Άδεια και θέσεις κάθε υπαίθριας στάσιμης εμπορικής δραστηριότητας

Για την άσκηση κάθε υπαίθριας στάσιμης εμπορικής δραστηριότητας απαιτείται άδεια. Οι θέσεις άσκησης υπαίθριου στάσιμου εμπορίου πρέπει να βρίσκονται σε δημόσιους ή δημοτικούς χώρους

Νόμος 4497/2017 – ΦΕΚ Τεύχος Α 171/13.11.2017
Άσκηση υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων, εκσυγχρονισμός της επιμελητηριακής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΑΣΙΜΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Άρθρο 40
Άδεια κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, τέλη, ελάχιστες αποστάσεις
1. Για την άσκηση κάθε υπαίθριας στάσιμης εμπορικής δραστηριότητας απαιτείται άδεια, η οποία δίδεται με τους όρους και τη διαδικασία του παρόντος.
2. Οι θέσεις άσκησης υπαίθριου στάσιμου εμπορίου πρέπει να βρίσκονται σε δημόσιους ή δημοτικούς χώρους. Η απόσταση των θέσεων άσκησης υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από οργανωμένες ξενοδοχειακές μονάδες, εισόδους σχολείων, νοσοκομείων και κάθε είδους συναφών καταστημάτων, σταθμών για την εξυπηρέτηση επιβατών του αστικού, του προαστιακού σιδηρόδρομου και των υπεραστικών λεωφορείων, των οργανωμένων και επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων, μουσείων, μνημείων και εκκλησιών δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των πενήντα (50) μέτρων. Δεν επιτρέπεται, λόγω του προσδιορισμού των ανωτέρω θέσεων να εμποδίζεται η ομαλή πρόσβαση σε κατοικίες και επιχειρήσεις καθώς και η διέλευση ατόμων με κινητικά προβλήματα.
3. Δεν επιτρέπεται, να καθορίζονται θέσεις για την άσκηση των υπαίθριων στάσιμων εμπορικών δραστηριοτήτων εντός των δημοτικών και λαϊκών αγορών.
Η απόσταση των θέσεων άσκησης υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από τα άκρα των δημοτικών και λαϊκών αγορών δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των τριακοσίων (300) μέτρων, στους δήμους του λεκανοπεδίου Αττικής και σε δήμους με πληθυσμό πάνω από πενήντα χιλιάδες (50.000) κατοίκους. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ανωτέρω απόσταση δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των εκατόν πενήντα (150) μέτρων.

4. Η απόσταση μεταξύ των θέσεων άσκησης υπαίθριου στάσιμου εμπορίου δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των εκατό (100) μέτρων, στους δήμους του λεκανοπεδίου Αττικής και σε δήμους με πληθυσμό πάνω από πενήντα χιλιάδες (50.000) κατοίκους. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ανωτέρω απόσταση δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερη των πενήντα (50) μέτρων. Οι ανωτέρω περιορισμοί δεν ισχύουν για τους κατόχους παραγωγικών αδειών με αντικείμενο πώλησης καλλιτεχνημάτων, ειδών λαϊκής τέχνης κ.λπ..
5. Για τον καθορισμό των θέσεων του παρόντος είναι απαραίτητη η γνώμη της οικείας Αστυνομικής Αρχής σχετικά με την κυκλοφοριακή επίπτωση από τον ορισμό των συγκεκριμένων θέσεων.
6. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου δεν εφαρμόζονται για τις καντίνες που δραστηριοποιούνται σε κοινόχρηστους χώρους αιγιαλού και παλαιού αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, για τις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2971/2001 (Α΄ 285).
7. Κατ’ εξαίρεση και για την εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού κατά την καλοκαιρινή περίοδο μπορεί να χορηγούνται: α) μία (1) φορά το χρόνο άδειες σε ανέργους για παρασκευή και διάθεση πρόχειρων γευμάτων με διάρκεια ισχύος μέχρι τέσσερις (4) μήνες. Οι αδειούχοι καταβάλλουν το αντίστοιχο τέλος για τη συγκεκριμένη θέση που καταλαμβάνουν, β) εγκρίσεις για δραστηριοποίηση σε υφιστάμενους αδειούχους πλανόδιου ή στάσιμου εμπορίου με αντικείμενο εκμετάλλευσης κινητή καντίνα και φορητή εγκατάσταση έψησης με διάρκεια ισχύος επίσης μέχρι τέσσερις (4) μήνες.
