Εξεταστέα ύλη για άδεια χειριστή Υπερελαφρών Αθλητικών Μηχανών (ΥΠΑΜ)

Εξεταστέα ύλη για άδεια χειριστή Υπερελαφρών Αθλητικών Μηχανών (ΥΠΑΜ)

Αριθ. ΥΠΑ/Δ2/Δ/23038/9309 – ΦΕΚ Τεύχος Β 1086/29.03.2017

Εξεταστέα ύλη για τη διεξαγωγή γραπτών εξετάσεων στην ΣΠΟΑ για την απόκτηση αδείας χειριστή Υπερελαφρών Αθλητικών Μηχανών (ΥΠΑΜ)

1. Ορίζουμε την εξεταστέα ύλη για την απόκτηση άδειας χειριστή Υπερελαφρών Αθλητικών Μηχανών (ΥΠΑΜ) ως εξής:

ΑΕΡΟΝΑΥΤΙΛΙΑ
Γη: Διευθύνσεις επί της Γης. Προσδιορισμός θέσης επί της Γης. Απόσταση επί της Γης. Κύκλοι της Γης. Γεωγραφικό πλάτος – Γεωγραφικό μήκος.
Ταχύτητα: Διεύθυνση και ταχύτητα. Πορεία. Αληθής ταχύτητα αέρα ΑΤΑ (TAS). Στοιχεία ανέμου. Ταχύτητα εδάφους. Ανυσματικό τρίγωνο ταχυτήτων. Ορισμοί.
Διεθνής τυπική ατμόσφαιρα (ISA) του ICAO: Στατική πίεση. Δυναμική πίεση. Πυκνότητα του αέρα. Ολική πίεση. Ενδεικνυόμενη ταχύτητα αέρα (ΕΤΑ). Διορθωμένη ταχύτητα αέρα (ΔΤΑ). Διαφοροποίηση της ΑΤΑ με το ύψος. Ορολογία. Συντομογραφίες.
Διεύθυνση: Γήινο Μαγνητικό πεδίο. Απόκλιση. Παρεκτροπή. Κάρτα παρεκτροπών πυξίδας. Συσχετισμός αληθών, μαγνητικών, και πορειών πυξίδας. Σχετική διόπτευση.
Ναυτιλιακός Αναγωγέας: Χρήση του Ανεμολογίου. Μέθοδος Α διαφορές της μεθόδου Β. Υπολογιστής του Ναυτιλιακού Αναγωγέα. Κυκλικός περιστρεφόμενος κανόνας. Προβλήματα ταχύτητας, απόστασης και χρόνου. Προβλήματα κατανάλωσης καυσίμων. Προβλήματα εκτός ίχνους. Θερμοκρασίες. Αποστάσεις. Αντιστοιχίες μονάδων μήκους και βάρους.
Ναυτιλία καθ” ύψος: Αληθές ύψος. Ύψος πίεσης. Βαρομετρική πίεση. QNH. Σχετικό ύψος QFE. Διαδικασίες ρύθμισης υψομέτρου για πτήσεις ταξιδιού. Ύψος πυκνότητας.
Χρόνος: Η κίνηση της Γης. Μέτρηση και έκφραση του χρόνου. Η σχέση γεωγραφικού μήκους και χρόνου. Τόξο- Χρόνος. Μέσος τοπικός χρόνος (LMT). Μέσος χρόνος Greenwich (UTC). Χρόνος ατράκτου.
Χάρτες VFR 1:500.000, 1:1.000.000: Τεχνικά χαρακτηριστικά στον 1: 500.000 χάρτη. Μέτρηση διοπτεύσεων στους χάρτες.
Επιλογή διαδρομής και προετοιμασία χάρτη: Διάφοροι κίνδυνοι, σημεία ελέγχου, εναλλακτικά αεροδρόμια. Συμπλήρωση σχεδίου πτήσης. Χρήση των γραμμών θέσης για έλεγχο της ταχύτητας εδάφους. Μέθοδοι υπολογισμού της γωνίας διόρθωσης ίχνους. Κανόνας 1 προς 60. Αβεβαιότητα θέσης ή χαμένος. Διαδικασία όταν χαθείτε.
VFR: Διαδρομές σε τερματικές περιοχές.

ΑΕΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ
Οι δυνάμεις που ενεργούν σε ένα αεροπλάνο:
Αεροτομή, άντωση
Οπισθέλκουσα
Ώση από την έλικα
Ευστάθεια
Πτερύγια καμπυλότητας
Ευθεία οριζόντια πτήση
Δυνάμεις κατά την στροφή
Απώλεια στήριξης
Όργανα πίεσης
Μαγνητική πυξίδα
Επιδόσεις απογείωσης – προσγείωσης

ΓΕΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
Δυνάμεις που ενεργούν σε ένα αεροπλάνο: Βάρος. Αεροτομή – Άντωση. Ροή του αέρα γύρω από την αεροτομή, Αεροδυναμική Ροή – Τυρβώδης ροή. Θεώρημα του Bernouli και η αεροτομή. Κέντρο πίεσης (ΚΠ). Άντωση και απώλεια στήριξης σε μία τυπική πτέρυγα. Οπισθέλκουσα, είδη οπισθέλκουσας – ολική οπισθέλκουσα. Λόγος άντωσης – οπισθέλκουσας (Lift /Drag – L/D).
Έλικα: Έλικες σταθερού βήματος και μεταβλητού βήματος. Επίδραση της έλικας στην απογείωση.
Ευστάθεια: Ισορροπία στην ευθεία οριζόντια πτήση. Ροπές πρόνευσης. Ουραίο πτέρωμα. Ευστάθεια. Οι τρεις άξονες περιστροφής. Διαμήκης ευστάθεια. Πορειακή ευστάθεια – Εγκάρσια ευστάθεια.
Πηδάλια: Συνδυασμός πηδαλίων. Δραστικότητα πηδαλίων. Αντισταθμιστικά πτερύγια. Πτερύγια καμπυλότητας. Βασικά είδη υπεραντωτικών διατάξεων. Αερόφρενα.
Δυνάμεις κατά τη στροφή: Συντελεστής φόρτου στη στροφή. Ώση κατά τη στροφή. Απώλεια στήριξης στη στροφή. Απώλεια στήριξης. Αναγνώριση της απώλειας στήριξης, επαναφορά από την απώλεια στήριξης. Γωνία και ταχύτητα απώλειας στήριξης.
Σκάφος: Τα μέρη του αεροπλάνου. Άτρακτος, πτέρυγες, ουραίο πτέρωμα. Πηδάλια ελέγχου, σύστημα προσγείωσης. Προωθητικό σύστημα. Πρόσδεση – ασφάλιση. Σύστημα προσγείωσης, τροχοί, φρένα. Όργανα: όργανα πίεσης – γυροσκοπικά όργανα – μαγνητικά όργανα. Πιτοστατικό σύστημα.
Πλοϊμότητα: Πιστοποιητικό τύπου – Πιστοποιητικό νηολόγησης – Πιστοποιητικό πτητικής ικανότητας (ΠΙΠ). Εγχειρίδιο πτήσης. Το πρόγραμμα συντήρησης. Η καθημερινή προ – πτήσης επιθεώρηση.
Περιορισμοί του σκάφους: Περιορισμοί βάρους. Περιορισμοί ταχύτητας. Πτήση σε αναταράξεις. Βάρος και ζύγιση. Η επίδραση της θέσης του Κ.Β. στο χειρισμό του αεροπλάνου.

ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ
Η ατμόσφαιρα της Γης: Τα στρώματα της ατμόσφαιρας. Ιδιότητες της ατμόσφαιρας. Ο νόμος των τελείων αερίων. Διεθνής πρότυπη ατμόσφαιρα (ISA).
Ενέργεια και θερμοκρασία: Θερμότητα και θερμοκρασία. Ηλιακή και γήινη ακτινοβολία. Μεταβολές θερμοκρασίας. Κλίμακες.
Ατμοσφαιρική πίεση: Βαρομετρική πίεση και χάρτες επιφανείας. Χάρτες ανώτερης ατμόσφαιρας (Constant pressure charts).Υψομετρία αεροσκαφών.
Πυκνότητα – Υγρασία: Πυκνότητα ατμοσφαιρικού αέρα. Υγρασία ατμοσφαιρικού αέρα. Χαρακτηριστικά της υγρασίας.
Καταστάσεις ισορροπίας: Αδιαβατική μεταβολή. Ευστάθεια και Αστάθεια. Χαρακτηριστικά ευσταθούς και ασταθούς αέρα.
Νέφη: Σχηματισμός νεφών. Ταξινόμηση των νεφών. Νεφοκάλυψη. Βάση νεφών. Οροφή. Ίχνη συμπύκνωσης.
Υετός και συμπυκνώσεις μικρής κλίμακας: Μορφές υετού. Ένταση και διάρκεια υετού. Συμπυκνώσεις μικρής κλίμακας πάνω στο έδαφος.
Άνεμος: Χαρακτηριστικά του ανέμου. Γεωστροφικός άνεμος (geostrophic wind). Άνεμος βαροβαθμίδας (gradient wind). Ημερήσιοι άνεμοι. Τοπικοί άνεμοι.
Ορατότητα και ομίχλη: Ομίχλη.
Παγοποίηση: Είδη παγοποίησης. Εξωτερική παγοποίηση ή παγοποίηση δομής. Εσωτερική παγοποίηση. Η παγοποίηση από επιχειρησιακής πλευράς.
Καταιγίδα: Η εξέλιξη μιας καταιγίδας. Τύποι καταιγίδων. Γραμμή λαίλαπας (squall line). Ατμοσφαιρικός ηλεκτρισμός.
Αέριες μάζες: Αέριες μάζες. Μετωπικές επιφάνειες-μέτωπα.
Μετεωρολογικά τηλεγραφήματα και εκπομπές μετεωρολογικών πληροφοριών: Μετεωρολογικά τηλεγραφήματα. Εκπομπές μετεωρολογικών πληροφοριών.
Αναταράξεις (Turbulence): Θερμικές αναταράξεις. Μηχανικές αναταράξεις.
Ορογραφικές αναταράξεις. Διατρητικός άνεμος (wind shear). Αναταράξεις σε αιθρία (Clear Air Turbulence, C.A.T.). Αεροδίνες ή δίνες ακροπτερύγιου (Wake turbulence).
Χάρτες σημαντικού καιρού.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΩΝ, ΠΕΔΙΩΝ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΕΡΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ (ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ – ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΕΡΟΣ)
Κανόνες εναερίου κυκλοφορίας
Αεροδρόμια
Διαδικασίες ρύθμισης υψομέτρου
Εναέριος χώρος
Υπηρεσίες εναερίου κυκλοφορίας
Κανόνες πτήσης εξ όψεως
Σήματα κινδύνου, εκτάκτου ανάγκης
Αεροπορικά ατυχήματα
Κανόνες τεχνικής εκμετάλλευσης Ελληνικών ιδιωτικών αεροσκαφών

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
Νόσος αποσυμπίεσης στον αέρα
Υποξεία και πτήση
Υπεραερισμός και πτήση
Απώλεια προσανατολισμού και οπτικές παραισθήσεις
Απώλεια προσανατολισμού και λαβυρινθικές παραισθήσεις

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΥΠΑΜ
Βασικές αρχές του εμβολοφόρου κινητήρα: Τετράχρονος κινητήρας. Δίχρονος κινητήρας. Συμπίεση κινητήρα. Εκκινητήρας. Η χρήση του διακόπτη ανάφλεξης. Το σύστημα εξαγωγής καυσαερίων. Απώλεια κινητήρα κατά την πτήση. Φωτιά στον κινητήρα κατά την πτήση. Ο Αναμικτήρας. Πλούσια και φτωχά μίγματα. Μη φυσιολογική ανάφλεξη. Παγοποίηση του αναμικτήρα. Φωτιά στον κινητήρα κατά την εκκίνηση.
Σύστημα καυσίμου: Περιγραφή. Έλεγχος καυσίμου. Διαχείριση καυσίμου.
Σύστημα λίπανσης: Περιγραφή. Αλλαγές λαδιού.
Δυσλειτουργίες του συστήματος λίπανσης.
Σύστημα ψύξης: Περιγραφή.
Ηλεκτρικό σύστημα: Ο κεντρικός διακόπτης. Ηλεκτρικές ανωμαλίες. Τυπικά ηλεκτρικά συστήματα.

