Αποφάσεις Δικαστηρίων με τις οποίες ακυρώνονται πλειστηριασμοί για τον λόγο ότι η αξία της κατοικίας του οφειλέτη είναι πολλαπλάσια της οφειλής και ως εκ τούτου η επιβληθείσα κατάσχεση είναι καταχρηστική
Οι αποφάσεις
Καταχρηστική η επιβολή κατάσχεσης στην κύρια και μοναδική κατοικία του οφειλέτη, αξίας υπερτριπλάσιας της οφειλής του προς την καθής, ενώ θα μπορούσε να επιβληθεί αναγκαστική κατάσχεση σε άλλο περιουσιακό του στοιχείο. Δέχεται την ανακοπή και ακυρώνει την κατάσχεση.
(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία της δικηγόρου Αθηνών Ευφροσύνης Εικοσιπεντίδη)
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΓΥΘΕΙΟΥ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Αριθμός απόφασης 34/2023
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΓΥΘΕΙΟΥ
Απόσπασμα
Ο περιορισμός της καταχρηστικής άσκησης της αξίωσης για αναγκαστική εκτέλεση εκδηλώνεται ως απειλή ακυρότητας των πράξεων της αναγκαστικής κατάσχεσης πράγματος του οφειλέτη αξίας δυσανάλογα μεγαλύτερης από το ύψος της ουσιαστικής αξίωσης του επισπεύδοντος ή της κατάσχεσης ορισμένου πράγματος, όταν υπάρχουν άλλα αντικείμενα δεκτικά κατάσχεσης που υπερκαλύπτουν το ποσόν της εκτελουμένης αξίωσης ή όταν υπάρχει άλλο πράγμα της κυριότητας του καθ’ ου, μικρότερης αξίας που υπερκαλύπτει την απαίτηση του επισπεύδοντος.
Επιπλέον δε, απαιτείται οι πράξεις του υπόχρεου και η υπ’ αυτού δήμιουργηθείσα κατάσταση, που συνεπάγεται ιδιαιτέρως επαχθείς για τον ίδιο επιπτώσεις, να τελούν σε αιτιώδη σχέση με την προηγούμενη συμπεριφορά του δικαιούχου.
Το ζήτημα δε, εάν οι συνέπειες, που συνεπάγεται η άσκηση του δικαιώματος, είναι επαχθείς για τον υπόχρεο, πρέπει να αντιμετωπίζεται και σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες συνέπειες που είναι δυνατόν να επέλθουν εις βάρος του δικαιούχου από την παρακώλυση της ικανοποίησης του δικαιώματος του.
Σχετικά, έχει κριθεί ότι οι πράξεις κατάσχεσης και πλειστηριασμού περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη παραβιάζουν την αρχή της αναγκαιότητας ή του ηπιότερου μέσου, όταν η αξίωση του δανειστή είναι δυνατό να ικανοποιηθεί με άλλο μέσο ασυγκρίτως ηπιότερο για τον οφειλέτη, όπως με κατάσχεση άλλων περιουσιακών στοιχείων του, η αξία των οποίων είναι μικρότερη του αρχικά κατασχεθέντος στοιχείου, αξία βέβαια που καλύπτει την αξίωση του δανειστή, όπως και όταν οι πράξεις κατάσχεσης και πλειστηριασμού περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας υπό στενή έννοια και, δη, όταν εμφανίζονται σαν μέτρα εξαιρετικής σκληρότητας για το συγκεκριμένο οφειλέτη, τα οποία υπερβαίνουν τα ανεκτά όρια της θυσίας του, ενώ, ταυτόχρονα, το ποσό της απαίτησης που εκτελείται είναι ελάχιστο σε σχέση με τη δυσανάλογα μεγάλη αξία του κατασχεθέντος (Β. Βαθρακοκοίλης: ΚΠολΔ Ερμηνεία και Νομολογιακή Ανάλυση, τομ. Ε’, υπό άρθρο 951 αρ. 14) και, συνεπώς, έκδηλη η μεγάλη δυσαναλογία μεταξύ του μέσου εκτέλεσης και του σκοπού για τον οποίο αυτό επιβάλλεται.
Επίσης, ο οφειλέτης μπορεί, για την απόκρουση του επισπευδομένου ή για την ακύρωση του ήδη διενεργηθέντος πλειστηριασμού, να προβάλλει ότι, λόγω των συνθηκών που συντρέχουν, η πραγμάτωση του δικαιώματος από τον επισπεύδοντα δανειστή απαγορεύεται γιατί υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος, ώστε οι επαχθείς συνέπειες που δημιουργούνται από την άσκηση να δημιουργούν για τον υπόχρεο έντονη εντύπωση αδικίας (Ολ. ΑΠ 2/2019, Ολ. ΑΠ 6/2016, Ολ. ΑΠ 16/2006, ΑΠ 126/2019, ΑΠ Π16/2018, ΑΠ 261/2017, ΑΠ 1871/2014, ΑΠ 1504/2013, ΑΠ 279/2008, ΑΠ 298/2008, ΕφΔωδ. 65/2021, ΜΠΓρεβ 3/2023).
Αναλυτικά το πλήρες κείμενο της απόφασης 34/2023 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Γυθείου δημοσιεύεται στο dsanet.gr
Παρόμοια απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθήνας
Στην κατηγορία των ελαττωμάτων που αφορούν την κύρια διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης εντάσσεται και η κατά το άρθρο 951 παρ. 2 ΚΠολΔ παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, υπό την έννοια ότι ο επισπεύδων δανειστής κατέσχεσε περισσότερα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη απ’ όσα είναι αναγκαία για την ικανοποίηση της απαίτησής του. Τα ελαττώματα της απαίτησης επιδρούν σε όλες τις πράξεις της εκτέλεσης, από την πρώτη μέχρι και την προτελευταία που είναι η δημοσίευση του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης. Δεκτή η ανακοπή διότι η καθής επέσπευσε καταχρηστικώς αναγκαστική εκτέλεση κατά μη υπαρκτού προσώπου, ενώ η ανακόπτουσα οφειλέτρια είχε την εύλογη πεποίθηση ότι η δανείστρια δεν θα συνέχιζε, εφόσον της πρότεινε την καταβολή ολόκληρου του ποσού.
(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία της δικηγόρου Αθηνών Ευφροσύνης Εικοσιπεντίδη)
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1223/2023
ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
(ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ – ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΚΟΠΩΝ)
Απόσπασμα
Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι η καθ’ ης η ανακοπή όχι μόνο επέσπευσε καταχρηστικώς αναγκαστική εκτέλεση κατά μη υπαρκτού προσώπου μάλιστα, ενώ η ανακόπτουσα – οφειλέτρια είχε την εύλογη πεποίθηση ότι αυτή δεν θα την συνέχιζε, αλλά και της πρότεινε την καταβολή ολόκληρου του ποσού των 11.710,33 ευρώ της επιβληθείσας αναγκαστικής κατάσχεσης σε βάρος του αποβιώσαντος συζύγου της, του οποίου και κατέστη μοναδική του κληρονόμος εκ διαθήκης, επέλεξε και μέτρο ιδιαίτερα επαχθές, ευρισκόμενο σε λογική ανακολουθία συγκριτικά με την ωφέλεια από την είσπραξη της απαίτησής της, ύψους 11.710,33 ευρώ, δεδομένου ότι επέλεξε να κατασχέσει για το ποσό αυτό το ένδικο ακίνητο, συνολικής εμπορικής αξίας ασυγκρίτως μεγαλύτερης, υπερβαίνουσας το ποσό των 73.000 ευρώ, προκαλώντας υπέρμετρη βλάβη σε αυτήν (ανακόπτουσα). Συνεπώς, η εν λόγω κατάσχεση εμφανίζεται ως μέτρο εξαιρετικής σκληρότητας για την ανακόπτουσα, το οποίο υπερβαίνει τα ανεκτά όρια θυσίας της, αφού υπάρχει δυσαναλογία μεταξύ του μέσου αναγκαστικής εκτελέσεως και του σκοπού, για τον οποίο επιβάλλεται, κατά παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, η άσκηση από την καθ’ ης η ανακοπή του δικαιώματος να επισπεύσει την ανωτέρω αναγκαστική εκτέλεση και μάλιστα κατά μη υπαρκτού προσώπου, ήτοι του αποβιώσαντος πριν τη σύνταξη της προσβαλλόμενης έκθεσης αναγκαστικής κατάσχεσης συζύγου της ανακόπτουσας, αντίκειται στην καλή πίστη και τα χρηστά ήθη αλλά και στον κοινωνικό και οικονομικό σκοπό του δικαιώματος της προς επίσπευση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης, αλλά και στην αρχή της αναλογικότητας και είναι καταχρηστική, κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 281 του ΑΚ, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στη νομική σκέψη. Ως εκ τούτου, πρέπει η κρινόμενη ανακοπή να γίνει δεκτή, κατά παραδοχή του δεύτερου λόγου της, και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης ακίνητης περιουσίας, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών λόγων ανακοπής, καθόσον επί ανακοπής του άρθρου 933 ΚΠολΔ, αρκεί να γίνει δεκτός ένας λόγος που επιφέρει την ακυρότητα των προσβαλλόμενων πράξεων της εκτελεστικής διαδικασίας, καθιστώντας την εξέταση των υπολοίπων λόγων άνευ αντικειμένου. Τέλος, πρέπει να καταδικασθεί η καθ’ ης η ανακοπή, λόγω της ήττας της, στη δικαστική δαπάνη της ανακόπτουσας (άρθρα 176, 191 παρ. 2), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό
Αναλυτικά το πλήρες κείμενο της απόφασης 1223/2023 του Ειρηνοδικείου Αθήνας δημοσιεύεται στο dsanet.gr
Παρόμοια απόφαση του Πρωτοδικείου Αθήνας
Η αξία της κατασχεθείσας οριζόντιας ιδιοκτησίας είναι έξι φορές μεγαλύτερη από το ύψος της οφειλής. Δυσαναλογία μεταξύ του χρησιμοποιούμενου μέσου εκτέλεσης και του επιδιωκόμενου σκοπού. Επαναφορά πραγμάτων στην προτέρα κατάσταση λόγω ανωτέρας βίας στο πρόσωπο του οφειλέτη για την απώλεια της προθεσμίας εμπρόθεσμης άσκησης της ένδικης αίτησης αναστολής.
(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία της δικηγόρου Αθηνών Ευφροσύνης Εικοσιπεντίδη)
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ 860/2024
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Απόσπασμα
Στην προκειμένη περίπτωση, από την ένορκη κατάθεση της μάρτυρος του αιτούντος, από το σύνολο των εγγράφων που οι διάδικοι νομίμως προσκομίζουν και επικαλούνται, πιθανολογούνται τα ακόλουθα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά: η απαίτηση της καθής η αίτηση, για την οποία επισπεύδεται ο προαναφερόμενος πλειστηριασμός, ανέρχεται στο ποσό των 15.534,14 ευρώ, ενώ η τιμή εκτίμησης και η τιμή πρώτης προσφοράς για το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας του αιτούντος σε ποσοστό 50% επί της ανωτέρω οριζόντιας ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την προσβαλλόμενη έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης, ανέρχεται στο ποσό των 88.200,00 ΕΥΡΩ. Κατόπιν τούτου, το παρόν Δικαστήριο κρίνει ότι η επίσπευση του προαναφερόμενου πλειστηριασμού γίνεται κατά προφανή υπέρβαση των ορίων, που, βάσει της διάταξης του άρθρ. 281 ΑΚ, επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικοοικονομικός σκοπός του δικαιώματος της καθ’ής η αίτηση. Ειδικότερα, το γεγονός ότι η αξία της ανωτέρω κατασχεθείσας οριζόντιας ιδιοκτησίας, που εκτίθεται στον προαναφερόμενο πλειστηριασμό, είναι περίπου έξι φορές μεγαλύτερη από το ύψος της απαιτήσεως της καθ’ής η αίτηση, αποτελεί περίσταση που καθιστά την εκ μέρους της τελευταίας άσκηση του δικαιώματος της μη ανεκτή κατά τις περί δικαίου και ηθικής αντιλήψεις και ιδέες του μέσου κοινωνικού και εμφρόνως σκεπτόμενου ανθρώπου. Επιπροσθέτως, η ίδια αρκούντως μεγάλη διαφορά μεταξύ της αξίας (τιμής εκτίμησης – τιμής πρώτης προσφοράς) της ανωτέρω οριζόντιας ιδιοκτησίας, που εκτίθεται στον προαναφερόμενο πλειστηριασμό, και της απαιτήσεως της καθ’ής η αίτηση έχει ως συνέπεια να υφίσταται προφανής δυσαναλογία μεταξύ του χρησιμοποιούμενου μέσου εκτέλεσης και του επιδιωκόμενου σκοπού, καθόσον η εκ μέρους της καθ’ής η αίτηση δανείστριας αναγκαστική εκτέλεση υπερβαίνει τα όρια της θυσίας του αιτούντος οφειλέτη. Συνεπώς, με την επίσπευση του προαναφερόμενου πλειστηριασμού προκαλείται η εντύπωση έντονης αδικίας σε βάρος του αιτούντος υπόχρεου σε σχέση με το όφελος της δικαιούχου καθ’ής η αίτηση (βλ. και όσα εκτέθηκαν στην αμέσως παραπάνω μείζονα σκέψη της παρούσας). Εξάλλου, από την προσκομιζόμενη κατάσταση ακίνητης περιουσίας έτους 2023 προέκυψε ότι ο αιτών διαθέτει το 87,5% της πλήρους κυριότητας μίας μονοκατοικίας τ.μ. και μίας γεωργικής αποθήκης τ.μ., έτους κατασκευής 1973, στον οικισμό αντικειμενικής αξίας 19.725, 58 ευρώ και 2.273,78 ευρώ αντίστοιχα, ήτοι αξίας ανάλογης με την απαίτηση της καθ’ης. Τέλος, πιθανολογήθηκε ότι σε περίπτωση που επισπευσθεί η εκτελεστική διαδικασία δυνάμει της ανωτέρω Έκθεσης Αναγκαστικής Κατάσχεσης και διενεργηθεί νέος πλειστηριασμός, μετά την αναστολή του ως άνω ορισθέντος για 10.1.2024 πλειστηριασμού, ο αϊτών θα υποστεί ανεπανόρθωτη οικονομική ζημία. Αυτό επειδή το εν λόγω διαμέρισμα αποτελεί την οικογενειακή στέγη του ανήλικου τέκνου του, ηλικίας 14 ετών, όπου κατοικεί μαζί με την μητέρα του και πρώην σύζυγο του αιτούντος, συνιδιοκτήτριας αυτού κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου, ενώ ο ίδιος αϊτών όντας καρκινοπαθής δεν δύναται να προσφέρει άλλη κατοικία στο τέκνο του ούτε να συνεισφέρει με άλλον τρόπο στη διατροφή αυτού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή ως κατ’ ουσίαν βάσιμη και να διαταχθεί η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης Η αναστολή δε, θα λάβει χώρα, υπό τον όρο καταβολής εγγύησης ποσού 5.000 ευρώ, εκ μέρους του αιτούντος, σύμφωνα και με όσα εκτέθηκαν στην νομική σκέψη της παρούσας. Τέλος, τα δικαστικά έξοδα της καθ’ ης πρέπει να επιβληθούν εις βάρος του αιτούντος (άρθρο 84 παρ. 2 του Ν. 4194/2013, όπως τροποποιήθηκε με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 3 του Ν. 4236/2014), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό
Αναλυτικά το πλήρες κείμενο της απόφασης 860/2024 του Πρωτοδικείου Αθήνας δημοσιεύεται στο dsanet.gr
Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu). Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης
