμής από την αρμόδια Οικονομική Υπηρεσία. Τα Χρηματικά Εντάλματα Πληρωμής εξοφλούνται από το οικείο τμήμα ταμείου της αρμόδιας Οικονομικής Υπηρεσίας.
4. Η ΔΥΠΑ ελέγχει καθ’ όλη τη διάρκεια της παροχής την πλήρωση των προϋποθέσεων χορήγησης της παροχής, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 5 της παρούσας.
5. Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του e-ΕΦΚΑ, ή άλλου φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου παραπάνω ποσού, από το οποίο η ΔΥΠΑ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένου και την αποδίδει στους αρμόδιους φορείς μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη που βαρύνει τη ΔΥΠΑ. Σε περίπτωση καταβολής μικρότερου ποσού επιδότησης, μειώνεται αναλογικά και ο χρόνος προς αναγνώριση στην ασφάλιση.
6. Η παροχή διακόπτεται στις εξής περιπτώσεις:
α) έληξε με οποιονδήποτε τρόπο η εργασιακή σχέση με βάση την οποία η/ο δικαιούχος αιτήθηκε και έλαβε την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, εκτός εάν στη συνέχεια συνήψε νέα σύμβαση εργασίας με οποιονδήποτε εργοδότη, σύμφωνα με το β’ εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 1 της παρούσας, από τον οποίο συνέχισε να λαμβάνει την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας, ή
β) η/ο δικαιούχος υπέβαλε σχετικό αίτημα, ή
γ) βρέθηκε σε επιτόπιο έλεγχο να απασχολείται στον εργοδότη, από τον οποίο έλαβε την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας σύμφωνα με το Κεφάλαιο Α’ της παρούσας. Στην περίπτωση αυτή, η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας διακόπτεται, από τον μήνα κατά τον οποίο διενεργήθηκε ο έλεγχος και εφεξής.
7. Σε περίπτωση που η μητέρα, ή ο δικαιούχος γονέας σε περίπτωση ομόφυλων συζύγων, πριν τη χορήγηση της ειδικής άδειας, εργάζεται ταυτόχρονα ως μισθωτή/ τός και μη μισθωτή/τός και λάβει την παροχή με την πρώτη ιδιότητα, σύμφωνα με το άρθρο 1 της παρούσας, αλλά κατά τη διάρκεια της άδειας απωλέσει την ιδιότητα αυτή, τότε, για το διάστημα που απομένει, δικαιούται να λάβει την ειδική παροχή με την ιδιότητά της/του ως μη μισθωτής/ού, εφόσον υποβάλλει σχετικό αίτημα στη ΔΥΠΑ, ή να μεταβιβάσει άδεια ή και παροχή στον πατέρα ή τον άλλο γονέα, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στις ισχύουσες κανονιστικές πράξεις.
8. Το δικαίωμα στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας διατηρείται και στην περίπτωση που υπάρχει μετάπτωση της/του δικαιούχου από την ιδιότητα της/ του μισθωτής/ού στην ιδιότητα της/του μη μισθωτής/ ού, για το διάστημα της άδειας που υπολείπεται, και εφαρμόζονται τα ειδικότερα οριζόμενα στις ισχύουσες κανονιστικές πράξεις.
9. Η ειδική παροχή προστασίας μητρότητας είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή του e-ΕΦΚΑ.
Άρθρο 8
Αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά
Σε περίπτωση αχρεώστητης καταβολής της ειδικής παροχής, λόγω ανάκλησης της απόφασης χορήγησής της ως μη δικαιούχου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, με πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό αναζητείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και τις διατάξεις περί Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) του ν. 4978/2022 (Α’ 190).
Άρθρο 9
Ενστάσεις
Ενστάσεις κατά των αποφάσεων των αρμοδίων οργάνων ασκούνται εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησής τους, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 10 της παρούσας και εξετάζονται από το αρμόδιο όργανο σύμφωνα με την εκδοθείσα κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 70 του ν. 3996/2011 (Α’ 170) απόφαση του ΔΣ της ΔΥΠΑ. Οι ενστάσεις, με ευθύνη του προεδρεύοντος του ως άνω αρμοδίου οργάνου, εξετάζονται κατά προτεραιότητα και σε κάθε περίπτωση το αρμόδιο όργανο οφείλει να γνωστοποιεί στην/στον προσφεύγουσα/οντα την απόφασή του επί της προσφυγής το αργότερο μέσα σε τρεις (3) μήνες από τότε που η ανωτέρω προσφυγή ασκήθηκε. Κατά την εξέταση της ένστασης δεν επηρεάζει την κρίση του οργάνου τυχόν άσκηση άλλου νόμιμου δικαιώματος ή ακόμη και τυχόν προσωρινή επιστροφή στη θέση εργασίας της προσφεύγουσας ή του προσφεύγοντος, ενώ σε τέτοια περίπτωση το δικαίωμα στην ειδική παροχή δύναται να ξεκινά μετά την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης, εφόσον αυτή είναι θετική για την προσφεύγουσα ή τον προσφεύγοντα, σύμφωνα με την αίτησή της/του, μετά την κοινοποίηση της απόφασης του αρμοδίου οργάνου.
Άρθρο 10
Κοινοποίηση απόφασης
1. Η κατά τα παραπάνω απόφαση χορήγησης της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας αποτελεί έγκυρη διοικητική πράξη που φέρει μηχανογραφική αποτύπωση της σφραγίδας της ΔΥΠΑ και της υπογραφής του Προϊσταμένου του κατά τόπον αρμόδιου ΚΠΑ2 της ΔΥΠΑ.
2. Η απόφαση κοινοποιείται ηλεκτρονικά στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) που έχει δηλώσει η/ο δικαιούχος στην αίτησή της/του ή στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) που έχει καταχωρίσει στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (Ε.Μ.Επ.), χωρίς να απαιτείται άλλη κοινοποίηση σε αυτήν/όν σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 29 του ν. 4727/2020 (Α’ 184). Η απόφαση θεωρείται ότι κοινοποιήθηκε μετά από την παρέλευση δέκα (10) πλήρων εργασίμων ημερών από τη γνωστοποίησή της με χρήση ΤΠΕ, όπως αυτή τηρείται στην ηλεκτρονική υπηρεσία και αναγράφεται στην απόφαση, εκτός εάν η/ο αποδέκτης αποδείξει τη συνδρομή λόγων ανωτέρας βίας, οι οποίοι δεν επέτρεψαν την πρόσβαση στο περιεχόμενο του εγγράφου που της/ του γνωστοποιήθηκε με χρήση ΤΠΕ ή εφόσον αυτή η αδυναμία οφείλεται σε λόγους που αφορούν στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της ΔΥΠΑ. Η απόφαση θεωρείται ότι κοινοποιήθηκε και στην περίπτωση που αναρτηθεί στην προσωπική θυρίδα της/του δικαιούχου που τηρείται στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ), εφόσον η/ο δικαιούχος το δηλώσει ρητά στην αίτησή της/του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 4727/2020 (Α’ 184). Σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης περιλαμβάνεται πλήρης και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση αυτής.
Άρθρο 11
Προσωπικά δεδομένα δικαιούχων
1. Τα προσωπικά δεδομένα των δικαιούχων που αιτούνται τη λήψη της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας διατηρούνται για τουλάχιστον είκοσι (20) έτη από την πληρωμή τους στο πληροφοριακό σύστημα της ΔΥΠΑ, σύμφωνα με το άρθρο 6 του παρόντος και τις ισχύουσες διατάξεις για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου μητρότητας. Στα υποκείμενα των δεδομένων αναγνωρίζεται ότι μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματα εκείνα ενώπιον της ΔΥΠΑ που τους αναγνωρίζει ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (Γ.Κ.Π.Δ.).
2. Τα δεδομένα συλλέγονται σύμφωνα με τα άρθρα 14 και την παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4670/2020 (Α’ 43) για το σκοπό της χορήγησης της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία τυγχάνουν επεξεργασίας, περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα, προκειμένου να υλοποιηθούν οι διατάξεις της παρούσας και της σχετικής νομοθεσίας, επί τη βάσει της οποίας εκδίδεται, και αφορούν στα πρόσωπα που αιτούνται την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας σύμφωνα με την παρούσα.
3. Υποκείμενα των δεδομένων είναι τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία υποβάλλουν την ηλεκτρονική αίτηση για τη χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας.
4. Κατά τη συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων, η ΔΥΠΑ, ως υπεύθυνος επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, πρέπει πάντοτε να διασφαλίζει την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με το άρθρο 9Α του Συντάγματος, την κείμενη νομοθεσία και, ιδίως, σύμφωνα με τις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων [Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, ΕΕ L 119 (Γ.Κ.Π.Δ.)]. Η πρόσβαση στα δεδομένα και η επεξεργασία για τη χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας επιτρέπονται μόνο με χρήση κατάλληλων διαπιστευτηρίων από προσωπικό που έχει τις κατάλληλες εξουσιοδοτήσεις. Ο κάθε χρήστης φορέας του συστήματος δεν έχει δικαίωμα πρόσβασης στα λοιπά δεδομένα του συστήματος.
5. Η διάθεση διαδικτυακών υπηρεσιών στη ΔΥΠΑ μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.) διενεργείται σύμφωνα με το ισχύον Πλαίσιο Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων της Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, την πολιτική ορθής χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών και τις διατάξεις περί προστασίας τυχόν δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η ΔΥΠΑ έχει την υποχρέωση λήψης και διαρκούς τήρησης των κατάλληλων και αναγκαίων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας των λαμβανομένων πληροφοριών και, κατ’ ελάχιστον, την καταγραφή και παρακολούθηση των προσβάσεων, τη διασφάλιση ιχνηλασιμότητας και την προστασία των διακινούμενων δεδομένων από κάθε παραβίαση, καθώς και από σκόπιμη ή τυχαία απειλή.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
Άρθρο 12
Τελικές και Μεταβατικές διατάξεις
1. Οι αιτήσεις και οι υπεύθυνες δηλώσεις των δικαιούχων της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα με το άρθρο 1 της παρούσας, για την χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας που έχουν υποβληθεί προς τη ΔΥΠΑ από την έναρξη ισχύος του άρθρου 150 του ν. 5078/2023 (Α’ 211), λαμβανομένων υπόψη και των δικαιούχων της παρ. 3 του άρθρου 155 του ίδιου νόμου, καθώς και των δικαιούχων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 6 του ν. 5089/2024 (Α’ 27) και εντεύθεν, επέχουν θέση αίτησης της παρ. 1 του άρθρου 6 του Κεφαλαίου Β’ και εξετάζονται με σειρά προτεραιότητας, με βάση την ημερομηνία κατάθεσης, σύμφωνα με την παρούσα.
2. Οι αιτήσεις και οι υπεύθυνες δηλώσεις των ασφαλισμένων μητέρων των φορέων ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, θα υποβάλλονται χειρόγραφα στο κατά τόπον αρμόδιο ΚΠΑ2 της ΔΥΠΑ, μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών ένταξης αυτών στο πληροφοριακό σύστημα.
3. Κατά την πρώτη εφαρμογή του άρθρου 228 του π.δ. 80/2022 (Α’ 222), όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 150 του ν. 5078/2023 (Α’ 211) και σύμφωνα και με την παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 5089/2024 (Α’ 27) και λαμβανομένων υπόψη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 155 του ν. 5078/2023 (Α’ 211), του άρθρου 43, της παρ. 2 του άρθρου 83 και της παρ. 1 του άρθρου 85 του ν. 4997/2022 (Α’ 219), οι νέες/οι δικαιούχοι της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας, σύμφωνα και με τα ειδικότερα οριζόμενα στην παρούσα, ήτοι, μισθωτές/οί ασφαλισμένες/οι του e-ΕΦΚΑ (πλην του τ. ΙΚΑ – ΕΤΑΜ), ή άλλου φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών, οι έμμισθες/οι δικηγόροι και οι ομόφυλοι σύζυγοι στην περίπτωση απόκτησης κοινού τέκνου, που δεν υπέβαλαν αίτηση ή υπεύθυνη δήλωση προς τη ΔΥΠΑ κατά την παρ. 1 του παρόντος άρθρου μετά τις 25/11/2022, δύνανται, κατόπιν αιτήματός τους προς τον εργοδότη και τη ΔΥΠΑ να εκκινήσουν την εννεάμηνη ειδική άδεια και παροχή προστασίας της μητρότητας, εντός χρονικού διαστήματος εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών από τη δημοσίευση της παρούσας. Κατά τα λοιπά, εκτός από την ανωτέρω παρέκκλιση για την ημερομηνία έναρξης και αίτησης της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας, εφαρμόζονται και στις ανωτέρω περιπτώσεις όλες οι διατάξεις της παρούσας και ιδίως του άρθρου 5 αυτής.
4. Μέχρι την προσαρμογή των συστημάτων του e-ΕΦΚΑ ή άλλου φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ για την καταβολή του επιδόματος μητρότητας στον γονέα που ασκεί το δικαίωμα στην άδεια μητρότητας, σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, προκειμένου για την καταβολή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας από τη ΔΥΠΑ, η προϋπόθεση της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 5 του Κεφαλαίου Β’ της παρούσας θεωρείται ότι έχει πληρωθεί εφόσον η αιτούσα ή ο αιτών την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, ως αρχική/ός δικαιούχος αυτής σύμφωνα με την παρούσα, πληροί αναλόγως τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις που θέτει ο e-ΕΦΚΑ ή άλλος φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών εκτός e-ΕΦΚΑ, για την καταβολή επιδόματος μητρότητας στις θετές μητέρες.
5. Ο χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του άρθρου 150 του ν. 5078/2023, θεωρείται χρόνος ασφάλισης στους Κλάδους Κύριας Σύνταξης και Ασθένειας σε είδος και σε χρήμα των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών ή στον οικείο φορέα ασφάλισης ασθένειας μισθωτών, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης.
6. Η υπ’ αρ. 33891/606/2008 απόφαση της Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας «Ειδική παροχή προστασίας μητρότητας» (Β’ 833), καταργείται.
Άρθρο 13
Έναρξη ισχύος
Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu). Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης
