Δικαίωμα προσβάσεως των πολιτών στα εκκλησιαστικά αρχεία

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡ. 8 – ΦΕΚ Τεύχος Α 198/20.10.2022
Πρόσβαση του κοινού στα εκκλησιαστικά αρχεία.

Η ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ψηφίζει τον υπ’ αρ. 8/2021 Κανονισμό που έχει ως εξής:

Κανονισμός υπ’ αρ. 8/2022 «Πρόσβαση του κοινού στα εκκλησιαστικά αρχεία»

Άρθρο 1
Δικαίωμα προσβάσεως

1. Τα πάσης φύσεως διοικητικά αρχεία (όπως διοικητικές πράξεις, επίσημη αλληλογραφία, εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις εκκλησιαστικών αρχών, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις εκκλησιαστικών οργάνων και αρχών) είτε αποτελούν ενσώματα (έγχαρτα, μικροφίλμ κ.λπ.) είτε άυλα (π.χ. ψηφιακά) αρχεία, εφ’ όσον έχουν παραχθεί από τα εκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου των άρθρων 10 (παρ. 11), 78 και 131 του ν. 4149/1961 και του άρθρου 2 του Κανονισμού 7/2015 (Α’ 61) κατ’ άρθρον 54 του ν. 4149/1961 και του άρθρου 43 του ν. 3848/2010 ή τους προκατόχους τους εκκλησιαστικούς φορείς (π.χ. Επισκοπές) και φυλάσσονται από τα εν λόγω νομικά πρόσωπα είναι προσβάσιμα για το κοινό για ερευνητικούς σκοπούς μετά την πάροδο 30 ετών από την παραγωγή τους.

2. Ιδιωτικά έγγραφα που τηρούνται από τα εκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου των άρθρων 10 (παρ. 11), 78 και 131 του ν. 4149/1961 και του άρθρου 2 του Κανονισμού 7/2015 (Α’ 61) κατ’ άρθρον 54 του ν. 4149/1961 και του άρθρου 43 του ν. 3848/2010 είναι προσβάσιμα σε όποιον δικαιολογεί ειδικό έννομο συμφέρον για την λήψη γνώσεώς τους με την επιφύλαξη του ν. 4624/2019 (Α’ 137) και του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/79 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (L 119), για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων ή τρίτων φυσικών προσώπων. Πρόσβαση στα παραπάνω ιδιωτικά έγγραφα επιτρέπεται για ερευνητικούς σκοπούς κατά τη διακριτική ευχέρεια της προϊσταμένης εκκλησιαστικής αρχής και μετά την πάροδο 30 ετών από την παραγωγή τους.

3. Αρχεία και συλλογές που δωρήθηκαν ή κληροδοτήθηκαν στα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα παρέχονται στους ερευνητές σύμφωνα με τους όρους του δωρητή ή διαθέτη, και συμπληρωματικά τους όρους του παρόντος Κανονισμού.

4. Το παραπάνω δικαίωμα του ενδιαφερόμενου κοινού ασκείται υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α’ 45) 1 του π.δ. 28/2015 (Α’ 34), με την επιφύλαξη του ν. 4624/2019 (Α’ 137) και του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/79 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 (L 119), για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων ή τρίτων φυσικών προσώπων.

5. Κατ΄εξαίρεση, για αρχεία, τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ατομικώς ή κατά κατηγορίες ως διαβαθμισμένα (υπηρεσιακά απόρρητα) για ορισμένο χρονικό διάστημα (προθεσμία) με ειδική απόφαση του οικείου οργάνου διοικήσεως του εκκλησιαστικού νομικού προσώπου (Μητροπολίτη, Ηγουμενοσυμβουλίου, Δ.Σ. ή από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης για τα λοιπά αρχεία) κωλύεται η πρόσβαση του κοινού ενόσω ισχύει η προθεσμία διαβαθμίσεως της προσβάσεως. Με απόφαση των ανωτέρω οργάνων κατά τη διακριτική τους ευχέρεια είναι δυνατό να αίρονται οι περιορισμοί προσβάσεως σε χρόνο μικρότερο από τον καθορισμένο. 6. Ως «κοινό» κατά την έννοια του παρόντος Κανονισμού ορίζονται τα φυσικά πρόσωπα και τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που κατά την άσκηση του δικαιώματος προσβάσεως, δεν ενεργούν υπό την ιδιότητα του οργάνου, του υπαλλήλου, του μέλους συλλογικών οργάνων ή του εμμίσθου ή αμίσθου συνεργάτη νομικού προσώπου του εκκλησιαστικού Νομικού Προσώπου Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου ή στο πλαίσιο εποπτείας ή στο πλαίσιο εννόμων σχέσεων με τους ιδρυτές ή εταίρους τους. Στην περίπτωση που ενεργούν υπό τις ανωτέρω ιδιότητες ισχύουν οι διατάξεις νόμων και κανονισμών για την δυνατότητα προσβάσεως στο αρχείο του φορέα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων ή καθηκόντων τους και μετά από άδεια της προϊσταμένης αρχής του εκκλησιαστικού Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου ή Ιδιωτικού Δικαίου.

Άρθρο 2
Τρόπος ασκήσεως δικαιώματος προσβάσεως

1. Το δικαίωμα προσβάσεως ασκείται με υποβολή αιτήσεως εγγράφως ή με χρήση τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας (εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις ταυτοποιήσεως και επιβεβαιώσεως της ταυτότητας – αυθεντικοποιήσεως, που ισχύουν για το δημόσιο τομέα) με πλήρη τα στοιχεία ταυτότητας και επικοινωνίας του αιτούντος προς το εκκλησιαστικό νομικό πρόσωπο.

2. Η προθεσμία απαντήσεως στο αίτημα χορηγήσεως προσβάσεως στα αρχεία των εκκλησιαστικών Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. είναι είκοσι (20) ημέρες από της υποβολής του.

3. Το προσωπικό που έχει αναλάβει την επισήμανση, την ταξινόμηση και τη φύλαξη των εκκλησιαστικών αρχείων που δεν είναι ακόμα προσιτά στην έρευνα και στο κοινό δεσμεύεται με το επαγγελματικό απόρρητο.

Άρθρο 3
Ικανοποίηση δικαιώματος προσβάσεως

1. Τα εκκλησιαστικά Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. μπορούν να γνωστοποιούν έγγραφα σε φυσικά πρόσωπα ή Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου με χρήση τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας, εφόσον αυτά έχουν αιτηθεί ή υποδείξει το συγκεκριμένο μέσο ως προτιμώμενο ή έχουν συγκατατεθεί στην χρήση του μέσω χρήσεως του μέσου αυτού. Τόσο η αίτηση για τη χρήση ή η υπόδειξη του προτιμώμενου ηλεκτρονικού μέσου όσο και η σχετική συγκατάθεση μπορεί να μεταδίδονται και να αποστέλλονται, σε κάθε περίπτωση, με χρήση τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας, εφ’ όσον τηρούνται οι προϋποθέσεις ταυτοποιήσεως και επιβεβαιώσεως της ταυτότητας (αυθεντικοποιήσεως) των προσώπων, που ισχύουν για το δημόσιο τομέα. Με γνωστοποίηση ισοδυναμεί η ηλεκτρονική πρόσβαση από τους ενδιαφερομένους στο περιεχόμενο των ενεργειών και των εγγράφων του εκκλησιαστικού νομικού προσώπου, εφ’ όσον ο φορέας μπορεί να αποδείξει με βέβαιο και ασφαλή τρόπο την πρόσβαση του ενδιαφερομένου.

2. Η πρόσβαση στα αρχεία ασκείται κατά την επιλογή της υπηρεσίας, με έναν ή πλείονες απο τους παρακάτω τρόπους, είτε με λήψη φωτοαντιγράφου είτε με επιτόπια μελέτη είτε με χρήση μέσων τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ). Φωτοαντίγραφο δεν χορηγείται οπωσδήποτε εάν η διαδικασία αναπαραγωγής αντιγράφου μπορεί να βλάψει το πρωτότυπο αρχείο. Η σχετική δαπάνη αναπαραγωγής βαρύνει τον αιτούντα. Το φωτοαντίγραφο εκδίδεται με τη διαδικασία που θα υποδείξει ο φορέας.

3. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται για το κοινό η εξαγωγή εκκλησιαστικού αρχείου από τον χώρο φυλάξεώς του.

4. Οι ερευνητές που χρησιμοποιούν τα εκκλησιαστικά αρχεία για τη συγγραφή και δημοσίευση κάθε είδους επιστημονικού πονήματος, έχουν την υποχρέωση να αναφέρουν ως ιστορικές πηγές τα αρχεία που χρησιμοποίησαν και να χορηγήσουν δωρεάν τρία αντίτυπα των σχετικών δημοσιευμάτων τους, ένα για την βιβλιοθήκη του εκκλησιαστικού νομικού προσώπου και δύο για το τυχόν υπάρχον Ιστορικό του Αρχείο, υπογράφοντας πριν από τη χρήση και την πρόσβαση στο αρχείο σχετικό έγγραφο αποδοχής των υποχρεώσεων αυτών.

Άρθρο 4

Αντίθετες διατάξεις για τον τρόπο ασκήσεως και ικανοποιήσεως του δικαιώματος προσβάσεως του κοινού άλλων ειδικών κανονισμών καταργούνται.

Άρθρο 5

Ο παρών Κανονισμός δεν προκαλεί καμία δαπάνη σε βάρος του Προϋπολογισμού του Νομικού Προσώπου της Εκκλησίας Κρήτης και των λοιπών Εκκλησιαστικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου.

Ο παρών Κανονισμός αρχίζει να ισχύει από τη δημοσίευσή του διά της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως.

Ο παρών Κανονισμός δημοσιεύεται και διά του επισήμου δελτίου «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΙΤΟΣ» της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης

Τα πνευματικά δικαιώματα του παρόντος άρθρου ανήκουν στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu)
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης