ΕΦΚΑ. Εκκαθάριση, επιστροφή και συμψηφισμός ασφαλιστικών εισφορών
των ελευθέρων επαγγελματιών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ), των αυτοαπασχολουμένων (ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ) και των αγροτών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ)
Εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας με αριθ. πρωτ.: Δ.15/Δ/ οικ.9290/183/14.2.2018
Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 39 και 40 του ν.4387/2016 βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ των ελευθέρων επαγγελματιών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ), των αυτοαπασχολουμένων (ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ) και των αγροτών (ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ) αποτελεί το εισόδημα που προκύπτει από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως εκάστοτε ισχύει, και στο οποίο συμπεριλαμβάνονται από 1/1/2018 οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Ειδικά για το έτος 2018 η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του 85% του ως άνω φορολογητέου αποτελέσματος (άρθρο 58 παρ. 1 του ν.4472/2017).
Κατ’ εξουσιοδότηση των ανωτέρω ρυθμίσεων εκδόθηκε η αριθ. 61502/3399/30.12.2016 Υπουργική Απόφαση, η οποία τροποποιήθηκε με την αριθ. 25599/1453/2017 Υπουργική Απόφαση, με την οποία ρυθμίστηκαν θέματα που αφορούσαν στον καθορισμό της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ) και των αυτοαπασχολούμενων (ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΑ). Αντίστοιχα για τους αγρότες (ασφαλισμένοι του πρώην ΟΓΑ) εκδόθηκε η αριθ. 61501/3398/30.12.2016 Υπουργική Απόφαση, η οποία τροποποιήθηκε με την αριθ. 25598/1452/2.6.2017 Υπουργική Απόφαση.
Δεδομένου ότι τα σχετικά στοιχεία που αφορούν στο προηγούμενο φορολογικό έτος είναι διαθέσιμα στον ΕΦΚΑ μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων, δηλαδή κατά το β’ εξάμηνο του έτους, στις ανωτέρω Υπουργικές Αποφάσεις (άρθρο 2 παρ. 14 και 15, όπως ισχύει) προβλέπεται ότι η βάση υπολογισμού των πάσης φύσεως ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω με βάση το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος. Τυχόν διαφορά που προκύπτει μετά από τον υπολογισμό των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών με βάση το εισόδημα του προηγούμενου φορολογικού έτους, αναζητείται και συμψηφίζεται ισομερώς κατανεμημένη σε μηνιαία βάση έως το μήνα Δεκέμβριο εκάστου έτους.
Συνεπώς, κατά τους πρώτους μήνες του έτους οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται με βάση το πιο πρόσφατο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος, στο οποίο περιλαμβάνονται από 1/1/2018 οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές.
| ΕΦΚΑ Εκτύπωση ασφαλιστικών εισφορών από efka.gov.gr |
Κατά τη διάρκεια του έτους, όταν είναι διαθέσιμα τα στοιχεία (εισόδημα και ασφαλιστικές εισφορές) που αφορούν το προηγούμενο φορολογικό έτος γίνεται υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών με βάση το προηγούμενο φορολογικό έτος για το σύνολο των μηνών του έτους. Από την εφαρμογή των ανωτέρω προκύπτει η υποχρέωση διενέργειας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών κάθε έτος από τις Υπηρεσίες του ΕΦΚΑ
Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2017
Η διαδικασία επιστροφής/συμψηφισμού των ασφαλιστικών εισφορών έτους 2017 αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί εντός Μαρτίου του 2018.
Σε περίπτωση που από την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών προκύψει ότι ο ασφαλισμένος έχει καταβάλει επιπλέον ποσό (πιστωτικό υπόλοιπο), αυτό επιστρέφεται αυτόματα στον ασφαλισμένο, εντός διμήνου από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκαθάρισης, εκτός και εάν ο ασφαλισμένος υποβάλλει έγγραφο αίτημα προκειμένου το ποσό να παραμείνει ως πιστωτικό υπόλοιπο στον ΕΦΚΑ.
Σε περίπτωση που έχει υποβληθεί αίτηση για υπαγωγή στο άρθρο 39 παρ. 13 του ν.4387/2016 για καταβολή μειωμένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών από ασφαλισμένους που συμπληρώνουν 40 έτη ασφάλισης, το οποίο εκκρεμεί μέχρι την ημερομηνία εκκαθάρισης, τα επιπλέον ποσά που έχουν καταβληθεί από τον ασφαλισμένο επιστρέφονται σύμφωνα με τα αναφερόμενα για τη διαχείριση του πιστωτικού υπολοίπου της εκκαθάρισης.
Σε περίπτωση που από τον συμψηφισμό/επιστροφή των ασφαλιστικών εισφορών προκύπτει διαφορά που πρέπει να καταβληθεί από τον ασφαλισμένο (χρεωστικό υπόλοιπο) αυτή επιμερίζεται ισομερώς σε 5 μηνιαίες δόσεις (Απρίλιο έως Αύγουστο του 2018), ανεξαρτήτως του ύψους του ποσού αυτής, με την τελευταία δόση να είναι πληρωτέα μέχρι 30/9/2018.
Σημειώνεται ότι όσοι ασφαλισμένοι δεν έχουν δηλώσει ΙΒΑΝ τραπεζικού λογαριασμού για την επιστροφή των χρηματικών ποσών μπορούν να το πράξουν στην ιστοσελίδα των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του ΕΦΚΑ https://www.idika.org.gr/EfkaServices/
Η Εγκύκλιος Δ.15/Δ/ οικ.9290/183/2018 με διευκρινίσεις και οδηγίες:
