Έντονες αντιδράσεις των Δικηγορικών Συλλόγων για την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα
Η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε την 24-3-2022, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Η Συντονιστική Επιτροπή εκφράζει την έντονη αντίθεσή της στην ακολουθούμενη κυβερνητική πρακτική της αιφνίδιας και αποσπασματικής νομοθέτησης, με αφορμή θέματα που έχουν απασχολήσει την επικαιρότητα και προς ικανοποίηση του «κοινού περί δικαίου αισθήματος».
Η θέσπιση διατάξεων και δη στο πεδίο του ποινικού δικαίου πρέπει να είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής διαβούλευσης προκειμένου τα θέματα αυτά να ρυθμίζονται λυσιτελώς και να διασφαλίζεται η αξιολογική και συστηματική συνοχή του ποινικού δικαίου.
Η Συντονιστική Επιτροπή καταγγέλλει απερίφραστα τη νέα τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 187 Π.Κ., με την προσθήκη της παρ. 6, δυνάμει των ρυθμίσεων του άρθρου 72 Ν. 4908/22, αποτελεί ένα ακόμη δείγμα παράβασης των κανόνων καλής νομοθέτησης αφού εισήχθη προς ψήφιση αιφνιδίως, χωρίς οποιαδήποτε προηγούμενη διαβούλευση και χωρίς να έχει εκφραστεί επ’ αυτού η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής.
Η νέα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση καταδίκης για τις αξιόποινες πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο αυτό και μάλιστα πλημμεληματικού χαρακτήρα, δεν επιτρέπεται αναστολή ή μετατροπή της ποινής με κανένα τρόπο, η δε ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα ποινή, και μάλιστα με αναδρομική ισχύ, καταλύει το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου, στερεί από το δικαστή τη δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής της ποινικής, όπως και την αναστέλλουσα δύναμη τυχόν ασκηθείσας εφέσεως και αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας, καθώς περιορίζει ανεπιστρεπτί τα δικαιώματα του κατηγορουμένου, τη στιγμή μάλιστα που τα δικαιώματα αυτά δεν στερούνται από κατηγορούμενους για αδικήματα με μεγαλύτερη ποινική ή ηθική απαξία, όπως η περίπτωση ανθρωποκτονίας από πρόθεση.
Η διάταξη ως οιονεί δικονομικού χαρακτήρα δίνει δυνατότητα αναδρομικής ισχύος σε τελεσθείσες ήδη πράξεις ακόμη και προ του χρόνου ψήφισής της και επιχειρεί να αποτρέψει κάθε κοινωνική δραστηριότητα (απεργιακές κινητοποιήσεις, συνδικαλιστικές διεκδικήσεις κλπ) και κάθε μορφή κοινωνικής αντίδρασης οδηγώντας στα σωφρονιστικά καταστήματα πολίτες που κατηγορούνται για διάπραξη πλημμελημάτων για τα οποία δεν θα οδηγούνταν στη φυλακή ακόμη και σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης τους.
Η Συντονιστική Επιτροπή ζητεί από τον Υπουργό Δικαιοσύνης να αναλάβει άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία για την κατάργηση της παραγράφου 6 του άρθρου 187 Π.Κ. όπως αυτή προστέθηκε με το Ν. 4908/22.
Η συγκεκριμένη διάταξη έχει ως εξής:
Νόμος 4908/2022 – ΦΕΚ τεύχος Α 52/11.03.2022
Μέτρα αντιμετώπισης της οπαδικής βίας, ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των λεσχών φιλάθλων, αθλητικός εθελοντισμός, πνευματικός αθλητισμός, ηλεκτρονικός αθλητισμός (e-sports), εργασιακός αθλητισμός, άλλες διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό της αθλητικής νομοθεσίας και λοιπές διατάξεις.
Άρθρο 72
Εγκληματική οργάνωση – Τροποποίηση άρθρου 187 Ποινικού Κώδικα
1. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95) προστίθεται αναφορά στα έννομα αγαθά της προσωπικής ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της περιουσίας και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Όποιος, εκτός από την περίπτωση της πρώτης παραγράφου, οργανώνεται με άλλον ή άλλους για να διαπράξουν κακούργημα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών. Με φυλάκιση έως τρία έτη τιμωρείται ο υπαίτιος αν η κατά το προηγούμενο εδάφιο ένωση έγινε για τη διάπραξη πλημμελήματος με το οποίο επιδιώκεται οικονομικό ή άλλο υλικό όφελος ή η προσβολή της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της ανηλικότητας, της προσωπικής ελευθερίας, της ιδιοκτησίας ή της περιουσίας.»
2. Στο άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα προστίθεται παρ. 6 ως εξής:
«6. Στις περιπτώσεις καταδίκης για αξιόποινες πράξεις του παρόντος άρθρου, καθώς και για τα συναφή αδικήματα που συνεκδικάστηκαν με την ίδια απόφαση, η ποινή δεν αναστέλλεται ούτε μετατρέπεται με κανέναν τρόπο, τυχόν δε ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα ισχύ.»
Ανακοίνωση του ΔΣΑ
Όλως αιφνιδίως, κατά παράβαση των αρχών της καλής νομοθέτησης, δίχως προηγούμενη διαβούλευση με τους επιστημονικούς φορείς και δη τους Δικηγορικούς Συλλόγους, αλλά και χωρίς την προηγούμενη επεξεργασία στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, εισήχθη με τροπολογία στο Νόμο 4908/2022 (άρθρο 72) διάταξη με την οποία τροποποιείται το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα και μεταξύ άλλων προστίθεται παράγραφος 6 και διαμορφώνεται η εξαιρετικά δυσμενής ρύθμιση ότι «στις περιπτώσεις καταδίκης για αξιόποινες πράξεις του παρόντος άρθρου, καθώς και για τα συναφή αδικήματα που συνεκδικάστηκαν με την ίδια απόφαση, η ποινή δεν αναστέλλεται ούτε μετατρέπεται με κανέναν τρόπο, τυχόν δε ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα ισχύ.»
Με την ως άνω ρύθμιση:
-Καταλύεται το ισχύον εισέτι τεκμήριο αθωότητας.
-Ανατρέπεται η ισορροπία του δικαϊκού μας συστήματος, αφού ενώ επί βαρύτατων αδικημάτων με ποινές πρόσκαιρης ακόμη και ισοβίου καθείρξεως δύναται η τυχόν ασκηθείσα έφεση να έχει ανασταλτική δύναμη, αντιθέτως με τη νεοεισαχθείσα ρύθμιση επιβάλλεται στο Δικαστήριο ακόμα και για ήσσονος σημασίας πλημμελήματα να μην χορηγήσει την ανασταλτική δύναμη της έφεσης, με αποτέλεσμα ο καταδικασθείς πρωτοδίκως να οδηγείται στη φυλακή.
-Εκδηλώνεται η δυσπιστία του νομοθέτη στο φυσικό Δικαστή, διότι του αφαιρεί τη μέχρι πρότινος διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει ο ίδιος τόσο επί της δυνατότητας αναστολής ή μετατροπής της επιβληθείσας ποινής όσο και επί της αναστέλλουσας δύναμης επί της τυχόν ασκηθείσας εφέσεως εκ μέρους του κατηγορουμένου.
Υπό τα ανωτέρω δεδομένα είναι επιβεβλημένη η άμεση κατάργηση της παραγράφου 6 του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα όπως η τελευταία προστέθηκε με το Νόμο 4908/2022 και καλούμε τον Υπουργό Δικαιοσύνης να προβεί στις δέουσες ενέργειες.