Για τη διάθεση των αδειών της περίπτωσης α΄ προηγείται δημόσια πρόσκληση του δήμου, στην οποία ανακοινώνονται οι θέσεις, ο αριθμός και λεπτομέρειες της διαδικασίας. Για τη συμμετοχή στη διαδικασία οι ενδιαφερόμενοι προσκομίζουν δελτίο ανεργίας σε ισχύ και φωτοτυπία δελτίου αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου. Για την επιλογή των υποψηφίων πωλητών χρησιμοποιείται ως κριτήριο το οικογενειακό εισόδημα, όπως εμφανίζεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα της ΓΓΔΕ του τελευταίου οικονομικού έτους. Ο υποψήφιος με το χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα προηγείται. Σε περίπτωση ισοβαθμίας διενεργείται κλήρωση.
Για τις εγκρίσεις της περίπτωσης β΄ εκδίδεται από το δήμο, στον οποίο βρίσκεται το σημείο δραστηριοποίησης, βεβαίωση, με την οποία επιτρέπεται η αλλαγή του χώρου δραστηριοποίησης για τους επιλεγέντες. Οι άδειες χορηγούνται με κλήρωση που διενεργείται μεταξύ των ενδιαφερομένων, η διαδικασία της οποίας καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
8. Κατ’ εξαίρεση, με την αφορμή διοργάνωσης εκθέσεων, αθλητικών, ψυχαγωγικών, πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, ο οικείος δήμος μπορεί να χορηγεί σε κατόχους άδειας άσκησης υπαίθριου στάσιμου και πλανόδιου εμπορίου με αντικείμενο κινητή καντίνα και φορητή εγκατάσταση έψησης, άδεια κατάληψης χώρου για τη διάθεση τροφίμων και ποτών στο πλαίσιο της εκδήλωσης. Με απόφαση του δήμου καθορίζονται τα σημεία διάθεσης. Για την παροχή της σχετικής άδειας προηγείται δημόσια πρόσκληση του δήμου. Αν ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τον αριθμό των προς διάθεση αδειών που έχουν οριστεί με την πρόσκληση, διενεργείται με ευθύνη του δήμου δημόσια κλήρωση. Κλήρωση διενεργείται και μεταξύ των επιλεγέντων για τη θέση που θα καταλάβει ο κάθε αδειούχος. Η ανωτέρω διαδικασία μπορεί να γίνεται μια φορά το χρόνο αν οι εκδηλώσεις έχουν περιοδικό χαρακτήρα ή, όταν κριθεί από το δήμο για την κάλυψη εκδηλώσεων έκτακτου χαρακτήρα.
Οι ημέρες δραστηριοποίησης των εν λόγω πωλητών δεν μπορούν να υπερβαίνουν τον αριθμό των ημερών διεξαγωγής της εκδήλωσης και σε κάθε περίπτωση η διάθεση πρέπει να γίνεται για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από δύο (2) ώρες πριν την έναρξη και δύο (2) ώρες μετά τη λήξη της εκδήλωσης.
9. Για τη χορήγηση των αδειών των παραγράφων 7 και 8 λαμβάνεται απόφαση, σύμφωνα με το άρθρο 79 του ν. 3463/2006, στην οποία προβλέπονται ειδικά οι παραχωρούμενες θέσεις, οι χρόνοι για τους οποίους αυτές παραχωρούνται εντός του έτους, τα αναλογούντα τέλη και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την υποβολή αιτήσεων και τη διενέργεια της διαδικασίας επιλογής αν δεν είναι δυνατή η έγκριση όλων των υποβαλλόμενων αιτήσεων.
10. Με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, οι δήμοι της χώρας προκαθορίζουν τα σημεία όπου μπορεί να δραστηριοποιείται στάσιμα ένας παραγωγός, είτε εντός του αστικού ιστού είτε σε σημείο του ευρύτερου οδικού δικτύου, με βάση τους περιορισμούς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο. Τα σημεία αυτά διατίθενται με βάση τα αιτήματα των παραγωγών. Αν η θέση αφορά σημείο σε χώρο παρακείμενο του οδικού δικτύου απαιτείται έγκριση της Τροχαίας, η οποία περιέχει και τις απαιτήσεις – προδιαγραφές του χώρου προκειμένου να καταστεί ασφαλής για τους διερχόμενους οδηγούς και καταναλωτές. Κάθε σημείο μπορεί να διατίθενται σε διαφορετικούς παραγωγούς ανάλογα με τις ημέρες δραστηριοποίησης και το χρονικό διάστημα του έτους για το οποίο ζητούν την άδεια οι τελευταίοι. Το οφειλόμενο τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου υπολογίζεται ανάλογα με τις μέρες κατάληψης εντός του έτους σύμφωνα με την άδεια και καταβάλλεται τμηματικά ανά μήνα και μέχρι το τέλος του προηγούμενου μήνα αυτού που αφορά.
11. Οι παραγωγοί μπορούν να ζητήσουν θέσεις στάσιμου εμπορίου, σε δήμους που υπάγονται στα διοικητικά όρια της Περιφερειακής Ενότητας ή των Περιφερειακών Ενοτήτων που βρίσκονται οι γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις.
12. Οι κάτοχοι επαγγελματικών αδειών στάσιμου εμπορίου, πέραν των προβλεπόμενων στο άρθρο 17, μπορεί να αδειοδοτούνται για την πώληση πρόχειρων γευμάτων, όπως κουλούρια, λουκουμάδες, κάστανα, καλαμπόκια.
13. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών, καθορίζονται τα είδη που πωλούν οι τυφλοί.

Άρθρο 41
Τοποθέτηση παραγωγών πωλητών σε θέσεις στάσιμου εμπορίου
1. Ο παραγωγός που έχει λάβει άδεια παραγωγού πωλητή υπαίθριου εμπορίου υποβάλλει αίτηση στο δήμο, στα όρια του οποίου, επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί. Στην αίτηση πρέπει να δηλώνεται το χρονικό διάστημα δραστηριοποίησης κατ’ έτος καθώς και οι ημέρες δραστηριοποίησης. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί και στο δήμο μόνιμης κατοικίας του παραγωγού, ταυτόχρονα με την υποβολή της αίτησης άδειας υπαίθριου εμπορίου του άρθρου 9. Στην περίπτωση αυτή ο δήμος μόνιμης κατοικίας του παραγωγού υποχρεούται να διαβιβάσει την αίτηση στο δήμο που απευθύνεται ο παραγωγός. Ο δήμος, αφού εξετάσει τη διαθεσιμότητα των θέσεων, εκδίδει διαπιστωτική πράξη σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται ή μη, μερικώς ή ολικώς, το αίτημα του τελευταίου. Σε περίπτωση μη έγκρισης του αιτήματος απαιτείται ειδική αιτιολόγηση. Εναλλακτικά ο δήμος μπορεί να διενεργεί μία ή περισσότερες φορές το χρόνο διαδικασία για την τοποθέτηση παραγωγών πωλητών σε προκαθορισμένες θέσεις στάσιμου εμπορίου. Στην περίπτωση αυτή η κατανομή γίνεται με βάση το Σύστημα Μοριοδότησης και οι παραγωγοί επιλέγουν θέση κατά φθίνουσα σειρά προτεραιότητας. Όταν εγκριθεί το αίτημα του παραγωγού, ενημερώνεται αμελλητί το Πληροφοριακό Σύστημα, η σχετική ιστοσελίδα του δήμου, το έντυπο της άδειάς του, ως προς το σημείο, το χρονικό διάστημα και τις ημέρες δραστηριοποίησης και επανεκτυπώνεται.
2. Οι παραγωγοί πωλητές, στους οποίους έχει χορηγηθεί θέση, σύμφωνα με τη διαδικασία της προηγούμενης παραγράφου κατοχυρώνουν τη θέση αυτή καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της άδειας και για το χρονικό διάστημα του έτους που έχουν αιτηθεί. Οι παραγωγοί πωλητές, που επιθυμούν για οποιονδήποτε λόγο να αλλάξουν το χρονικό διάστημα δραστηριοποίησης ή να το επεκτείνουν, πρέπει να ακολουθήσουν την ανωτέρω διαδικασία. Οι δήμοι υποχρεούνται να καθορίζουν και να εισπράττουν το τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου με βάση το χρόνο που καθορίζεται στην άδεια, ανεξάρτητα από την παρουσία του παραγωγού ή όχι.
3. Ο παραγωγός πωλητής χάνει τη θέση του, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. οικειοθελώς, με δήλωσή του για οποιονδήποτε λόγο,
β. αν δεν πληρώσει το αναλογούν τέλος για δύο (2) συνεχόμενους μήνες,
γ. αν ανακληθεί είτε προσωρινά είτε μόνιμα η άδειά του.

Άρθρο 42
Σύστημα Μοριοδότησης για την τοποθέτηση παραγωγών πωλητών σε θέσεις στάσιμου εμπορίου
1. Για την κατανομή και τοποθέτηση των παραγωγών πωλητών σε θέσεις στάσιμου εμπορίου λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια του Παραρτήματος ΣΤ΄ με την αντίστοιχη μοριοδότηση για κάθε ένα από αυτά.
Σε περιπτώσεις ισοβαθμίας μεταξύ των λοιπών παραγωγών πωλητών – φυσικών προσώπων προκρίνονται όσοι έχουν υψηλότερη βαθμολογία στα επιμέρους κριτήρια κατά σειρά:
α. έλλειψη παραβατικότητας,
β. εντοπιότητα,
γ. ηλικία δικαιούχου,
δ. παλαιότητα άδειας.
Σε περίπτωση εκ νέου ισοβαθμίας διενεργείται κλήρωση μεταξύ των ισοβαθμούντων.
2. Όλα τα ανωτέρω ποσοτικά στοιχεία αφορούν την κατάσταση των δικαιούχων, όπως διαμορφώνεται κατά την ημερομηνία της ανακοίνωσης πλήρωσης κενών θέσεων στο στάσιμο εμπόριο (ηλικία, παλαιότητα άδειας κ.λπ.).
Για την παλαιότητα της άδειας υπολογίζεται το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της ημερομηνίας έκδοσης άδειας, κατά μήνα και έτος, και της ημερομηνίας ανακοίνωσης των θέσεων προς πλήρωση κατά μήνα και έτος. Αν ο δικαιούχος απόκτησε την άδεια λόγω άσκησης δικαιώματος μεταβίβασης, υπό οποιοδήποτε νομικό καθεστώς, τότε ως ημερομηνία έναρξης ορίζεται η ημερομηνία κατά την οποία μεταβιβάστηκε η άδεια αυτή. Μπορεί για το κριτήριο αυτό τα μόρια να είναι σε δεκαδικό αριθμό, με στρογγυλοποίηση στο δεύτερο δεκαδικό ψηφίο.
Όσον αφορά το κριτήριο της παραβατικότητας, ως καταληκτική ημερομηνία για «τελευταίο έτος» ορίζεται η ημερομηνία ανακοίνωσης για την κατανομή των προς πλήρωση θέσεων. Όσον αφορά το κριτήριο της ηλικίας, ο δικαιούχος, που κατά τα ανωτέρω έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του, δικαιούται 15 μόρια.

Άρθρο 43
Τοποθέτηση επαγγελματιών πωλητών στάσιμου εμπορίου
Οι άδειες επαγγελματία πωλητή στάσιμου εμπορίου καθορίζονται από τα Δημοτικά Συμβούλια των οικείων δήμων και προκηρύσσονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις των άρθρων 19 και 20. Στην προκήρυξη αναφέρονται και τα είδη των αδειών ανά κατηγορία, οι θέσεις του στάσιμου εμπορίου, από όπου θα διενεργούνται οι πωλήσεις, τα καταβαλλόμενα υπέρ του δήμου τέλη και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Ο Δήμαρχος ορίζει πενταμελή επιτροπή ελέγχου και αξιολόγησης των αιτήσεων και υπάλληλο του δήμου για τη γραμματειακή υποστήριξη της επιτροπής
Η προκήρυξη δημοσιεύεται σε μία τοπική εφημερίδα κάθε Περιφερειακής Ενότητας της οικείας Περιφέρειας και στο διαδικτυακό τόπο του δήμου και της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Για την εκτίμηση της ανάγκης για την έκδοση της σχετικής προκήρυξης, είναι η ανάπτυξη του στεγασμένου και του υπαίθριου εμπορίου, ιδίως για τα ομοειδή προϊόντα, οι λαϊκές αγορές που λειτουργούν στο δήμο, η πυκνότητα του πληθυσμού, η ανάγκη για προμήθεια του πληθυσμού με τα προϊόντα που αποτελούν το αντικείμενο πώλησης των προς διάθεση αδειών και η ανάδειξη τοπικών παραδοσιακών προϊόντων.
Οι επιλεγέντες αδειούχοι επιλέγουν κατά σειρά προτεραιότητας με βάση το σύστημα μοριοδότησης, το είδος της άδειας που θα λάβουν.

Άρθρο 44
Σύστημα Μοριοδότησης για την τοποθέτηση των επαγγελματιών πωλητών στο στάσιμο εμπόριο
Η διαδικασία αξιολόγησης των δικαιολογητικών και έκδοσης των αποτελεσμάτων διεξάγεται σε δύο στάδια:
α. Στο πρώτο στάδιο αξιολογούνται τα δικαιολογητικά των υποψηφίων δικαιούχων που ανήκουν στις κατηγορίες της Ομάδας 1 του άρθρου 25. Στην πρώτη φάση της διαδικασίας χορηγούνται οι άδειες που αφορούν τους συμμετέχοντες στις ειδικές κατηγορίες σύμφωνα με τα μόρια του Παραρτήματος Ζ΄. Προηγούνται όσοι υποψήφιοι συγκεντρώσουν τα περισσότερα μόρια σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες της Ομάδας 1.
Σε περίπτωση ισοβαθμίας προκρίνονται οι συμμετέχοντες με το μικρότερο οικογενειακό εισόδημα με βάση την Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου του τελευταίου οικονομικού έτους. Σε περίπτωση εκ νέου ισοβαθμίας διενεργείται κλήρωση. Αν ο αριθμός των αδειών της Ομάδας 1 είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των υποψηφίων, οι υπόλοιπες άδειες προστίθενται σε αυτές της Ομάδας 2. Αν ο αριθμός αδειών της Ομάδας 1 είναι μικρότερος από τον αριθμό των υποψηφίων, οι υποψήφιοι, στους οποίους δεν χορηγείται άδεια προστίθενται στους υποψήφιους της Ομάδας 2.
β. Στο δεύτερο στάδιο διατίθενται οι άδειες που αφορούν την Ομάδα 2, καθώς και οι υπόλοιπες άδειες της Ομάδας 1. Οι υποψήφιοι που συμμετέχουν για τη χορήγηση των αδειών της Ομάδας 2 και των μεταφερομένων αδειών της Ομάδας 1, καθώς και οι υποψήφιοι, στους οποίους δεν χορηγείται άδεια κατά το πρώτο στάδιο, κατατάσσονται σε αύξουσα σειρά με βάση το δηλωθέν οικογενειακό εισόδημά τους, όπως εμφανίζεται στην Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου του τελευταίου οικονομικού έτους. Στους πρώτους σε σειρά κατάταξης υποψηφίους χορηγείται άδεια σε αριθμό ίσο με τον αριθμό των προς διάθεση αδειών της Ομάδας 2 και των υπόλοιπων αδειών της Ομάδας 1. Σε περίπτωση ισοβαθμίας μεταξύ υποψηφίων διενεργείται κλήρωση.