ΦΡΑΣΕΟΛΟΓΙΑ – ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΦΩΝΙΑ
Πρακτικά μαθήματα
Βασική φρασεολογία

2. Η διαδικασία των εξετάσεων των υποψηφίων χειριστών Υπερελαφρών Αθλητικών Μηχανών (ΥΠΑΜ) έχει ως εξής:
α) Οι υποψήφιοι χειριστές των ΥΠΑΜ που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της θεωρητικής εκπαίδευσής τους καταθέτουν στο Τμήμα Ιδιωτικής Αεροπορίας (Δ) της Διεύθυνσης Πτητικών Προτύπων (Δ2) αίτηση συμμετοχής στις εξετάσεις, αντίγραφο ταυτότητας και το προβλεπόμενο παράβολο, εντός της προθεσμίας που ορίζεται στην ανακοίνωση των εξετάσεων της ΣΠΟΑ. Το Εκπαιδευτικό Κέντρο ΥΠΑΜ που ολοκλήρωσαν τη θεωρητική τους εκπαίδευση αποστέλλει σχετική βεβαίωση. Οι υποψήφιοι χειριστές των ΥΠΑΜ για επανεξέταση, καταθέτουν την αίτησή τους στην ΣΠΟΑ μαζί με το προβλεπόμενο παράβολο.

β) Η Σχολή Πολιτικής Αεροπορίας (ΣΠΟΑ) της ΥΠΑ επιλέγει 50 ερωτήσεις από το ισχύον ερωτηματολόγιο ΥΠΑΜ, ως εξής:
1. Αεροναυτιλία: 6 ερωτήσεις
2. Αεροδυναμική – Γενικές Τεχνικές Γνώσεις: 6 ερωτήσεις
3. Μετεωρολογία: 8 ερωτήσεις
4. Νομοθεσία – Κανόνες αέρος: 9 ερωτήσεις
5. Ανθρώπινες Δυνατότητες: 11 ερωτήσεις
6. Μηχανολογία κινητήρων ΥΠΑΜ: 5 ερωτήσεις
7. Φρασεολογία -Ραδιοτηλεφωνία: 5 ερωτήσεις.

γ) Κάθε σωστή απάντηση παίρνει δύο (2) βαθμούς. Επιτυχόντες στις εξετάσεις θεωρούνται όσοι έχουν συγκεντρώσει βαθμολογία τουλάχιστον 75.

δ) Η ΣΠΟΑ αφού συλλέξει τα γραπτά υποψηφίων, προβαίνει στη βαθμολογία και ανακοινώνει τα αποτελέσματα.

ε) Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, οι υποψήφιοι χειριστές έχουν δικαίωμα να υποβάλουν, εντός προθεσμίας που θα αναφέρεται στην προκήρυξη, ένσταση που εξετάζεται από την ΣΠΟΑ. Εάν υποβληθεί ένσταση γίνεται αναθεώρηση των αποτελεσμάτων και ανακοινώνεται η νέα βαθμολογία έστω και αν δεν διαφέρει από την παλαιά.

στ) Σε περίπτωση αποτυχίας ο υποψήφιος δύναται να λάβει μέρος και στις επόμενες εξεταστικές περιόδους.

ζ) Τα οριστικά αποτελέσματα των εξετάσεων διαβιβάζονται προς ενημέρωση από την ΣΠΟΑ στη Διεύθυνση Πτητικών Προτύπων, Τμήμα Ιδιωτικής Αεροπορίας (Δ2/Δ).

η) Τα αποτελέσματα ισχύουν έως και δύο (2) έτη από την έκδοσή τους.

θ) Βεβαίωση επιτυχούς συμμετοχής στις γραπτές εξετάσεις για την απόκτηση άδειας χειριστή ΥΠΑΜ λαμβάνουν οι υποψήφιοι χειριστές ΥΠΑΜ εντός των δύο (2) ετών, από την ΣΠΟΑ κατόπιν αίτησής τους.

3. Η υπ’ αριθμ. ΥΠΑ/Δ/Δ2/22324/7091/3-6-2008 απόφαση Διοικητή ΥΠΑ περί εξεταστέας ύλης για τη διεξαγωγή γραπτών εξετάσεων στην ΣΠΟΑ για την απόκτηση άδειας χειριστή ΥΠΑΜ, παύει να ισχύει.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Σχετική νομοθεσία:

ν. 1815/1988 «Κύρωση του Κώδικα Αεροπορικού Δικαίου» (ΦΕΚ Α/250/11-11-1988).
ν.δ. 1127/72 «Περί Ιδιωτικής Αεροπορίας».
Κανονισμός Υπερελαφρών Πτητικών Αθλητικών Μηχανών (ΦΕΚ Β/1360/2-9-2010)