Εμβολιασμός και νόσηση των παιδιών και το σύνδρομο MIS-C
Ασφάλεια του εμβολιασμού των παιδιών και η προστασία που παρέχεται
Σπάνιος αλλά υπαρκτός ο κίνδυνος σε παιδιά και εφήβους της πολυσυστηματικής φλεγμονώδους νόσου ή συνδρόμου, με τα αρχικά ονομάζεται MIS-C, μία οντότητα που εμφανίζεται 2 με 6 εβδομάδες μετά την ήπια ή ολιγοσυμπτωματική νόσο με τον ιό SARS.
Ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για την απόφαση υπέρ του εμβολιασμού παιδιών και εφήβων ήταν η πρόληψη του MIS-C
Ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών από την Αν. Υπουργό Υγείας Μ. Γκάγκα, την Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Β.Παπαευαγγέλου και τον Επίκουρο Καθηγητή Επιδημιολογίας Γκ. Μαγιορκίνη (10.2.2022)
«Β. ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ. Καλησπέρα σας. Η πορεία της πανδημίας στη χώρα μας παραμένει σταθερή. Δεν παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση στην επικράτεια σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες ο κυλιόμενος μέσος του επταημέρου έχει παραμείνει σχετικά σταθερός και σήμερα υπολογίζεται ότι έχουμε 17.600 νέα κρούσματα ανά ημέρα.
Η μεγάλη διασπορά της λοίμωξης σε όλη την επικράτεια από ένα στέλεχος ιδιαίτερα μεταδοτικό και ο μεγάλος αριθμός των ενεργών κρουσμάτων δεν επιτρέπει την πιο γρήγορη αποκλιμάκωση του πανδημικού κύματος, ιδιαίτερα τώρα που είμαστε στη μέση του χειμώνα και οι περισσότερες δραστηριότητές μας εξελίσσονται σε κλειστούς χώρους.
Αύξηση των νέων κρουσμάτων παρατηρήθηκε σε περιοχές όπου η παραλλαγή «Όμικρον» άργησε να φτάσει, όπως είναι κάποια νησιά, η Θεσπρωτία και τα Ιωάννινα.
Η διάμεση ηλικία των νέων κρουσμάτων είναι τα 34 έτη με το 1/3 των κρουσμάτων σταθερά να αφορά σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 17 ετών. Τις τελευταίες, όμως, 3 εβδομάδες, σταθερά και κάθε εβδομάδα, βλέπουμε μία μικρή αύξηση των νέων κρουσμάτων στους συνανθρώπους μας ηλικίας άνω των 55 ετών.
Η θετικότητα παρέμεινε σταθερή σε υψηλά επίπεδα και έτσι ο μέσος όρος θετικότητας για τις τελευταίες 7 ημέρες είναι στο 5,9% στους εργαστηριακούς ελέγχους, στο 11,4% στις μαζικές ανοιχτές δειγματοληψίες, τις στοχευμένες αυτές δειγματοληψίες του ΕΟΔΥ, ενώ η θετικότητα των αυτοδιαγνωστικών ελέγχων είναι στο 1,4%.
Συνολικά, λοιπόν, το ποσοστό θετικότητας της επικράτειας από όλους τους εργαστηριακούς ελέγχους που γίνονται είναι στο 2,4%, όμως θετικότητα πάνω από 4%, που ξέρετε για εμάς είναι ένα όριο, καταγράφεται στην Κρήτη, σε κάποιες περιοχές της Αττικής, στη Βοιωτία, στην Εύβοια, στη Θράκη καθώς και σε αρκετά νησιά.
Σύμφωνα με τον επιδημιολογικό χάρτη που έφτιαξαν οι επιδημιολόγοι της Επιτροπής μας, όλη η Ελλάδα βρίσκεται στο βαθύ κόκκινο, στο επίπεδο 5, όπως άλλωστε και όλη η Ευρώπη σύμφωνα με την τελευταία έκθεση που συντάσσει το ECDC.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το πανδημικό κύμα της «Όμικρον» παραμένει σταθερά υψηλό, με πολλούς συνανθρώπους μας να κολλάνε καθημερινά και περίπου το 1,5% του πληθυσμού της χώρας να νοσεί σήμερα, να αποτελεί ενεργό κρούσμα.
Ο αριθμός των νοσηλευόμενων λόγω Covid τόσο σε απλές κλίνες όσο και στις ΜΕΘ παραμένει σταθερός, στους 3.500 ασθενείς, και ο μέσος κυλιόμενος του 7ημερου για νέες εισαγωγές εκτιμάται στις 452 εισαγωγές ανά μέρα.
Η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας παραμένει με έναν στους δύο νοσηλευόμενους να είναι άτομα άνω των 75 ετών.
Όμως, σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι παρατηρείται μια σταδιακή αποκλιμάκωση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Με μείωση κατά 9% του κυλιόμενου μέσου των νοσηλευόμενων την τελευταία εβδομάδα και με τα μαθηματικά μοντέλα να προβλέπουν ότι μέσα στις επόμενες 15 μέρες ο αριθμός των νοσηλευόμενων που παραμένουν διασωληνωμένοι, θα μειωθεί στους 450 ασθενείς.
Ο αριθμός των συνανθρώπων μας που χάνονται καθημερινά παραμένει υψηλός, αλλά και εδώ αρχίζει ίσως να διαφαίνεται μια μείωση των θανάτων τις τελευταίες ημέρες.
Δεδομένα από μια πρόσφατη πειραματική μελέτη που εξέτασε την αντισωματική απάντηση μετά από νόσο, επιβεβαίωσε αυτό που βλέπουμε και στην κοινότητα τις τελευταίες εβδομάδες. Δηλαδή ότι η προηγούμενη νόσηση από κορονοϊό δεν προσφέρει ικανή προστασία έναντι επαναμόλυνσης από την παραλλαγή «Όμικρον».
Ακόμα, μια πρόσφατη και καλά τεκμηριωμένη μελέτη από τη Σουηδία, που δημοσιεύτηκε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, έδειξε ότι, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, ο κίνδυνος σοβαρής νόσου μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του πανδημικού κύματος που προκάλεσε η «Όμικρον».
Επίσης επιβεβαίωσε ότι ο εμβολιασμός προσφέρει σημαντική προστασία έναντι της νόσου «Όμικρον» για σοβαρή νόσο και εισαγωγή στο νοσοκομείο.
Αυτό, όμως, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έδειξε αυτή η μελέτη είναι ότι για τους ανεμβολίαστους ηλικίας άνω των 65 ετών, αλλά και για τους ανεμβολίαστους άντρες ηλικίας άνω των 40 ετών αλλά με υποκείμενα νοσήματα, ο κίνδυνος σοβαρής νόσου είναι εξίσου υψηλός, ανεξάρτητα με το αν έχουν νοσήσει με «Όμικρον» ή με «Δέλτα».
Για αυτό τον πληθυσμό, λοιπόν, η «Όμικρον» σίγουρα δεν αποτελεί μια απλή ίωση. Τα δεδομένα από αυτές τις δύο μελέτες τις οποίες προανέφερα καταλήγουν σε ένα συμπέρασμα: Για τους ανεμβολίαστους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας η παραλλαγή «Όμικρον» δεν θα είναι ένα απλό κρυολόγημα και η προηγούμενη νόσηση από κορονοϊό δεν προσφέρει ικανή προστασία.
Η εικόνα στα παιδιά σχολικής ηλικίας παραμένει σταθερή, τόσο από πλευράς νέων κρουσμάτων όσο και αναφορικά με τις νοσηλείες τους.
Την εβδομάδα αυτή απασχόλησε η νοσηλεία παιδιών με το λεγόμενο υπερφλεγμονώδες σύνδρομο, αυτό που λέμε MIS-C.
Το σύνδρομο αυτό είναι γνωστό από τις αρχές της πανδημίας, από την άνοιξη του 2020 και σας θυμίζω ότι τότε λέγαμε ότι φαίνεται τα παιδιά να πάσχουν από κάτι που μας θύμιζε την νόσο Καβασάκι.
Συνήθως εμφανίζεται τρεις με έξι βδομάδες μετά την αρχική λοίμωξη ανεξάρτητα από την βαρύτητα της νόσου κατά την διάρκεια της οξείας λοίμωξης.
Στην Ελλάδα, σε πολυκεντρική μελέτη που διενεργήθηκε με επικεφαλής την καθηγήτρια Μαρία Τσολιά, μέχρι το τέλος του 2021 είχαν νοσηλευτεί 119 παιδιά με διάμεση ηλικία τα 8 έτη.
Τα παιδιά εμφάνισαν κατά κύριο λόγο ψηλό πυρετό, γαστρεντερικές διαταραχές και εξάνθημα.
Σημαντικό ποσοστό αυτών εμφάνισε μυοκαρδίτιδα και άλλες επιπλοκές από την καρδιά ενώ 2 στα 10 χρειάστηκαν εισαγωγές στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας λόγω βαριάς κατάστασης.
Έτσι, είναι αναμενόμενο και τώρα, οκτώ βδομάδες μετά από την εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων λόγω του πανδημικού κύματος της «Όμικρον», να δούμε νέα περιστατικά με MIS-C.
Στην περίπτωση, λοιπόν, ψηλού πυρετού σε παιδιά που πέρασαν Covid-19 το προηγούμενο διάστημα, οι γονείς θα πρέπει να αναζητήσουν την συμβουλή του παιδιάτρου τους.
Πρόσφατη μελέτη από το CDC έδειξε ότι ο εμβολιασμός των εφήβων ηλικίας 12 με 17 ετών με δυο δόσεις εμβολίου, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης MIS-C κατά 91% και αναφέρει ότι όλα τα παιδιά που εμφάνισαν σοβαρό MIS-C και μπήκαν στο νοσοκομείο και στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας ήταν ανεμβολίαστα.
Να θυμίσουμε, λοιπόν, ότι ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για την απόφαση υπέρ του εμβολιασμού παιδιών και εφήβων ήταν ακριβώς η πρόληψη του MIS-C.
Αναφορικά δε με τον φόβο των γονιών, λόγω της γνωστής πιθανότητας ανάπτυξης μυοκαρδίτιδας στους εφήβους μετά από την δεύτερη δόση του εμβολίου, πράγμα που κυρίως βλέπουμε στα έφηβα αγόρια και νεαρούς ενήλικες 15 έως 24 ετών, έχουμε νεότερα δεδομένα από το CDC, όπου εξέτασαν την πορεία αυτών των παιδιών επί συνόλου 380 περιστατικών μυοκαρδίτιδας.
Τα δεδομένα, λοιπόν, δείχνουν ότι τρεις μήνες μετά, 90 μέρες μετά, το 99% των εφήβων και νεαρών ενηλίκων παρουσίαζαν σημαντική βελτίωση, ενώ στο 81% των περιπτώσεων ο θεράπων καρδιολόγος μιλούσε για πλήρη ίαση.
Επιβεβαιώνονται, συνεπώς, οι προβλέψεις ότι η μυοκαρδίτιδα, που εμφανίζεται στην ομάδα αυτή μετά την χορήγηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου, είναι ήπια και παροδική.
Θα κλείσω με το επίκαιρο θέμα, το θέμα της χαλάρωσης των μέτρων, που είναι κατανοητό να απασχολεί πολλούς. Ιδιαίτερα τώρα που βλέπουμε πολλές ευρωπαϊκές χώρες να μιλάνε για άρση των περιοριστικών μέτρων, είτε άμεσα, είτε μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Το θέμα αυτό συζητήθηκε στη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής μας αυτήν την εβδομάδα. Μη ξεχνάτε ότι δεν είμαστε έξω από την κοινωνία. Ζούμε εδώ, ανάμεσά σας και κατανοούμε την κόπωση όλων.
Παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά όλους τους επιδημιολογικούς δείκτες της πανδημίας και παρόλο που βλέπουμε μία μικρή αποκλιμάκωση των σκληρών δεικτών, μας απασχολεί το αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο, η συνεχιζόμενη πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά και η μικρή μετακίνηση των νέων κρουσμάτων προς τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, που στην οποία ήδη αναφέρθηκα, καθώς γνωρίζουμε ότι αυτά είναι τα άτομα που θα επιβαρύνουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας τις επόμενες εβδομάδες.
Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι ο ιός θα βρει τους ανεμβολίαστους και θα τους μολύνει. Καθώς όμως προχωράμε, είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι με βάση την αξιολόγηση των σκληρών δεικτών και ελπίζουμε ότι η σταδιακή άρση των περιορισμών είναι εφικτή. Είναι προφανές, βέβαια, ότι περνάμε σε μία φάση όπου θα πρέπει να μάθουμε να συνυπάρχουμε με τον ιό, να κυκλοφορεί ανάμεσά μας και που ο καθένας από εμάς θα πρέπει να παίρνει τις αποφάσεις του σχετικά με το πόσο αποδέχεται την έκθεσή του σε αυτόν.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, το CDC, επανερχόμενο στη σημαντική προστασία που προσφέρει η μάσκα, ανέφερε ότι ανεξάρτητα από τον εμβολιασμό, η χρήση της μάσκας με καλή εφαρμογή σε δημόσιους κλειστούς χώρους μειώνει κατά 56% την πιθανότητα να μολυνθούμε, ενώ ο καθένας από εμάς μπορεί να επιλέξει, ανάλογα με το βαθμό προστασίας που επιθυμεί και φυσικά ανάλογα και με το επιδημιολογικό φορτίο της περιοχής που ζει, αν θα χρησιμοποιήσει για την προστασία του μια μάσκα υφασμάτινη, μια μάσκα χειρουργική ή μια ΚΝ95 υψηλής προστασίας.»
